Bitki tohumlarının çimlenmesi ve erken fide gelişimi, türün hayatta kalma ve yayılma stratejilerini yansıtan kritik fizyolojik süreçlerdir. Bu süreçler, sıcaklık, su mevcudiyeti ve toprak kompozisyonu gibi çevresel faktörlerden büyük ölçüde etkilenir. Özellikle meyve türlerinin çekirdekleri, tohum dormansisinin kırılması ve başarılı çimlenme için spesifik çevresel tetikleyicilere ihtiyaç duyar.
Deneyde kullanılan tohumlar, ticari olarak temin edilen tam olgunlaşmış Nar (Punica granatum), Limon (Citrus limon), Elma (Malus domestica), Avokado (Persea americana) ve Yeni Dünya (Eriobotrya japonica) meyvelerinden çıkarılmıştır. Çekirdekler, etli kısımlarından temizlenmiş ve yüzey sterilizasyonu yapılmadan kullanılmıştır.
Su kültüründe radikula çıkışı gözlemlenen fideler, dört haftalık sürenin sonunda farklı toprak ortamlarına transfer edilmiştir:
Avokado: Su kültüründe en başarılı kök gelişimini gösteren Avokado fideleri, standart bahçe toprağı (tınlı) içerisine ekilmiştir.
Yeni Dünya: Yeni Dünya fideleri, Akdeniz bitkisi olmasına rağmen çevresel toleransını test etmek amacıyla besin içeriği düşük, drenajı yüksek kayalık (kalkerli) toprağa ekilmiştir.
Sudaki Gözlemler:
Toprak adaptasyon gözlemleri, iki ay boyunca yapılmış; büyüme hızı, yaprak açılımı, nekroz (doku ölümü) ve hayatta kalma durumları kaydedilmiştir.
Nar: Çok hızlı şişme ve radikula çıkışı (4 gün içinde). Dormansinin düşük olduğunu ve çimlenmenin su mevcudiyetine bağlı olduğunu gösterir.
Limon: Tohum kabuğu yavaşça açıldı; kapalı olan kotiledonlar tamamen açıldı. Başarılı su alımı ve ilk fotosentetik yapıların oluşumu.
Elma: Başarılı kabuk açılımı ve kotiledon gelişimi, ancak büyüme hızı çok düşüktü. Muhtemelen aktif büyümeye başlamak için vernalizasyon (soğuklama) ihtiyacı var.
Avokado: En hızlı ve yoğun kök sistemi gelişimi. Yüksek su bağımlılığını (hidrofilik karakter) teyit eder.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Sudaki Gelişimin Sonuçları:
Nar: Başlangıçta hızlı bir büyüme gerçekleştirirken durakladı ve gelişim gösteremedi. Nar bitkisi başarısız oldu.
Limon: Büyüme aşamasında yaprakları kapalı bir şekilde uzadı, açılmadı ve gelişim gösteremedi. Limon bitkisi başarısız oldu.
Elma: Başlangıçta büyüme gerçekleştirirken durakladı ve gelişim gösteremedi. Çürümeye başladı. Bulunduğu su, kızıl-kiremit rengini aldı. Elma bitkisi başarısız oldu.
Avokado: Başarılı bir büyüme gerçekleştirdi. Cetvel boyutunda uzayıp yapraklar açtı. Suda büyüyebilen tek bitki oldu.
Deney devamı: Toprak Adaptasyon Tepkileri
Önceki deney aşamasından başarılı geçen avokado ve hiç suyla temas etmeyen yeni dünya meyvesi çekirdeği toprağa ekildi.
Avokado: Avokado fideleri, su kültüründeki yoğun kök gelişimine rağmen, standart bahçe toprağına transferden sonraki bir hafta içinde hızla öldü.
Bu ani ölüm, Avokado'nun su kültürü kök yapısının (hidroponik), toprak ortamının farklı aerasyon, patojen ve nem koşullarına uyum sağlayamadığını göstermektedir. Bu, yetiştiricilikte Avokado fidelerinin transfer aşamasının kritik ve stresli olduğunu belirtir.
Yeni Dünya: Çevresel Toleransın Genişliği
Yeni Dünya fideleri, doğal habitatları olmayan besin açısından fakir toprağa ekilmesine rağmen başarılı bir şekilde çimlenmiş ve hayatta kalmıştır. Dahası, kış aylarında kar ve düşük sıcaklığa maruz kalmasına rağmen gelişimini sürdürmüştür.
Bu bulgu, Yeni Dünya bitkisinin, Akdeniz türü olmasına rağmen, beklenenin ötesinde bir abiyotik stres toleransı aralığına sahip olduğunu göstermiştir. Kayaç toprakta hayatta kalması, kuraklık/besin stresi toleransını; kara maruziyetine dayanması ise düşük sıcaklık toleransını işaret eder. Bu durum, bitkinin peyzaj ve tarım alanında geniş bir coğrafyada kullanılabileceği potansiyelini artırır. Yalnızca çekirdekken başarılı bir şekilde adapte olabilmektedir.
Sonuç:
Bu gözlem çalışması, farklı meyve çekirdeklerinin erken gelişim stratejileri ve çevresel koşullara verdikleri tepkiler arasında önemli farklılıklar olduğunu ortaya koymuştur.
Nar çekirdekleri su ile hızlı bir başlangıç yaparken, Elma çekirdekleri gelişimlerini sürdürmekte zorlanmıştır. Limon çekirdekleri de aynı şekilde başlangıç yapsa da yaprakları açılmamış, gelişim sürdürememiştir.
Avokado için su kültürü başarılı olsa da, toprak transferi aşaması en büyük hayatta kalma engeli olarak belirlenmiştir. Suyu sevse de su, onun gelişiminde yetersiz kalmıştır ve besleyici olamamıştır.
Yeni Dünya, kayalık toprak ve düşük sıcaklıklar dahil olmak üzere zorlu çevresel koşullara karşı şaşırtıcı derecede yüksek bir adaptasyon yeteneği sergilemiştir.
Suda bitki büyütmeye teşvik eden bir grup genetik mühendislerinin ve biyologların yönergesi yetersiz ve asılsız kalmıştır. Hiçbir ortam, toprak kadar besleyici olamamaktadır.
Bu deneyi 2022 yılında yapmıştım. Yeni dünya meyvesi hala aynı toprakta ve Akdeniz bitkisi olmasına rağmen İstanbul soğuğunda büyümeye devam ediyor. Şu an günümüzde de gelişimini gözlemlemeye devam ediyorum.

- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/12/2025 02:11:12 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/21866
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.