İlk virüs nasıl ortaya çıktı ve virüsler evrim geçirirler mi?

Canlilik var olan spektrumun sartlara göre elenmesiyle türlesiyor ve bu türlesme bir sürec oldugu icin "ilk virüs", "ilk insan", "ilk canli" diye niteleyebilecegimiz canlilar yok, mevcut canlilarin daha ilkel ve daha evrimlesmis halleri var.[1]

Tüm canlilar evrim gecirirler, hele bakteri-virüs gibi bize göre kisa ömürlü organizmalarin evrimi gözümüzün önünde gerceklesiyor ve Corona, Influenza gibi virüslerin evrimlesmis hallerini ömrümüz boyunca görüyoruz^[2]

Canlilik var olan spektrumun sartlara göre elenmesiyle türlesiyor.^[1] Bu türlesme bir sürec oldugu icin "ilk virüs", "ilk insan", "ilk canli" diye niteleyebilecegimiz canlilar yok, mevcut canlilarin daha ilkel ve daha evrimlesmis halleri var.^[1]

Tüm canlilar evrim gecirirler, hele bakteri-virüs gibi bize göre kisa ömürlü organizmalarin evrimi gözümüzün önünde gerceklesiyor.

Canlilik var olan spektrumun sartlara göre elenmesiyle türlesiyor ve bu türlesme bir sürec oldugu icin "ilk virüs", "ilk insan", "ilk canli" diye niteleyebilecegimiz canlilar yok, mevcut canlilarin daha ilkel ve daha evrimlesmis halleri var.^[1]

Tüm canlilar evrim gecirirler, hele bakteri-virüs gibi bize göre kisa ömürlü organizmalarin evrimi gözümüzün önünde gerceklesiyor.

Bilim insanları virüslerin kökeni konusunda kesin bir sonuca ulaşmış değil, ancak üç ana hipotez var:

1. Geriye dönüş (regresyon) hipotezi:

Virüsler, eskiden bağımsız yaşayan küçük hücrelerdi; zamanla evrim geçirip, konak hücreye bağımlı hale geldiler. Yani “basitleşmiş canlılar” olabilirler.

2. Hücre içi kaçış (escape) hipotezi:

Virüsler, canlı hücrelerin içinden kaçan gen parçalarından (örneğin plazmid veya transpozonlardan) evrimleşmiş olabilir. Bu genler, zamanla kendi başlarına çoğalma yeteneği kazanmışlardır.

3. Ko-evrim (ortak evrim) hipotezi:

Virüsler, canlı hücrelerle aynı dönemde, ilkel moleküler yapılardan birlikte evrimleşmiş olabilir. Yani hayatın başlangıcına yakın bir zamanda, canlılıkla birlikte ortaya çıkmış olabilirler.

Bu hipotezlerin hiçbiri tamamen kanıtlanmış değildir ama “hücre içi kaçış” hipotezi günümüzde en çok kabul gören yaklaşımdır.

Virüsler evrim geçirir mi?

Evet, virüsler evrim geçirirler hem de çok hızlı biçimde.

Bunun nedeni:

DNA veya RNA’larının çok hızlı kopyalanması ve bu sırada mutasyonların sıkça meydana gelmesidir.

Doğal seçilim, mutasyonlar arasında en avantajlı olan varyantları korur.

Örneğin: Grip virüsü (influenza) her yıl mutasyon geçirir; bu yüzden her sene yeni aşı geliştirilir.

SARS-CoV-2 (COVID-19’a neden olan koronavirüs) de Delta, Omicron gibi varyantlara ayrılır. ^[1]