BİLİM İNSANI TARAFSIZ OLAMAZ!
Siyasi İdeolojilerde Bilim ve Evrim...

- Blog Yazısı
Bilim; bir fantezi değildir. Sırf bilmek için yapılan bir uğraş da değildir. Bilim; İnsanlığın ortak, çıkarsız, ayrımsız ve doğrudan yararı içindir. Tıpkı yaratıcısı felsefe gibi. Amacını, var olanı açığa çıkarmak veya tanımlamakla sınırlayamaz. Bilim insanı da öyle… İyiden, güzelden ve doğrudan yana, barışık bir dünyanın, canlı-cansız tüm değerleri ile, ayrımsız, “ast”sız, “üst”süz inşa sürecinin bir parçasıdır.
Elbette bilimsel bilginin kendisi iyi-kötü, haklı-haksız, güzel-çirkin vb. bir içeriğe sahip olmaz. Tıpkı bıçak gibi. Ekmek doğarsan iyi, insan doğrarsan kötü. Ve fakat bıçağı icat eden hiçbir bilim insanı, insan doğransın istemez(İstisnaları da var ne yazık) . İster ki o bıçak insanlığın bir derdine derman olsun.
Haliyle insanlar bilimi, ihtiyaçtan doğan bilimi, toplumların ortak ihtiyaçlarının-sorunlarının giderilmesi konusunda araçsallaştıracaktır. Bilim bir amaç değildir. Ve dolayısı ile dünyayı algılama, yorumlama ve kendince değiştirme ihtiyacı ile doğan ideolojilerin bu aracı kullanması normal olandır.
Burada yapılacak ayırım, o ideolojinin dayanağının ve çıkış noktasının ne kadar akla ve bilime denk düştüğü, bilimin amacı olan ihtiyaç giderme ve sorun çözme olgusunu, herkese ve ulaşılabilir şekilde, bir karşılık beklemeden sağlayıp sağlamadığı, o ideolojinin bilimi tekelleştirip tekelleştirmediğidir. Ne şekilde, kimin hizmetine sunduğudur.
Bilimle uğraşan, bilim sevdalısı herkes bu konuda, yaftalanır mıyım, yanlış anlaşılır mıyım, tarafsızlığımı kaybeder miyim kaygısına düşmeden, daha cesur davranmalıdır. Tarafsızlık diye bir şey yoktur. Bu, evrenin, doğanın yasaları için bile geçerlidir. Her yasa bir şeye daha yatkın ve yakın iken dolayısıyla başka bir şeye daha uzak ve daha az yatkındır ve ya hiç değil…
Bilim, yaratıcısı ve hizmet etmesi gereken toplumdan ve o toplumun, toplumların düşünüşünden (ideolojilerden) , sanki anası ihtiyaç değilmiş gibi yalıttığımızda, uzay boşluğunda, ufkumuza denk düşen hiçbir gök cisminin olmadığı, vücudumuzu hissetmediğimiz herhangi bir sayacımızın olmadığı (maddenin varlığını ve anlamını yitirdiği) bir ortamda zamanın düşeceği duruma düşer. Anlamsızlaşır. Varlığı ve dayanağı yiter…
Burada (bilimi; temel uğraşları oluşu gereği ve haklı olarak önceleyenlerin) bütün ideolojilere yönelik toptancı bir yaklaşımı olmadığının gayet farkındayız. Ancak farkında olduğumuz bir şey daha var ki; o da, bulaşmama adına “eşyaya adını koymak” ile aslında tam da bilimin öncülüğüne, bilime sadakate, akla güvene ve insanı, yaşadığı doğadan, evrenden ayrıştırmadan ve üstün kılmadan işaret edene utangaçça yaklaşımın kendisidir.
Bilim insanını ayırt eden en önemli şey, işine gelsin gelmesin doğruya doğru, gerçeğe gerçek demek ise; Aynı bilim insanı, tüm ideolojileri aynı kefeye koymadan, sanki uzaydan gelmiş ve yaşamsal, felsefi, bilimsel, maddesel hiçbir temeli ve amacı yokmuş gibi davranmadan, o ideolojinin dayandığı temel üzerinden, o ideolojinin savunusunun yaşamdaki maddi karşılığına bakarak, o ideoloji ile ilgili cesurca doğru-yanlış, gerçek-gerçek dışı diyebilmelidir. Velev ki bunu evrim ile açıklayadursun.
Bilimin kelime kökenini salt bilme eylemi ile sınırlayamayız. Bilme bilince ve bilinç yaşama (insan, canlı ve etkileşim içinde bulunduğu cansız dünya ve evren ayrımı olmaksızın) nüfuz ettiğinde, bilim ve bilim insanı, bugünden farklı olarak hak ettiği yeri ve değeri fazlasıyla alacaktır kanısındayım. Bunu sağlayabilecek tek ideolojiye de bilimsel olarak ulaşmak hiç de zor değil. Adı daha cesur konabilmeli. O ideolojinin kendisinin amentüsünün “eşyanın adını koymak” olduğu gibi…
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 26/04/2025 05:05:33 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/13443
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.