İğrendiğimiz Şeylerden Neden İğreniriz?

İnsanların yediği şeyleri tat ve koku araştırmaları ve duyuları anatomisi yoluyla açıklayabilmekteyiz.

Bedenimizin acil gereksinimleri ve türümüzün evrimleştiği çevre hakkındaki hakikatler nedeniyle sevdiğimiz yiyecekleri tahmin edebilmekteyiz.

İnsanların büyük çoğunluğu tatlıları sever. Şeker iyi bir kalori kaynağıdır ve beyin glikozla çalışır. Acı şeyleri sevmeyen kısımda azımsanamaz. Bazı kültürlerde anneler, bebeği sütten kesmek için göğüslerine kırmızı biber sürerler. Bir bebeğin ağzına tabasco sosu değdirmek..

Bizler hepcil varlıklarız, sindirebildigimiz herşeyi yeriz. Aklıma Çinlilerle ilgili gelen şakalardan sizi korumak için yazmıyorum.

Peki insani farklılıklar? Dünyadaki insanların çoğu laktozu sindiremez. Laktoz süt şekeridir.

İnsan etindeki sorun, tadının birçok nesnel duyuya göre kötü olması değildir. Söylenene göre, domuz eti insan etine lezzet olarak çok yakınmış. Bazi rivayetler var ki insanları oyuna getirip insan eti yedirmişler ve tadını beğenmişler.

İnsan etiyle ilgili tek sorun, bizim onu düşünme şeklimizdir. Marvis Harris, bu konuyu böceklerle ilgili olarak, şöyle açıklar: "Bizim böcek yemememizin sebebi, onların pis ya da tiksindirici olmaları değildir; aksine, biz onları yemediğimiz için pis ve tiksindiricidirler. İnsan etinde de bizi rahatsız eden şey onun ne olduğunu bilmemizdir. Mide bulandırıcıdır."

Bir Çinli için böcek yemek iğrenç değildir. Ama hiçbir şey bir topluluğun yüzde yüzü için geçerli değildir. Bazı şeyler tür, kökenden bağımsız kişiseldir. Kişisel zevklerimiz. Yine de hepimizin ortak olarak iğrenç bulacağı iğrençlikte şeylerde vardır.

İgrenme duygusu, yemekten hoşlandığımız şeyler üzerinde ilginç bir role sahiptir. İğrenme duygusu, çürümeye, kirlenmeye özellikle de çürümüş ete karşı bir isteksizlik şeklinde evrimleşmiştir. Herhangi biri yer elmasından, elmalı turtadan, baklavadan, kuru üzümden ya da kepekli undan yapılan makarnadan hoşlanmayabilir; ama genel olarak ete, köpek, ata ya da fare yemeye karşı kuvvvetli bir tepki gösterilir.

Charles Darwin, bizim yeni bir et çeşitine karşı gösterdiğimiz tepkiyi olağan dışı ve kuvvetli terimlerle ifade eder. "Sıklıkla tüketilmeyen bazı hayvan etleri gibi alışılmadık yiyeceklerin yalnızca düşüncesinin bile, bazı insanlarda, midenin bunu reddetmesi için herhangi bir gerekçesi olmasa da anında öğürmeye ya da gerçekten kusmaya sebep olması çok ilgi çekicidir."

Bebekler ve küçük çocuklar iğrenemez. Kendi atıklarına, hatta başkalarının atıklarına da aldırış etmezler. Çekirgeleri ve diğer böcekleri yerler. Paul Rozin ve meslektaşları, küçük çocuklara yemeleri için köpek dışkısı sundukları bir deney gerçekleştirdiler. Çocuklar bunu yalayıp yuttular.

İğrenme duygusu aşağı yukarı üç ya da dört yaşlarında başlar. İçinde hamam böceği olan bir bardak sütün içilmeye uygun olmadığını bilirler.

Hiç kimse, iğrenme duygusunu neyin tetiklediğini bilmiyor. Bunun tuvalet eğitimiyle ilgili olduğunu düşünen Freudçu düşünce vardır. Çocuklara idrar yapma ve dışkılama eğitimi verilmesinde devasa toplumsal fark vardır.

İğrenme duygusunun oluşumuna neden olan şey, sinirsel gelişimin bir parçası olan biyolojik zamandır.

İnsanlar Neden İnsan Eti Yer?

İnsanlar çaresizlik ve açlıktan dolayı insan eti yerler; ancak insanların tercihe dayalı yamyamlıktan zevk aldıklarını bilmekteyiz.

Evrimsel bir bakış açısından yaşam, diğer şeylerin yanı sıra, bir protein rekabetidir. Şempazelerdeki bebek ölümlerinin temel nedeni, tür içi bebek katlidir. Bunun birçok nedeni vardır, ancak antropolog Sarah Hrdy'nin düşüncesine göre, temel sebep bebek şempazelerin "lezzetli bir protein ve yağ kaynağı" olmasıdır.

Lezzetli

Yiyecekler ve içecekler hakkındaki düşüncelerinizin, onlar hakkındaki yargılarınızı nasıl etkilediğini gözler önüne seren çesitli çalışmalar vardır. Bu çalışmaların planı genellikle basittir. İnsanları iki gruba ayırırsınız, yemeleri ve içmeleri için iki gruba da tıpatıp aynı şeyleri verir, ama bu maddeleri iki gruba da farklı biçimde tanıtırsınız. Sonra da hangilerini sevdiklerini sorarsınız. Örneğin bilimsel araştırmalar gösteriyor ki;

Çocuklar elma ve sütü, Mcdonald's torbasının içinden çıkarılıyorsa daha lezzetli olarak algılıyor.

Coca Cola, üzerinde logosu bulunan bir bardaktan içiliyorsa daha çok beğeniliyor.

Bu son çalışma, katılımcıların beyninin fonksiyonel MR cihazında tarandığı bir deneyle de tekrarlandı. Coca cola ile Pepsi arasında yapılan bir lezzet testinde, sıvılar deneklerin ağzına bir boru aracılığıyla iletildiğinde, beynin ödül sistemi parlar ve insanların yarısı Pepsi'yi, diğer yarısı Coca Cola'yı tercih eder. Ne var ki ne içtikleri onlara söylendiğinde farklı bir beyinsel aktivite ortaya çıkar. İnsanların tercihleri, daha çok hoşlarına giden markaya göre değişir.

En kışkırtıcı bulgular şarapla ilgilidir. Aynı şarabı alıp farklı etiketler yapıştırırsanız, bu durum uzmanlar da dahil, insanların şarabı değerlendirme biçimini etkiler.

Yine de beklentini gücünü abartmayalım. Tat almak, tamamen bir kişinin kanısını ne yönde olduğu meselesi olsaydı, insanlar tat alma reseptörlerine ve koku sensörlerine ihtiyaç duymazdı. Bu organlar, bize dış dünya hakkında bilgi sağlamak için evrimleştiler.