DNA örnekleri Kuzey Kutbu'nda 2 milyon yıl önceki yaşamı ortaya koydu

BBC

Şimdiye kadar üzerinde çalışılan tüm DNA dizileri, Kuzey Kutbu'nun 2 milyon yıl önce ki daha sıcak halinin nasıl göründüğünü ortaya çıkardı.

Grönland'ın kuzeyi bildiğimiz üzere buzlarla kaplı bir kutup çölü. Topraktan çıkardığımız genetik verilere göre eski zamanlarda bölgedeki hayatın çok daha farklı olmasına yol veren zengin bir bitki ve hayvan kalıntılarının dizilerini ortaya çıkardı.

Araştırmada bulunan bilim insanları, huş odunları ve kavak ağaçları arasında dolaşan fil benzeri olan mamutlar, ren geyikleri ve atnalı yengeçleri ve su yosunları dahil deniz yaşamında bulunan canlıların genetik izlerine rastladı.

Bulunan sonuçlar ve araştırma kaynakları Nature Dergisi'nde yayınlandı.

Araştırmaya önderlik eden Kopenhag Üniversitesi ve Cambridge Üniversitesi'nden Profesör Eske Willerslev, Kuzey Kutbu'nda yaşayan türleri ve ılıman türlerin yan yana yaşadığı bu karışımın modern zamanda buna rastlanan bir benzerinin olmadığını söyledi.

BBC

Araştırma ve yürütme, Grönland'ın en kuzeyindeki Kap København Formasyonu adı verilen bir alanda yürütüldü.

Bu zamana kadar, zamanı geri alıp bu bölgenin 2 milyon yıl önce nasıl olduğunu anlamak bizler tarafından zordu. Eski dönemlere ait hayvan fosilleri burada son derece nadir görülüyor.

Prof. Willerslev, "Aslında Kap København'da, makro büyüklüğündeki fosiller aracılığıyla şimdiye kadar keşfedilen tek hayvan olan yaban tavşanı dişisi ve bunun yanında gübre böceği. Bu sebepten ötürü insanların, eski zamanlarda orada ne tür bir fuana olduğu hakkında hiçbir fikri yoktu" sözlerini kullandı.

Ekip bunun yerine, çevresel DNA'ya (veya eDNA) önem vermeye başladı. Bu işlem, bitkilerden ve hayvanlardan - örneğin; deri hücrelerinden veya hayvan dışkılarından - dökülen ve çevrelerinde biriken genetik meteryalleri inceleyecekleri anlamına geliyor.

Bu teknik sayesinde doğal çevre koruması sağlanıyor ve daha sağlıklı olduğundan dolayı yaygın olarak bu teknik ile araştırmalar yapılıyor. Örneğin, bir damla deniz suyunda bulunan DNA'yı inceleme sayesinde, tek tek hayvanları göremesek bile, okyanusun bir kesiminde yaşayan tüm canlıları ortaya koyabilir.

Grönland'da araştırma yapan ekip, Erken Buzul Çağı'nın o zamanlardaki biyolojisine bakmak için eskiden bulunmuş toprak örneklerini kullandı.

Erken Buzul Çağı'nın çalıları, bitkileri, eğrelti otları ve ağaçların aralarında büyüyen yosunlarla dolu bir orman ekosisteminin geliştiğini buldular.

Kemirgen, ren geyiği ve kaz gibi memeli canlıların DNA'larının keşfedilmesinin yanı sıra mamut DNA'sının da ortaya çıkarılması bir sürpriz oldu.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Prof. Willerslev, BBC'ye: "Grönland'da fil benzeri hayvanları daha önce kimsenin bulmadığını söyledi."

2 milyon yıl önce, Grönland'ın kuzeyi şu anda olduğundan çok ama çok daha sıcaktı. Ortalama yıllık sıcaklıklar yaklaşık 11-19°C daha yüksekti.

Prof. Willerslev, "Bize asıl söylediği şey, biyolojik organizmaların esnekliğinin - nerede yaşayabilecekleri veya hangi bitki ve hayvanların birlikte yaşayabilecekleri - düşündüğümüzden çok daha büyük olduğudur" sözlerini kullandı.

BBC

Toraktan DNA almak ve bu alınan DNA'ların sıralanması kolay olmadı, kullanılacak en iyi tekniği bulmak araştırmacı ekibin yıllarını aldı. Hatta genetik maddenin bu kadar uzun süre toprak üzerinde yaşamasının mümkün olmayabileceğini bile düşündüler.

Prof. Willerslev, "2005'te bir makale yazdım ve onda DNA'nın bir milyon yıldan fazla yaşayamayacağını düşündüğümü söyledim ve işte iki milyon yıllık DNA ile karşı karşıyayız." sözlerini kullandı.

DNA ile toprak arasındaki kimyasal madde reaksiyonunun, DNA'nın bozulmasını yavaşlattığını düşünülüyor.

"DNA elektrik yüklü moleküllerdir ve toprakta gördüğümüz minerallerin birçoğu da elektrik yüklüdür. Bu nedenle DNA temel olarak katı minerallere tutunur ve bunu yaptığında kendiliğinden bozunma hızını azaltır."

Diğer yerleşim yerlerinde bozulmamış ve daha fazla çevresel DNA kalıntıları bulunursa, keşif çağlar öncesine bakış açımızı değiştirebilir.