SENİ ÇOK SEVİYORUZ PROXIMA CENTAURI

Evrendeki tüm yıldızlar arasındaki en favori yıldızım. Bunun da en büyük sebebi bize en yakın yıldız olması.

Proxima Centaury Erboğa takım yıldızı bölgesinde yaklaşık 4,24 ışık yılı uzaklıkta, sönük, gösterişsiz, yakınlığına rağmen çıplak gözle bile görülemeyen, boşlukta bizim yıldızımız gibi tek başına takılmayan, Alfa Centauri' nin bir üyesidir. Bu özellikleri ile pek de havalı bir yıldıza benzemiyor. Hatta ne denli ezik bir yıldız olduğunu hatırlatırcasına, bu özellikteki soluk yıldızlara '' kırmızı cüce '' adı verilmektedir. Zaten Güneş ile kıyaslayınca bunlara neden kırmızı cüce denildiğini anlayacaksınız. Parlaklığı çok daha az olduğundan (Güneşin tüm dalga boylarındaki toplam parlaklığının %0,17 si kadardır) ışığı kırmızımsıdır, kütlesi Güneşin sekizde biri, çapı ise yedide biri kadardır, biraz parlamasa neredeyse Jüpiter veya dev gezegenler ile kıyaslayacağız.

Neyse favori yıldızımın birazda havalı taraflarından bahsedelim; Düşük kütlesi sebebiyle, yıldızın içi tamamen konvektifdir (yani basıncın düşük olması sayesinde plazmalarını sürekli karıştırarak maddenin homojen bir şekilde yayılmasını sağlarlar). Bu olay, enerjinin plazma hareketi ile dışa aktarılmasına neden olur. Sonuç olarak, toplam hidrojeninin yaklaşık %10'unu yakan Güneş'in aksine, Proxima Centauri kendi yakıtının neredeyse tümünü tüketecektir. Yakıtını verimli ve (az yakan arabanın çok km yapması gibi) tamamına yakınını yakması yıldızın ömrünü 4 trilyon yıl neredeyse benzer aktivite ile sürdürmesini sağlayacaktır (dönüş hızının zamanla azalması aktivitesinde yavaşlama gösterse bile). Güneşimizin ise yaklaşık 5 milyar yıl içinde kırmızı deve dönüşmeye başlaması beklenmektedir. Aradaki devasa ömür farkı etkileyicidir.

Güneş Sistemimize Göre Durumu

Yazımızın başında uzaklığının 4,24 ışık yılı olduğunu söylemiştik, fakat bu durum sabit değildir. Kütlesinin daha az oluşu galaksi etrafındaki dönüşünü daha hızlı yapmasına sebep olur ve Güneşe doğru olan radyal hızı yaklaşık 21 km/ sn dir. Vavim Bobylev'in yaptığı bir çalışmada, yaklaşık 27.400 yıl içinde 2,9 ışık yılı ile en yakın konuma geleceğini öngörmüştür. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Near-stars-past-future-en.svg#/media/Dosya:Near-stars-past-future-en.svg Yazıya eklediğim bu link den geçmişteki 20.000 yıl ile gelecekteki 80.000 yıl boyunca bize en yakın yıldızların konumlarını ve bize olan uzaklıklarını inceleyebilirsiniz. Dikkatli gözler 80.000 yıl sonra Ross 128'in bize en yakın yıldız olacağını da tespit edecektir.

Yıldızın Gezegeni Var Mı?

Avrupa Güney Rasathanesi 2016 yılında yıldızın etrafında dönen ve Proksima B adını verdiğimiz karasal gezegeni keşfetti. Üstelik gezegen yaşanılabilir bölge olan goldilocks sınırları içindeydi. Gezegen yıldızının etrafında 11,18 günde, yaklaşık 7 milyon km. uzaklıktan dönmektedir ( 11 günde bir yılbaşı partisi bence güzel). Yıldızına bu kadar yakın dönmesi kendi ekseni etrafında dönüşünü durdurmuş olabilir, bu da bir yüzünün sürekli aydınlık ve aşırı sıcak diğer yüzünün karanlık ve aşırı soğuk olduğu anlamına gelir ama aydınlanma çemberi daha dengeli olacağından bu bölgelerde sıvı halde suyun bulunabileceği tahmini yapılabilir. Diğer yandan bu gezegen ile ilgili atmosfer detayı ve diğer detaylar hakkında çalışmalar devam etmektedir. Umarım yakın zamanda Webb teleskopu bu gezegeni radarına alır.

Evet favori yıldızımızın bir gezegeni var ve bize görece çok yakın, kim bilir işler bizim için bir gün ters giderse, Dünya dışı yaşanılabilir gezegen arayışımızda en çok üzerinde duracağımız gezegen olabilir. Gelecekte birileri Proxima Centauri' ye bizim Güneşimiz diyebilir.

Boşuna favori yıldızımız demedik.