ISSAC NEWTON

Isaac Newton kimdir? Bu sorunun cevabını bilmeyen pek az insan vardır. Çünkü Newton, 17. yüzyılın Bilimsel Devrimi’nin en önemli isimlerinden biri olan İngiliz fizikçi, matematikçi, astronom, simyacı, teolog ve filozoftur. Newton’un bilimsel çalışmaları, dünyayı anlamamızda büyük bir rol oynamış ve modern bilimin temellerini atmıştır. Bu yazıda Newton’un hayatını ve eserlerini kısaca tanıtmaya çalışacağız.

Newton 4 Ocak 1643’te Woolsthorpe’da doğmuş ve babasını doğumundan üç ay önce kaybetmiştir. Annesi ikinci evliliğini yapınca Newton büyükannesinin yanında kalmış ve çocukluğunu yalnız geçirmiştir. Okulda başarılı bir öğrenci olmayan Newton, çiftlik işleriyle uğraşmak zorunda kalmıştır. Ancak annesinin ikinci eşi ölünce Newton tekrar okula dönmüş ve matematik ve fizikle ilgilenmeye başlamıştır. 1661’de Cambridge Üniversitesi’ne girmiş ve burada modern matematik ve fiziğin temellerini öğrenmiştir.

Newton’un bilimsel çalışmalarının en verimli dönemi 1665-1667 arasıdır. Bu dönemde Cambridge Üniversitesi veba salgını nedeniyle kapanmış ve Newton memleketine dönmüştür. Burada kütleçekim yasası, hareket yasaları, diferansiyel ve integral hesabı gibi pek çok önemli buluşa imza atmıştır. Kütleçekim yasasını bulmasıyla ilgili olarak ünlü bir hikaye vardır. Buna göre Newton bahçede otururken başına bir elma düşmüştür. Bu olay ona yerçekimi kuvvetinin varlığını hatırlatmış ve bu kuvvetin uzayda da geçerli olup olmadığını merak etmiştir. Böylece gezegenlerin güneş etrafındaki hareketlerini açıklayan evrensel kütleçekim yasasını ortaya koymuştur.

1667’de üniversiteye geri dönen Newton, 1669’da matematik profesörü olmuş ve 1687’ye kadar bu görevini sürdürmüştür. Newton’un en büyük eseri olan Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica (Doğa Felsefesinin Matematiksel İlkeleri) adlı kitabı 1687’de yayımlanmıştır. Bu kitapta Newton, mekanik, kütleçekim, gezegen hareketleri gibi konuları matematiksel olarak açıklamış ve bilimin doğasını değiştirmiştir. Kitapta ayrıca Newton’un ünlü binom teoremi, sonsuz seri ve limit gibi matematiksel yöntemleri de yer almaktadır. Bu eser, dünya tarihinin en önemli bilimsel kitaplarından biri olmuştur.

Newton’un diğer önemli eseri olan Opticks ise 1704’te yayımlanmıştır. Bu kitapta Newton, ışığın doğası, renklerin oluşumu, prizma deneyleri gibi optik konularını ele almıştır. Kitapta ayrıca Newton’un simya ile ilgili çalışmalarından da bahsedilmektedir. Newton simyaya büyük bir ilgi duymuş ve hayatının büyük bir bölümünü bu konuya ayırmıştır. Ancak simya o dönemde yasaklanmış olduğu için bu çalışmalarını gizli tutmuştur. Newton’un simyanın amacının altın yapmak değil de doğanın sırlarını çözmek olduğunu düşündüğü söylenmektedir.

Newton hayatının son dönemlerinde bilimsel çalışmalardan uzaklaşmış ve daha çok din, tarih ve simya ile ilgilenmiştir. 1696’da Kraliyet Darphanesi’nin başkanı olmuş ve sahte paralarla mücadele etmiştir. 1703’te Royal Society’nin başkanlığına seçilmiş ve ölümüne kadar bu görevini sürdürmüştür. 1705’te Kraliçe Anne tarafından şövalye ilan edilmiştir.

Newton 31 Mart 1727’de Londra’da ölmüştür. Westminster Abbey’de düzenlenen cenaze törenine binlerce kişi katılmıştır. Bilim tarihinin en büyük dehalarından biri olarak kabul edilen Newton’un mezar taşında şöyle yazmaktadır: “Burada Isaac Newton yatıyor. Doğa kanunlarını keşfeden adam.”

Newton’un hayatı ve eserleri bize bilimin ne kadar güzel ve heyecan verici bir alan olduğunu göstermektedir. Newton’un meraklı zihni sayesinde evrenin işleyişine dair pek çok sır ortaya çıkmıştır. Ancak Newton bununla yetinmemiş ve daha fazlasını aramıştır. Onun sözleriyle bitirelim: “Ben sadece kumsalda oynayan bir çocuğum; denizin kenarında duran büyük gerçeği göremiyorum.”