Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Denizanaları Ne İşe Yarar ve Ekosistem İçin Neden Önemlidir?

Denizanaları Ne İşe Yarar ve Ekosistem İçin Neden Önemlidir?
6 dakika
38,894
  • Deniz Omurgasızları

İnsanların çoğu denizanalarını sevmez. Sokup zehirlemelerinden korkar, cıvık yapılarından nefret eder ve var oluşlarında da pek bir fayda göremezler. Tıpkı yabanarıları gibi, pek çok kişi onlarsız bir dünyanın daha güzel olacağına inanır. Fakat bu, dünyada insanlardan çok daha uzun süredir var olmuş, dinozorlar ve trilobitler gibi muazzam çeşitlilikteki hayvanların yok oluşundan sağ çıkmış kadim bir soy için gerçekten doğru bir görüş mü?

Denizanalarının çoğunun türünün zehri, yüzücüler tarafından fark edilemeyecek kadar hafiftir; ancak buna rağmen insanlar, denizanalarının birçoğunun tehlikeli olduğunu sanırlar. Elbette "kutu denizanası" olarak bilinen türün potansiyel olarak ölümcül olduğunu söylemek gerek; fakat bu canlılar, bizim kıyılarımızın çok uzağında yaşarlar. Düzenli olarak kıyılarımızı işgal eden pusula denizanası veya ay denizanası gibi türlerin zehri, ciltte orta derece tahrişten fazla bir etkiye neden olmaz.

Tüm Reklamları Kapat

Kutu Denizanası
Kutu Denizanası
Pinterest

Elbette ünlü aslan yelesi denizanasının sokmasının gerçekten acı verici olduğu doğrudur, ama yine de Arthur Conan Doyle'un aynı isimli öyküsünde olduğu gibi, bunun ölümcül olması neredeyse imkansızdır. Ayrıca gerçek bir denizanası olmayıp bir hidroit kolonisinden oluşan "Portekizli savaşçı denizanası" da ciddi zararlar verebilir, fakat bu tür de kıyılarda kısmen nadiren görülür.

Farklı hayvanlara karşı tutumumuzu incelediğimizde, kaçınılmaz bir şekilde, onların bize ne sunduğuna bağlı olarak tutumumuzu belirlediğimizi görürüz. Örneğin arılar çiçeklerimizi tozlaştırır ve bize bal verir. İğnelerinin acıtması ve bizi soktuklarında anafilaktik şoka girebilecek olmamıza rağmen, arıları “iyi” olarak görürüz. Kaplanlar da saldırgan yırtıcılar olmalarına ve nadiren bizim için tehdit oluşturabilmelerine rağmen, koruma altına aldığımız türlerdendir. Öte yandan sülükler ve sümüklü böceklerin, yani bahçıvanların baş düşmanlarının, nadiren bize yemek olmak dışında pek faydasını görmeyiz ve dolayısıyla bu hayvanları etrafımızda istemeyiz.

Tüm Reklamları Kapat

Unuttuğumuz şey, küçük ya da büyük bütün hayvanların istenen veya istenmeyen özelliklerin bir karışımına sahip olduğu, kimilerinin de bize az veya çok zarar verebileceğidir. Denizanaları da aynen böyledir.

O halde denizanalarının faydalı özelliklerinden bazılarını sıralayalım.

Denizanalarının Faydalı Özellikleri Nelerdir?

Besin Kaynağı

Öncelikle, denizanaları birer besin kaynağıdır. Derisırtlı deniz kaplumbağaları, penguenler ve bazı balık türleri denizanasıyla beslenir. Kimi denizanaları diğer denizanaları tarafından yenir. Hatta özellikle Güneydoğu Asya’dan olmak üzere insanlar için de lezzet kaynağıdırlar.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Çin, Japonya ve Vietnam’da denizanaları çiftliklerde yetiştirilir, dokunaçları ayıklanarak restoranlara satılırlar. Kaliteleri dokularına göre belirlenen denizanaları, yüzyıllardır insanlar tarafından fazlasıyla tüketilmektedir. Şimdilerde ise Batı Avrupa’da bile dondurmadan krakere kadar geniş bir gıda yelpazesinin işlenmesinde kullanılmaktalar.

Denizanası Salatası
Denizanası Salatası
Sumptuous Flavours

Anafilaksinin Keşfi

Fakat denizanalarına puan kazandıracak asıl özellikleri, bilime yaptıkları katkıları. Örneğin anafilaksinin keşfini Physalia, bildiğimiz ismiyle "Portekizli savaşçı denizanası" üzerinde yapılan deneylere borçluyuz. Araştırmayı yürüten Charles Richet, keşfi sonucunda Nobel Ödülü aldı.

Yeşil Flüoraesan Proteini

Bir başka Nobel Ödülü ise Osamu Shimomura, Martin Chalfie ve Roger Tsien arasında paylaştırıldı. Araştırmacılar, kristal denizanasından yeşil flüoresan proteini denen floresan bir maddeyi özütleyerek, biyomedikal alanında devrim yaratmışlardı. Bu denizanası türünün çanının kenarlarından noktalar halinde yeşil ışık yaydığı bilinen bir şeydi. Başta mavi olan ışık, akuorin denen bir molekülden gelir ve yeşil flüoresan proteini tarafından emilir; buradansa yeşil ışık olarak yayılır. Bu olaydan sorumlu gen dizilimlerinin ortaya çıkarılmasıyla yeşil flüoresan proteinini hayvan hücrelerine de eklemenin mümkün olduğu kanıtlandı.

Bu protein; ışık yayma özelliği sayesinde virüslerin, bakterilerin ve embriyonik hücrelerin hayvansal dokularda bölünüp yayılmasını takip etmeye olanak sağladı. Ayrıca tümör yayılımı ve sinir sisteminin gelişimini anlama konusunda da büyük potansiyel taşıyor. Flüoresan farelerden yeşil zebra balığı nöronlarına kadar, çalışmanın mümkün kaldığı sonuçlar muhteşem.

Yeşil parlayan denizanaları
Yeşil parlayan denizanaları
Pinterest

Rejenerasyon Becerisi ve Ölümsüzlük

Denizanalarının bir başka hayret verici özelliği ise rejenerasyon, yani kendilerini yenileme özellikleri. Turritopsis dohrnii adlı bir tür vardır ki, bu hayvan, rejenerasyon becerisini yaşlanma sürecini tersine çevirmeye kadar götürebilir. Ölümsüz denizanası olarak bilinen bu tür, zarar gördüğünde dokunaçlarını içine çekerek tostoparlak olur ve kökler geliştirerek polip formuna geçer. Böylece hayat döngüsüne baştan başlamış olur.

Tüm Reklamları Kapat

Öyleyse bu ufak yaratık, ölümsüzlüğün sırrını saklıyor olabilir mi? Kendisi veya ona yakın türler bizim hasarlı doku tamiri konusunda bildiklerimizi ileri taşıyabilir mi? Bunun cevabını geleceğin araştırmaları verecek.

Mikroyerçekimi

Mikro yerçekiminin insan vücudu üzerindeki etkilerini anlamamızı sağlayan canlıların da denizanaları olduğunu öğrenmek sizi şaşırtabilir. Konuyu araştırmak üzere birkaç yüz kadar erginliğe ulaşmamış ay denizanası uzaya gönderilerek, ağırlıksız olmanın vücutlarındaki yer çekimi sensörlerindeki etkisi incelendi. Bu sensörler, tıpkı insan kulağındakiler gibi kalsiyum içerir.

Denizanasının içinde dönen kalsiyum kristallerinin normal gelişimlerini tamamlayamadığı gözlendi. Bu sonuç, uzay istasyonunun ağırlıksız ortamında aylarını geçirecek olan astronotlar için de potansiyel bir soruna işaret ediyor. Denizanaları üzerinde yapılacak deneyler, sorunumuza bir çözüm sağlayabilir.

Fun Facts for Kids

Tıbbi Kullanım Alanları

Elbette ki ortalıkta her zaman denizanası özütlerinin artriti iyileştirmek, hafızayı güçlendirmek gibi çeşitli faydaları olduğuna dair abartılı söylemler dolaşır. Bu tip vaatlerin çoğu maalesef ki doğru değil. Yine de aralarında gelecek vaat eden biri var: Denizanalarından elde edilen kolajen özütleri.

Tüm Reklamları Kapat

Fıçı denizanasından özütlenen kolajenlerden yapılan pansumanların ülser (insanı takatsiz bırakan bir mide hastalığı) yaralarının iyileşme hızını arttırdığı gözlemlendi.

Denizanasının ürettiği zehir, paradoksal olarak deniz salyangozu zehrinden elde edilen konopeptidlere benzer şekilde ağrı kesici ilaç üretiminde kullanılabilir. Bu da halihazırda devam eden bir araştırma.

Dengeleyici Bir Unsur

Son olarak, okyanus şartlarının kötüye gidip balık miktarı azaldığında denizanalarının sayılarının arttığını biliyoruz. Hatta çoğu zaman insanların kirlettiği suları tertemiz yaparlar. Bozulmuş okyanus ekosistemlerinde en çok göze çarpacak şey, denizanası kümeleridir. İklim değişikliğinin göstergesi olmalarının yanı sıra, gövdeleri deniz tabanında yüzerken karbonu izole etmeleri sayesinde sera gazlarının toplandığı bir bataklık oluşturabildikleri de gösterildi.

Sonuç

Umuyoruz ki bu noktaya kadar denizanalarının o kadar da kötü olmadığına ikna olmuşsunuzdur. Bütün bunların dışında sanatçılara, heykeltıraşlara, tasarımcı ve mimarlara nasıl ilham kaynağı olduklarını anlatmaya gerek bile yok!

Tüm Reklamları Kapat

Akvaryuma bir sonraki gidişinizde bir süreliğine durup bu yaratıkların büyülü güzelliğini, ritmik hareketlerinin zarafetini ve sergiledikleri renk ve şekil çeşitliliğini hayranlıkla izleyin.

Ne başları ne de karmaşık sinir sistemleri olduğu halde, bu kadim canlılar bizlerde merak uyandırıyor ve hem dünyayı hem de kendimizi daha iyi anlamamıza olanak tanıyor.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
53
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 25
  • İnanılmaz 15
  • Merak Uyandırıcı! 15
  • Muhteşem! 8
  • Umut Verici! 5
  • Bilim Budur! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • İğrenç! 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Science Focus | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2023 00:47:07 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9398

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Fare
Deniz
Yapay Zeka
Eşeyli Üreme
Skeptisizm
Metal
Homo Sapiens
Kimya Tarihi
Sars-Cov-2 (Covid19 Koronavirüs Salgını)
Charles Darwin
Hafıza
Koruma
Böcek
Köpek
Kan Hastalıkları
Uyku
Toplumsal Cinsiyet
Hominid
Karanlık Enerji
Dışkı
Elementler
Şeker
Coğrafya
Aşılar
Kurt
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
P. Williams, et al. Denizanaları Ne İşe Yarar ve Ekosistem İçin Neden Önemlidir?. (4 Ekim 2020). Alındığı Tarih: 29 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/9398
Williams, P., Tek, N., Bakırcı, Ç. M. (2020, October 04). Denizanaları Ne İşe Yarar ve Ekosistem İçin Neden Önemlidir?. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2023. from https://evrimagaci.org/s/9398
P. Williams, et al. “Denizanaları Ne İşe Yarar ve Ekosistem İçin Neden Önemlidir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Nilüfer Tek, Evrim Ağacı, 04 Oct. 2020, https://evrimagaci.org/s/9398.
Williams, Peter. Tek, Nilüfer. Bakırcı, Çağrı Mert. “Denizanaları Ne İşe Yarar ve Ekosistem İçin Neden Önemlidir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Nilüfer Tek. Evrim Ağacı, October 04, 2020. https://evrimagaci.org/s/9398.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.