Dünyanın İlk Silikon Tabanlı Kuantum Bilgisayarı Tanıtıldı!

İrlanda merkezli Equal1 girişimi, kuantum bilgisayarları daha erişilebilir kılabilecek devrim niteliğinde bir adım attı. Yeni geliştirilen silikon tabanlı kuantum bilgisayar, geleneksel bir prizle çalışabiliyor ve masaüstü boyutlarıyla dikkat çekiyor.

University College Dublin’den bir spin-off şirketi olan Equal1, Kaliforniya’da düzenlenen bir konferansta Bell-1 adını verdikleri kuantum bilgisayarı tanıttı. Yaklaşık 200 kilogram ağırlığındaki cihaz, standart bir elektrik prizine takılarak çalışabiliyor ve veri merkezlerindeki geleneksel sunucuların yanına monte edilebiliyor.Bell-1, kuantum fizikçisi John Stewart Bell’in adını taşıyor ve klasik bilgisayarların çözemediği karmaşık problemleri çözme potansiyeline sahip. İlaç keşfi, kriptografi, modelleme ve yapay zekâ alanlarında önemli atılımlar vadediyor.

Geleneksel kuantum bilgisayarların aksine Bell-1, özel altyapı gerektirmiyor ve mutlak sıfıra yakın sıcaklıklarda çalışmak için ek ekipmana ihtiyaç duymuyor. Cihaz kendi kendine yeten kapalı devre kriyojenik soğutma ünitesi sayesinde 0.3 Kelvin (-272.85°C) sıcaklıkta çalışabiliyor.Bell-1’in kübitleri silikon tabanlı olduğu için geleneksel kübitlerden daha küçük. Makinenin kalbindeki çip, kuantum işlemci birimleri (QPU), Arm CPU’ları ve yapay zekâ hızlandırıcı nöral işlem birimleri (NPU) içeriyor. Tüm bu bileşenlerin tek bir çipte birleştirilmesi, klasik ve kuantum hesaplama elemanları arasındaki karmaşık orkestrasyon ihtiyacını ortadan kaldırıyor.

Şirketin CEO’su Jason Lynch, “Kuantum teknolojisini laboratuvardan çıkarıp gerçek dünya ortamlarına taşıdık. Bu, Kuantum Bilişim 2.0’ın şafağı – erişilebilirlik, ölçeklenebilirlik ve pratikliğin ön plana çıktığı bir dönem,” açıklamasında bulundu.Şu anda 6 kübitlik işlem kapasitesine sahip olan Bell-1, gelecekte daha güçlü versiyonlarla güncellenebilecek şekilde tasarlandı. Sistem 1.600 Watt güç tüketimiyle standart bir elektrik prizinden beslenebiliyor.

Equal1, Aralık 2024’te silikon kübit dizileri ve kuantum kontrolör çipleri için dünya rekorları kıran performans değerlerine ulaştı. Bu başarılar arasında en yüksek tek kübitli ve iki kübitli geçit doğruluğu ile en hızlı işlem süreleri yer alıyor. Platform ayrıca Arm ile ortaklaşa geliştirilen yapay zekâ destekli bir hata düzeltme sistemi kullanıyor.Hollanda Uygulamalı Bilimsel Araştırma Örgütü (TNO) tarafından desteklenen şirket, standart yarı iletken üretim tekniklerini kullanarak kuantum bilgisayarları gerçek dünya uygulamalarına daha hızlı bir şekilde yaklaştırmayı hedefliyor.^[1]