Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Refüj Stratejisi: Evrim, Sadece Ders Kitaplarında Değil, Her Yerde!

Refüj Stratejisi: Evrim, Sadece Ders Kitaplarında Değil, Her Yerde!
5 dakika
1,426
  • Evrimsel Biyoloji
  • Genetik Mühendisliği
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 8 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Arizona Üniversitesi Tarım ve Yaşam Bilimleri Bölümü'nden Dr. Bruce Tabashnik tarafından yazılan ve Science dergisinde yayımlanan makale, gıda güvenliği, yeni çıkan hastalıklar ve biyoçeşitlilik kaybı gibi küresel sorunların çözümü, evrimsel biyoloji açısından düşünmemiz gerektiğini gösteriyor. Daha önceden Nature Biotechnology dergisinde yayımladıkları makalede anlattıkları gibi, Arizona'nın pamuk tarlalarında sergilenen evrimsel yaklaşım ve bunun başarısı, ekibin yaklaşımının ve evrimin başarısını ispatlıyor.

Bugüne kadar ilk defa uluslararası platformdan 9 bilim insanı tarım, tıp ve çevre yönetimindeki sorunların çözümüyle ilgili gelişmeleri evrimsel tarihleri açısından inceleyerek bunların insan aktivitelerine adapte olabilirliklerine bakarak değerlendirdi. Araştırmanın sonucunda, evrimsel yaklaşımların daha iyi uygulanmasının gerekliliğinin aciliyeti gösterildi. Örneğin giderek artan miktarda sorunlar yaratan antibiyotik ve haşare ilacı direnci gibi konularda, evrimsel biyolojinin kullanılmasının önemi gösterildi. Dahası, şu anda kullanılan yöntemlerin, kronik hastalıklar ve biyoçeşitliliğin azalması gibi sorunların önüne geçmek için yeterli olmadığı ortaya kondu. Bu iki krizin nihai nedeni, insanların ve vahşi yaşamın çok kötü bir şekilde adapte olabildiği yiyeceklere maruz kalmamızdır. Arizona Üniversitesi Entomoloji Bölümü Başkanı olan ve aynı zamanda BIO5 Enstitüsü üyesi olan Tabashnik şöyle anlatıyor:

Tüm Reklamları Kapat

Evrimsel prensipler şu anda karşı karşıya olduğumuz bazı kritik tehditleri çözmek konusunda bize bilgiler veriyor. Evrimsel bir yaklaşım sergilemek, tarım zararlılarını, Ebola gibi hastalık yapıcı virüsleri, kanseri, antibiyotik direncini ve türlerin soylarının tehdit altında olmasını önlememiz konusunda bize etkili yollar sunmaktadır.

Tabashnik ve arkadaşları, çiftçilerin tahıl zararlılarıyla mücadelesi için sürdürülebilir bir kontrol yöntemi üzerinde çalışıyorlardı. Bu zararlılar zaman geçtikçe geniş spektrumlu ilaçlara direnç kazanıyorlar ve bu sebeple çiftçilerin bu ilaçlara olan muhtaçlığını ortadan kaldırmak veya azaltmak gerekiyor. Bu konuda atılan önemli bir adım, pamuk ve mısır bitkileri üzerinde yapılan genetik mühendislik çalışmalarıdır. Toprak bakterilerinden olan ve çok yaygın bir şekilde bulunan Bacillus thuringiensis (kısaca Bt) türünden alınan proteinlerin (Bt proteinleri) belli böcek haşaratlarını öldürdüğü; ancak insanlar da dahil olmak üzere diğer pekçok canlıya hiçbir zarar vermediği biliniyor. Çevreye duyarlı bu toksinler organik yetiştiriciler tarafından onlarca yıldır kullanılıyor ve 1996 senesinden beri bu ilaçların genetik mühendislik yöntemleri sayesinde her çiftçi tarafından kullanımı da mümkün oldu.

Bu bakterilerden alınan proteinlerin pamuk bitkisine uyarlanması ve bununla ilişkili diğer taktiklerin uygulanması, Arizona'daki pamuk endüstrisine yeniden hayat verdi. Bu yöntemin geliştirilmesinden önce Arizona'daki tarım, zararlı böcekler nedeniyle neredeyse tamamen yok olmuştu. Bu muhteşem başarının mimarı ise evrimsel prensiplere dayalı olan refüj (iltica) stratejisidir. Pembe pamuk kurdu gibi tarım zararlılarının Bt proteinine de direnç kazanmamasının sağlanması konusunda evrimsel stratejiler büyük rol oynamıştır.

Tüm Reklamları Kapat

Refüj türler, Bt toksin geni olmayan bitkileri içerir ve bu sebeple toksine direnci olmayan böceklerin hayatta kalmasına neden olur. Çiftçiler, Bt tahılları etrafına refüj bitkileri ekerler ve bu sayede toksine dirençsiz olan böceklerin sayısının yeterince artmasını sağlarlar. Bu sayede dirençsiz böceklerin sayısı o kadar fazla olur ki, iki dirençli böceğin denk gelip de çiftleşme şansı çok azalır. Böylece bu çiftleşmelerden gelebilecek dirençli soyların önüne geçilmiş olur.

Tabashnik'e göre refüj stratejisi Arizona'daki pembe pamuk kurtlarına karşı muhteşem bir şekilde işe yaramıştır. Bu böcekler Arizona çiftçilerinin arazilerine son 100 yıldır hastalık saçmıştır; ancak bu evrimsel yaklaşım sayesinde artık bu kurtlara çok az rastlanmaktadır. Örneğin buna zıt bir şekilde Hindistan'daki çiftçiler refüj stratejisi uygulamadıkları için buradaki pembe pamuk kurtları Bt toksinine hızla direnç kazanacak şekilde evrimleşmişlerdir ve dolayısıyla bu protein de bu bölgede zararlılara karşı işe yaramaz hale gelmiştir. Tabashnik şöyle söylüyor:

Arizona'daki bu özel başarı diğer bölgeler ve iş sahalarındaki sorunlara yönelik evrimsel çözümler getirmenin önemini göstermektedir.

Yayımladıkları makaleye göre refüj stratejisi daha güçlü kanser tedavileri geliştirmemizi sağlayabilir. Fikir şu: tümörlerin bir kısmı düşük vaskülerizasyon (damarlanma) özelliğine sahip ve dolayısıyla kemoterapik ilaçların bu tümörlere ulaşması diğerlerine göre daha zor. Bunları refüj tümörler olarak kullanarak, kemoterapiye dirençli hale gelebilecek tümörlerin önüne geçebiliriz. Araştırmacılar şöyle yazıyorlar:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Onkologların, yüksek dozda ilaç vererek bir hastanın kanserinin kökünü kurutmak konusundaki tipik başarısızlıklarıyla kıyaslanacak olursa, düşük dozlarda ilaç kullanmak daha başarılı olabilir. Tabii eğer kemoterapiye hassas olan hücre hatlarının hayatta kalmasını sağlayabilirlerse ve bunların kemoterapik ilaçlara dirençli soy hatlarıyla mücadele edebilmesini mümkün kılabilirlerse...

Arizona Üniversitesi'nden diğer bilim insanları da küresel sorunları çözmekte evrimsel biyolojiyi kullanıyorlar. Üniversitenin Ekoloji ve Evrimsel Biyoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Michael Worobey, evrimsel analiz yöntemlerini kullanarak AIDS, grip salgınları ve obeziteyi anlamamız konusunda çığır açan çalışmalara imza attı. 

Yine üniversitenin Genomik Enstitüsü ve iPlant İşbirliği'nden araştırmacılar tarım bitkilerinin genetik kodlarını çözdüler ve bu sayede geliştiricilerin daha yüksek besin değerli ve ortamlarına daha fazla adapte olabilmiş soylar yetiştirebilmeleri için yöntemler sunmuş oldular. Bu sayede, iklim değişimiyle de mücadele edebilmemizin önünü açtılar. Çok yakın bir zaman önce uluslararası bir bilim ortaklığının başındaki Rod Wing ve ekibi, Afrika pirincinin bütün genomunu dizilediler. Kopenhag Üniversitesi Makroekoloji, Evrim ve İklim Merkezi'nden Dr. Peter Søgaard Jørgensen şöyle söylüyor:

Evrimsel biyoloji uygulamalarının inanılmaz bir potansiyeli bulunuyor. Çünkü istenmeyen zararlıların veya hastalık yapıcı mikropların bizlerin müdahalelerine nasıl hızlı bir şekilde adapte olabildiklerini anlamamızı sağlıyor. Aynı zamanda evrim, biz insanlar gibi el üzerinde tutulan türlerin bu canlılara karşı ne kadar yavaş evrimleştiğimizi ve adapte olduğumuzu da görmemizi sağlıyor. Eğer evrimin bu açılardan faydalarını göz ardı edecek olursak, zararlılar bizlerin ilaçlarına daha dirençli hale gelecekler, insanlar hastalıklara daha açık olacaklar ve türler yeni ortamlarda adapte olmakta daha fazla zorluk çekecekler.

Davis'te bulunan Kaliforniya Üniversitesi'nde biyoloji profesörü olan, makalenin baş yazarlığını yapmış olan ve aynı zamanda Çağdaş Evrim Enstitüsü Başkanı olan Scott P. Carroll ise şöyle söylüyor:

Bu tür istenmeyen durumlar karşısında başarılı olabilmek için, evrimsel biyolojiyi bir araç olarak kullanarak her alandaki başarılar ve gelişmelerden bir şeyler öğrenmemiz gerekiyor. Şu anda ne yazık ki bilim insanları arasında böyle bir koordinasyon bulunmuyor.

Makale ise şu sonuca vararak sona eriyor:

Uygulamalı evrimsel biyoloji çalışmaları, biyolojinin her alanında ortak olan prensipleri kullanmaktadır. Bu sebeple, bir alandaki gelişmeler bir diğer alandaki çözümleri mümkün kılabilir. Bu gelişen bilim sahasındaki yeni yaklaşımlar, disiplinler arası sınırları aşacak iş birlikleri sayesinde mümkün olacaktır.
Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
9
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Umut Verici! 3
  • Bilim Budur! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Muhteşem! 1
  • Tebrikler! 1
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: University of Arizona | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 01/04/2023 22:41:37 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2688

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Dünya
Gıda Güvenliği
Böcek
Coronavirus
Charles Darwin
Hamile
Gün
Amerika Birleşik Devletleri
Evrim Teorisi
Evrim
Su Ayısı
Mistik
Hareket
Akciğer
Koruma
Sars
Yavru
İnsan Evrimi
Eşeyli Üreme
Hematoloji
Taksonomi
Doğal Seçilim
Kimyasal
Diş Hastalıkları
Periyodik Tablo
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Size Özel
Güncel
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
D. Stolte, et al. Refüj Stratejisi: Evrim, Sadece Ders Kitaplarında Değil, Her Yerde!. (17 Eylül 2014). Alındığı Tarih: 1 Nisan 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/2688
Stolte, D., Bakırcı, Ç. M. (2014, September 17). Refüj Stratejisi: Evrim, Sadece Ders Kitaplarında Değil, Her Yerde!. Evrim Ağacı. Retrieved April 01, 2023. from https://evrimagaci.org/s/2688
D. Stolte, et al. “Refüj Stratejisi: Evrim, Sadece Ders Kitaplarında Değil, Her Yerde!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 17 Sep. 2014, https://evrimagaci.org/s/2688.
Stolte, Daniel. Bakırcı, Çağrı Mert. “Refüj Stratejisi: Evrim, Sadece Ders Kitaplarında Değil, Her Yerde!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, September 17, 2014. https://evrimagaci.org/s/2688.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.