Behçet Hastalığı
İç Hastalıkları,Romatoloji

- Blog Yazısı
Genel Bilgiler
Behçet Hastalığı (BH) 1937 yılında Türk Dermatolog Hulusi Behçet tarafından tanımlanmış sistemik,kronik bir romatolojik bozukluktur.
Bu hastalık birçok farklı sistemi tutma potansiyeline sahiptir ancak temel mekanizması vaskülittir(damar iltihabı).Hulusi Behçet Bu hastalığı 3 temel belirti ile tanımlamıştır:Oral aftöz ülserler,genital ülserler ve üveittir(uvea'nın iltihaplanması).Bu belirtiler yukarıda da bahsedildiği gibi damarların iltihabından dolayı çıkar.Otoimmün bir hastalık olmasından dolayı remisyon ve alevlenme dönemlerine sahiptir.
Genelde 20-40 yaşları arasında ortaya çıkmakla birlikte her yaşta rastlanabilir.Genellikle erkeklerde daha fazla rastlanıldığı söylenmesine rağmen son araştırmalar cinsiyetler arasında daha dengeli bir oran bulmuştur.Türkiye'de BH erkeklerde daha sık görülür iken ABD'de kadınlarda daha fazla görülür.Genel olarak erkeklerde daha ağır seyreder.
Yapılan birçok araştırmaya rağmen etiyolojisi hala tam olarak bilinmemiştir.Şuan ki veriler genetik ,psikolojik,romatolojik bozukluklar ve bazı enfeksiyöz faktörlerin hastalığın ortaya çıkmasına zemin hazırladığını bildirmektedir.
Behçet Hastalığı İle ilişkisi Düşünülen Faktörler
-Genetik Faktörler:HLA B-51 genini taşıyan kişilerin taşımayanlara göre daha fazla BH'ye yakalandığı tespit edilmiştir ancak bu geni taşıyan herkesin BH hastası olduğunu göstermez ve bulunmaması durumunda da BH'nin olmadığını anlamına gelmez.
-Psikolojik Faktörler:Depresyon ve anksiyete BH'ye zemin hazırladığı düşünülmektedir.
-Otoimmün Hastalıklar:Romatoid artrit ve sistemik lupus eritematozus gibi otoimmün hastalıklara sahip olmak BH'ye sahip olma riskini arttırır.
-Enfeksiyöz Ajanlar:Herpes simpleks tip 1,helikobakter pilori,hepatitler gibi enfektif ajanlar da BH'nın çıkmasına kolaylık sağladığını düşündürmektedir.
Behçet Hastalığının Belirtileri
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
İlk olarak BH'nin 3 temel belirtisi ile başlayalım:
1-Oral aftöz ülserler:1 yılda en az 3 kez görünmelidir.Ağzın birçok farklı yerinde ortaya çıkabilirler ve çok sayıda ortaya çıkar.Rekkürent(tekrarlayan) ve ağrılı yapıdadır.
2-Genital Ülserler:Zımba ile delinmiş bir görüntüsü vardır.BH genital bölge lezyonları skar(iz)bırakma potansiyeline sahiptir ki bu özellik sadece BH için özgündür.Erkeklerde en fazla skortumda(testis) kadnlarda ise labiumlarda görülmesine rağmen genital bölgenin herhangi bir yerinde ortaya çıkabilirler.Rekkürent yapıdadır.
3-Üveit:Erkeklerde kadınlara göre daha fazla görülür ve daha şiddetli görülür.Gözde bulunan uvea tabakasının iltihaplanması nedeniyle gözde ağrı,kanlanma,ışığa hassasiyet,bulanık görme vs. belirtiler ortaya çıkar.Çocuklukta gelişen BH'de sık sık üveit görülür.
Diğer Sistemlerin Bulguları
Dermatolojik Bulgular:BH'de cilt altı yağ dokusunun mikropsuz enflamasyonu olan ''Eritema nodozum'' adı verilen döküntüler gelişebilir.Bu lezyonlar çok ağrılı olup en fazla bacakların ön yüzeylerinde gözlenir .Kızarık,şiş,sıcak ve ucu yoktur.Eritema nodozum genelde skar bırakmadan geçerken BH nedeni ile ortaya çıkan eritema nodozum koyu bir iz bırakabilir.Bunun dışında akne formunda bazı lezyonlar gelişebilir.
Kardiyovasküler Bulgular: Genelde toplardamarlar atardamarlara göre daha fazla zarar görür.Büyük damarlarda anevrizma(damarın büyüyüp balonlaşması) oluşabilir.Tromboflebit(özellikle bacaklardaki damarlarda kan pıhtılaşması, tıkanması ve kan akışının yavaşlamasına neden olan inflamatuar bir süreçtir.)adı verilen bir süreç oluşabilir.Bazı durumalrda da beyin damarları etkilenerek beyinde pıhtı oluşmasına neden olabilir.
Kas-İskelet Bulgular:BH hastalarında yaygın bir durumdur.Genelde artrit(eklem iltihabı)şeklinde ortaya çıkar.Artralji(eklem ağrısı)şeklinde de ortaya çıkabilir.Birçok farklı eklemi tutma potansiyeline sahiptir.En çok diz ve ayak bilek eklemleri tutulur ve ağrı sabah daha belirgin olmaktadır.
Nörolojik Bulgular:Baş ağrısı,çift görme,yürümede dengesizlik,bilinç veya davranış değişikliği,menenjit ve bazı psikiyatrik belirtiler görülebilir.
Gastrointestinal Bulgular:Hastaların büyük bir çoğunluğunda sindirim bozuklukları görülmektedir.Bunların arasında disfaji,diyare,şişkinlik,kabızlık,kusma,karın ağrısı vs. bulgulardır.Bağırsaklarda ağızda bulunan lezyonlara benzer lezyonlar gelişebilir.
Çok nadir da olsa bazen akciğer embolisi ve böbreklerin süzme fonksiyonlarında bir hasar görülebilir.
Tanı Nasıl konulur?
BH tanısı koymak için net bir laboratuvar testi bulunmamaktadır.BH semiyolojik olarak tanısı konulur yani hastanın yakınmaları değerlendirelerek tanısı konulmaktadır ancak tanı koymada yardım edebilecek bir kaç test bulunmaktadır.Bunlardan HLA-B51 gen testi ve paterji testi tanıyı desteklemek için kullanılan bir takım testlerdir.Paterji testi hastanın damar ve kıl bulundurmayan ön kol yüzeyine bir iğne batırılır ve o bölgede bir enflamasyon gelişirse testin pozitif olduğunu belirtir.Reaksiyon 1-2 gün arasında belli olmaktadır.Yukarıda da belirtildiği gibi bu testlerin pozitif olması kesin BH hastası olunduğu veya negatif olması kesin BH hastası olunmadığı anlamına gelmez.
Behçet Hastalığı'nin Tedavisi
BH kronik bir hastalıktır ve kesin bir tedavisi bulunmamakla birlikte bazı ilaçlar ile belirtiler baskılanmaktadır.BH tedavisinde en fazla kolşisin denen ilaca başvurulmaktadır.Bunun yanı sıra bağışıklık sisteminin aşırı aktivasyonunu baskılamak ve düzenlemek için immünsüpresifler(kortikosteroidler),ağrıyı,enflamasyonu azaltmak için NSAİİ'ler,ülserler için topikal pomad,kremler ve çok ağır seyreden olgular ise biyolojik ajan tedavileri kullanılmaktadır. .
Bazı olgular hafif belirtiler ile seyreder ve düşük doz tedaviler ile kontrol altına alınabilirken bazıları ağır belirtiler ile seyreder ve daha karmaşık bir tedavi planlanır.Bundan dolayı tedavi tamamen hastanın durumuna göre belirlenmektedir
BH multisistemik bir hastalıktır bu nedenle birçok bölümün iş birliği ile tanısı konulup tedavisi planlanmalıdır.
[2][3][1][4][5][6][7][8]
- 3
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Memorial Tıbbi Yayın Kurulu. Tromboflebit Nedir? Nedenleri, Belirtileri Ve Tedavisi. (23 Kasım 2023). Alındığı Tarih: 27 Ocak 2024. Alındığı Yer: Memorial | Arşiv Bağlantısı
- S.Gazioğlu, et al. (2020). Nöro-Behçet Hastalığında Klinik Özellikler. Dicle Tıp Dergisi, sf: 324-330. | Arşiv Bağlantısı
- N.Türkçapar. Eritema Nodozum. Alındığı Tarih: 28 Ocak 2024. Alındığı Yer: romatizmahastaliklari | Arşiv Bağlantısı
- S.Kiraz. Behçet Hastalığı Tanısı Nasıl Konulur Ve Paterji Testi Nedir?. (1 Ocak 2014). Alındığı Tarih: 28 Ocak 2024. Alındığı Yer: Romatizmatv | Arşiv Bağlantısı
- S.Öktem. Behçet Hastalığı. Alındığı Tarih: 28 Ocak 2024. Alındığı Yer: sekdaoktem | Arşiv Bağlantısı
- Medical Park Yayın Kurulu. Behçet Hastalığı Nedir? Behçet Hastalığı Belirtileri Nelerdir?. (3 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 28 Ocak 2024. Alındığı Yer: Medicalpark | Arşiv Bağlantısı
- N.Türkçapar. Behçet Hastalığı / Sendromu. (1 Mart 2023). Alındığı Tarih: 28 Ocak 2024. Alındığı Yer: romatizmahastaliklari | Arşiv Bağlantısı
- E.Aytuğar, et al. (2014). Behçet Hastalığı. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, sf: 65-73. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/04/2025 12:04:05 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/16632
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.