Evrenin Çapı

Gözlemlenebilir evren bize evrenin çapının 93 milyar ışık yılı olduğunu söylüyor. Dünya'dan hangi yöne doğru gözlemimizi yaparsak yapalım ışık veya başka sinyallerin büyük patlamadan ve genişlemeden bu yana Dünya'ya ulaşmayı başaran kısımlarından elde edebildiğimiz sonuca göre rakam yaklaşık 45 milyar, tabi bize bu yarıçapı veriyor. Kozmik dalga arka plan ışınım mesafesi de yaklaşık 45,7 milyar ışık yılı ölçülmüş ve gözlemlenebilir evrenin yarıçapı ile örtüşmüştür. Eğer evrenin gözlem yapılabilen kısmından sonrası olmasaydı, yani gerçekten 93 milyar yıl çapında olsaydı, gezegenimiz evrenin tam merkezinde olurdu ki kendimize daha ne anlamlar katardık bilemiyorum. Ama görünen o ki durum böyle değil gibi, öncelikle evreni genel anlamda izotropik (her yöne doğru tekdüze) olduğunu varsayıyoruz ama bu durumdan bile emin değiliz. Peki ama bizim evrenin gerçek çapı veya yarıçapı nedir? Hepsi bir yana çapı var mıdır?

Zamanla bize ulaşmasını düşündüğümüz uzak galaksilerin ışığını yakaladıkça yeni keşifler yapılacaktır ama biliyoruz ki ışığı bize asla ulaşmayacak olan fazlasıyla uzak galaksiler de olacak. Hubble hesaplamaları bize çok uzak bölgelerin ışık hızından daha hızlı genişlemesi neticesinde bu ışığın bize asla ulaşmayacağını söylemektedir. Neticede evrenimizin mesafe anlamında bir sonu var mı ve süreç içerisinde değişken de olsa çapı nedir v.s. belki asla bilemeyeceğiz ama bu konu hakkındaki bir kaç değerli görüşü de bilmekte fayda var.

Öncelikle modern kozmolojik modeller evrenin bir sınırı olduğundan ve şeklinin küreye benzediği fikrini söylemekten kaçınırlar. Genel kabul gören görüş "evren sonlu olabilir ama sınırları belirsizdir" şeklinde. Kozmik enflasyon kuramını ortaya atan Alan Guth'a göre eğer enflasyon büyük patlamadan 10^-37 saniye sonra başladı ise evrenin büyüklüğünü 3x10²³ ışık yılı olduğunu iddia eder, bu sayıya da ışık hızı ile evrenin yaşının çarpımı ile ulaşmıştır. Bazı çalışmalarda evrenin, gözlemlenen evrenden 250 kat daha büyük olduğu tezini savunur. Hatta evrenin gözlemlenenden çok daha küçük olduğunu iddia edenler de vardır. Onlar da bu savlarını evrende yol alan ışığın diğer komşu galaksilerin geçmişteki suretleri olduğunu söyler.

Sonuç olarak evrenimizin şeklini ve büyüklüğünü öğrenmek için daha çok yol kat edeceğiz. Ama benim asıl merak ettiğim konu evrende her nesne uzayda başka daha büyük bir nesnenin etrafında belli bir yörüngede dönüyor ise evren neyin etrafında dönüyor? Tekillik fikrini her zaman soru sormanın son bulduğu (veya soru sormanın anlamını yitirdiği) yer olarak görmüşümdür ve bu beni hep rahatsız etmiştir.