Kendi Olarak Yaşatmak

Tahakküm altına almak, idare etmek, kontrol etmek, sahip olmak…

Kavramlar semboller gibidirler. Çıplak gözle görülmelerine karşın algılanmaları için bakan kişinin dağarcığında önceden birikmiş bir şeylerin olması gerekir. Eğer dağarcık küçük bir tepecikten ibaret ise kavramlar tınısız, ruhsuz ve alelade bir söylentiden fazlası değillerdir.

Terbiye etmek, yetiştirmek, eğitmek…

İlk insanların tabiatı kontrol altına alma çabaları ile günümüz insanlarının yukarıdaki kavramları kullanarak başkalarını kendileri gibi değiştirmek istemeleri arasında temelde bir ayrım yoktur. Hatta bundan keyif bile duyabilirler. Esasen her iki eylem de değiştirmek, dönüştürmek, biçimlendirmek, başkalaştırmak ve en önemlisi de kabul etmemektir.

Tarımla uğraşan bir insan için tabiatı şekillendirmek ve hava olaylarında söz sahibi olmak masum ve haklı bir davranıştır. Evcil hayvan sahibi bir bireyin kendi hayal ve zihin dünyasına göre sahiplendiği hayvanı değiştirdiği ve dönüştürdüğü söylendiğinde savunma mekanizması en ön safa haklı gördüğü şu gerekçeyi atar: “Ben dışarda ölmek üzere olan bir hayvanı sahiplendim.” Kim bilir belki de sahiplenilen hayvanın dışarıda hayatta kalma süresi, sahiplenen kişinin tahmininden daha kısadır.

Kırgızların bir kısmı bugün “atlarımız insanlara çok alıştı” diyerek, yaz aylarında onları sürüye salarlar ve atlar bir süre kendi başlarına yaşarlar. Yaz sonunda sürüye salınan atlar evdekilerle karıştırıldığında bütün sürüye bir canlılık gelir.

Yaşarken bizim dışımızdaki canlı-cansız her şeyi oldukları gibi kabullenmek onları “kendi olarak yaşatmak” önemli bir bakış açısıdır. Tabiat ve insanlar üzerindeki denetim mekanizmaları, yetenekleri, duyguları ve doğallığı; köreltme, yok etme ya da unutturma konusunda üstüne başka bir şey söylenmeyecek kadar etkilidir.