Duygusal Zeka Çok Fazla Abartıldı!

Duygusal Zeka isimli kitabın yazarı, bu popüler konseptin nasıl bu denli abartıldığını açıklıyor.

Duydunuz mu? Başarıya ulaşma konusunda EQ’nuzun IQ’nuzdan daha önemli olduğunu söylüyorlar. Hatta iddia ediyorlar ki, EQ başarılı bir faaliyetin %80’inden sorumlu. Duygusal zeka konseptini ortaya atan kitap olan Duygusal Zeka’nın yazarı olarak size söyleyebilirim ki tamamen yanılıyorlar.

Bu ve duygusal zeka ile ilgili diğer mitler internet blogosferinde oradan oraya uçuşuyorlar ve yaşam koçları tarafından gereğinden fazla dile getiriliyor. EQ hakkındaki yanlış anlaşılmalar, 1995 yılında kitabım basıldığında ve TIME, “Sizin EQ’nuz Kaç?” başlığı ile kitabımı kapağına taşıdığı vakitlerde başladı. Bu kapağın ve kitabımın uzun süre önce unutulması gerekiyordu.

İşte gerçekler. Ne tarz bir işi göğüsleyeceğinizi de varsayarak şunu söyleyebiliyoruz, IQ’nun kariyer başarısında baskın rol oynayan zeka tipi olduğu konusunda hiç şüphe yok. Bir muhasebeciye, doktora ya da yüksek kademeli bir müdüre gereken algısal kavrama becerisine sahip olmak için 115 ya da üzeri IQ yetiyor. Ama bu noktada bir paradoks var: yüksek-IQ pozisyonuna bir kere geldiğinizde aklınız, kimin üretken bir çalışan olacağını ya da iyi bir lider olacağını ayırt etme gücünü kaybediyor. Bu noktada, kendiniz ve ilişkileriniz konusunda duygusal zekanız IQ’nuzdan daha önemli oluyor. Yüksek IQ’lu işler havuzunda disiplin, tahammül ve empati gibi özelliklere sahip insanlar gerçekten iyi olabiliyor.

Şirketler bunu biliyor, ve bağımsız anketler yüksek seviye iş yapan şirketlerin 3/2’sinden daha fazlasının personel alımında, terfilerde ve özellikle liderlik gelişimi alanında herhangi bir yöntemle duygusal zekayı da hesaba kattıklarını gösterdi. Bu bilginin bilinmesiyle veriyi genellikle boşverip kendi dayanaksız iddialarını satmaya çalışan duygusal zeka danışmanları da rağbet görmeye başladı.

Bu aşırı süslü iddialardan biri ve sıklıkla dile getirileni, iş alanında başarının %80’inin kişisel kabiliyetlere dayandığını iddia eden mantradır. Bu mit kitaplarımda yazdığım, bir insanın kariyer başarısının o insanın IQ’su ile ne denli ilgili olduğuna değindiğim çalışmaların yanlış anlaşılmasından doğmuş olabilir. Bir çok araştırma yapan insan IQ’nun %10’dan %20’ye kadar bir önem taşıdığı sonucuna varır. Bu, belirttiğim gibi, diğer faktörlere –doğduğunuz aile ve sosyal statüden şansa, duygusal zekaya kadar- çok büyük bir alan bırakmakta. İnsanlar bu bilgiyi değerlendirmeyip EQ’nun direkmen %80 boşluğu doldurduğunu varsayıyorlar, ve hayır, EQ bu boşluğu doldurmuyor.

EQ’nun IQ’ya önemli bir alternatif olduğu iddiasına inanmak isteyen bir çok kesim var. Bazıları için kötü okul notları konusunda bir rahatlama; diğerleri için iş alanını daha insancıllaştırmaya yarayan bir şey olabilir. Bir diğer kesim de EQ’yu kadın ve liderlik konusunda öne sürüyor. Bütün bu gerekçeler belki, bir gün iddialarını kanıtlayan sağlam dayanaklar bulabilirler, fakat henüz bulamadılar. 

Belirtmeliyiz, EQ’nun önemini arttıran veriler toplamında, özellikle liderlik alanına odaklanmış olmak üzere yavaş bir artış görüyoruz. Fakat bunların geneli küçük araştırmalardan oluşuyor ve araştırmanın yavaş marşı, EQ pazarlamacılarının ettiği laflar arasında kayboluyor.