Tork
Tork Hakkında Bilinmesi Gereken "Temel Şeyler"

- Blog Yazısı
Tork:
Bir kapı kolunun menteşeleri birleştiren çizgiden olabildiğince uzağa yerleştirilmesinin bir nedeni vardır. Ağır bir kapıyı açmak isterseniz, elbette bir kuvvet uygulamanız gerekir; ama tek başına bu da yetmez. Bu kuvveti hangi noktaya ve hangi yönde uygulayacağınız da önemlidir. Eğer kuvveti kapı kolunun yakınına değil de menteşelere yakın uygularsanız veya kapının yüzeyine dik değil de küçük bir açıyla uygularsanız kapıyı hareket ettirmek için daha büyük bir kuvvetle itmeniz gerekir.
Şekilde O'dan geçen ve kesite dik olan bir eksen etrafında dönebilen bir cismin kesiti görülüyor. O noktasına göre konum vektörü r olan P noktasına bir F kuvveti uygulanıyor. r ve F vektörlerinin yönleri arasında φ açısı var.[1]
-F'nin cismin dönme ekseni etrafında dönme hareketine nasıl yol açtığını anlamak için F'yi iki bileşene ayırırız. F_r, radyal bileşeni adı verilen bileşen, r yönündedir. Bu bileşen dönmeye yol açmaz çünkü uygulanma yönü, O noktasından geçen bir doğru üzerindedir.F'nin diğer bileşeni, F_t teğet bileşeni ise r'ye dik olup büyüklüğü F_t = F sin φ'dir. Bu bileşen dönmeye yol açar.
F vektörünün cismi döndürme yeteneği sadece F_t teğet bileşeninin büyüklüğüne değil, aynı zamanda O'dan ne kadar uzak bir noktaya uygulandığına da bağlıdır. Bu iki faktörü de kapsamak için, bu iki faktörün çarpımı olarak tork adı verilen bir büyüklük tanımlıyoruz ve onu şöyle yazıyoruz:
τ = r (F sin φ) = rF_t
Torku hesaplamanın yolları
τ = r (F sin φ) = rF_t
τ = r_t F_t = r_t F[1]
= "(r_t) F = r_t F" olarak yazılabilir. Burada r_t, O dönme ekseniyle F vektörünün uzatılmasıyla elde edilen çizgi arasındaki dik uzaklıktır. Bu uzatılmış çizgi, F vektörünün etki çizgisi olarak bilinir ve r_t de F vektörünün moment kolu olarak adlandırılır. Şekilden görebiliyoruz ki, r_t büyüklüğü olan r_i, F_i kuvvet bileşeninin moment kolu olarak tarif edebileceğimizi gösteriyor.
Tork, F kuvvetinin döndürme ya da burma işi olarak tanımlanabilir. Bir cisme döndürmek amacıyla bir kuvvet uyguladığınızda, bir tork uygularsınızdur. Tork'un SI birimi Newton-metre'dir (N.m). Ama tork ve iş çok farklı büyüklükler olup aynı zamanda bir iş birimidir. Bu genel olarak joule olarak ifade edilir ve torkla karıştırılmamalıdır. İş genel olarak joule olarak ifade edilir ve tork için bu asla yapılmaz.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Burada, tek bir eksen etrafındaki dönme hareketini incelediğimizden, vektör göstermesine ihtiyacımız yok. Bu bölümde tork, başlangıçta sabit olan cismi döndürdüğü yöne göre ya pozitif ya da negatif: Eğer cisim saat yönünün tersine dönüyorsa, tork pozitiftir; eğer cisim saat yönünde dönüyorsa, tork negatiftir.
Torklar, kuvvetler için ele aldığımız toplama ilkesine uyarlar. Bir cisme birden fazla tork etkidiğinde, net tork (veya sonuç tork) tek tek torkların toplamıdır. Net torkun simgesi τ_net'tir.[1]
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 16/03/2025 11:28:49 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/18142
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.