Kısaca Görelilik

Öncelikle, Einstein'ın bu teoriyi ortaya attıktan sonra oğluna neler dediğine değinerek yazıya baslamak istiyorum._{(kaynaklardan daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.)}

_{"Çok zorlu bir fizik problemini çözdüğünü düşünüyorum büyüdüğünde daha detaylı anlatacağım sana." Bu mektuptan Birkaç yıl sonra 1915 yılında Berlin'de Prusya bilim akademisi'nde bilim İnsanların karşısına çıkıp şöyle söyleyecekti; "Genel Görelilik kuramını sonunda tamamladık."}^[2]

Peki, Göreliliğin gelişim süreci nasıl oldu?

Einstein, 1905 yılında özel Görelilik teorisini bulduktan sonra hiç ara vermeden bu teorisine Kütle çekimi de dahil etmek üzere başladı, çalışmalar on yıl sürecekti. Isaac Newton kütle çekim teorisi, zamana göre çok başarılı bir teori olan bu teorinin bir eksiği vardı. Merkür'ün yörüngesindeki sapmayı açıklayamaması ile ortaya çıkan bu sorun kısaca şuydu; Newton'un kütleçekim teorisine göre Örneğin Güneş ile Dünya arasındaki kütle çekim kuvveti anlık yani Güneş ile dünya birbirine sanki aralarında bir halat varmış gibi kuvvet uyguluyordu ve teoriye göre Güneş bir anda yok Olsa dünyada bir anda yörüngesinden çıkarak uzay boşluğuna savrulurdu fakat Einstein, özel Görelilik teorisinde ışık hızının sabitliğini ele aldığında artık bu konunun da çözülmesi gerektiğini düşünüyordum çünkü hiçbirşey Işık hızından daha hızlı hareket edemezdi.

Şimdi Kısaca Görelilik'in özelliklerinden bahsedelim;

Görelilik Teorisi

Teori, iki ana bölümden oluşur: Özel Görelilik Teorisi ve Genel Görelilik Teorisi.

Özel Görelilik Teorisi

Özel Görelilik Teorisi, 1905 yılında Einstein tarafından yayımlanmıştır ve Newton'un hareket yasalarına önemli bir düzeltme getirmiştir. Bu teori, iki temel ilkeye dayanır:

1-Görelilik İlkesi: Fizik yasaları, tüm eylemsiz referans sistemlerinde aynıdır. Yani, sabit hızla hareket eden her gözlemci, aynı fizik yasalarına tabidir.

2-Işığın Hızı Sabitliği: Işığın hızı, boşlukta, tüm eylemsiz gözlemciler için aynıdır ve yaklaşık olarak 299,792,458 metre/saniyedir (c).

Bu ilkelerin sonuçları şunlardır:

-Zaman Genleşmesi: Bir cismin hızı arttıkça, hareket eden gözlemci için zaman yavaşlar. Bu fenomen, "ikizler paradoksu" olarak bilinen düşünce deneyi ile açıklanabilir. Bir ikiz, uzay yolculuğuna çıkıp ışık hızına yakın bir hızla seyahat ederken, diğer ikiz Dünya'da kalır. Seyahatten döndüğünde, uzay yolculuğuna çıkan ikiz, Dünya'daki ikizine göre daha genç kalır.

-Uzunluk Kısalması: Bir cismin hızı arttıkça, hareket doğrultusunda boyu kısalır. Bu, ışık hızına yakın hızlarda daha belirgin hale gelir.

-E=mc²: Bu ünlü denklem, kütle (m) ve enerji (E) arasındaki ilişkiyi tanımlar. Kütle, enerjiye dönüştürülebilir ve tersi de geçerlidir. Bu, nükleer enerji ve atom bombalarının temelini oluşturur.

Genel Görelilik Teorisi

Genel Görelilik Teorisi, 1915 yılında Einstein tarafından tamamlanmıştır. Bu teori, Newton'un evrensel çekim yasasının yerine geçmiştir ve kütleçekimi, uzay-zamanın bükülmesi olarak açıklar.

-Uzay-Zaman Eğriliği:

Genel Görelilik, kütle ve enerjinin uzay-zamanı eğdiğini öne sürer. Büyük kütleli cisimler (örneğin, gezegenler ve yıldızlar) uzay-zamanı bükerek, diğer cisimlerin bu eğri boyunca hareket etmesine neden olur. Bu, kütleçekim olarak deneyimlenir.

-Gravitasyonel Kırmızıya Kayma: Işık, güçlü bir kütleçekim alanından kaçarken enerji kaybeder ve dalga boyu uzar. Bu, ışığın kırmızıya kayması olarak bilinir. Benzer şekilde, zayıf kütleçekim alanlarından gelen ışık maviye kayar.

Agora Bilim Pazarı

Olgularla Radyoloji Kas İskelet Radyolojisi

• Boyut: 21,5*27,5
• Sayfa Sayısı: 210
• Basım: 1
• Basım Yeri: ANKARA
• ISBN No: 9786053554806

Devamını Göster

₺946.00

Satın Al Tüm Ürünler

-Kara Delikler: Genel Görelilik, kara deliklerin varlığını öngörür. Kara delikler, aşırı yoğun kütlelerin uzay-zamanı öyle bir noktaya kadar eğdiği yerlerdir ki, hiçbir şey, hatta ışık bile kaçamaz.

-Evrenin Genişlemesi:

Genel Görelilik, evrenin dinamik ve genişleyen bir yapıya sahip olduğunu öngörür. Bu, Edwin Hubble'ın gözlemleriyle doğrulanmıştır ve Büyük Patlama teorisinin temelini oluşturur.

Genel Görelilik ve Gözlemler

Genel Görelilik Teorisi, birçok gözlemsel ve deneysel testten başarıyla geçmiştir. Bazı önemli doğrulamalar şunlardır:

-Güneş Tutulmaları: 1919'daki güneş tutulması sırasında, Arthur Eddington, Güneş'in yakınındaki yıldız ışıklarının büküldüğünü gözlemledi ve bu, Einstein'ın tahmin ettiği gibi oldu.

-Gravitasyonel Merceklenme: Büyük kütleli cisimler, arka plandaki ışığı bükerek, bir mercek gibi davranır. Bu fenomen, galaksiler ve galaksi kümelerinde gözlemlenmiştir.

-LIGO ve Gravitasyonel Dalgalar: 2015 yılında, LIGO (Lazer Interferometre Gravitasyonel Dalga Gözlemevi), iki kara deliğin çarpışmasından kaynaklanan gravitasyonel dalgaları tespit etti. Bu, genel göreliliğin önemli bir öngörüsünün doğrulanmasıdır.

Görelilik Teorisinin Günlük Hayattaki Uygulamalarına binaen Görelilik Teorisi, yalnızca akademik bir ilgi alanı değildir; günlük yaşamda da önemli uygulamaları vardır. Örneğin:

-GPS Teknolojisi: GPS uyduları, hem özel hem de genel görelilik etkilerini dikkate alarak çalışır. Uydular, Dünya'daki gözlemcilere göre daha yüksek hızlarda hareket ettikleri ve daha zayıf bir kütleçekim alanında bulundukları için, zamanları farklı akar. Bu etkiler düzeltilmezse, GPS sistemleri birkaç metre yerine kilometrelerce hata yapabilir.

-Elektronik Cihazlar: Görelilik teorisinin enerji ve kütle arasındaki ilişkiyi açıklaması, yarı iletken teknolojilerinin ve modern elektronik cihazların geliştirilmesinde de önemli rol oynar.

Kısaca Görelilik Teorisi, modern fiziğin temel taşlarından biridir ve evrenin işleyişine dair derin bir anlayış sağlar. Einstein'ın bu büyük başarısı, zaman ve mekân kavramlarımızı kökten değiştirmiş ve bilimsel devrime yol açmıştır. Görelilik, hem kozmik ölçekte (kara delikler, evrenin genişlemesi) hem de günlük yaşamda (GPS teknolojisi) etkisini gösterir.^[1]