Alternatif Akım (AC) Devrelerde Anlık ve Ortalama Güç Formüllerinin Türetilmesi

- Blog Yazısı
Doğru Akım (DC) devrelerde güç formülü P=V.I ve diğer türevlerinden elde edilmektedir. AC devrede de aynı formül üzerinden işlemler yapacağız fakat burada fazörler devreye girdiği için işler biraz daha karışacak.

Yukarıdaki şekilde AC bir devreye giren i akımını ve kollar arasındaki v gerilimini görüyoruz. Bunlar üzerinden gerekli tanımlamaları yaparak formülleri türeteceğiz.
v=Vm⋅cos(wt+θv)v=V_m\cdot{cos(wt+\theta_v)}
i=Im⋅cos(wt+θi)i=I_m\cdot{cos(wt+\theta_i)}
Yukarıdaki eşitliklerde Vm gerilimin genliğini, Im akımın genliğini \thetav gerilimin fazını \thetai ise akımın fazını temsil etmektedir.
Yukarıda bahsettiğim gibi genel güç formülü olan P=V.I 'dan şimdi aşağıdaki formüle geçerek işlemlere başlıyoruz.
P=V⋅IP=V\cdot{I}
p(t)=v(t)⋅i(t)p(t)=v(t)\cdot{i(t)}
Şimdi v ile i 'yi denklemde yerine koyalım.
p(t)=Vm⋅cos(wt+θv)⋅Im⋅cos(wt+θi)p(t)=V_m\cdot{cos(wt+\theta_v)}\cdot{I_m\cdot{cos(wt+\theta_i)}}
Burada kosinüs çarpım formülünü hatırlayalım;
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
cos(A)⋅cos(B)=12[cos(A−B)+cos(A+B)]cos(A)\cdot{cos(B)}=\frac{1}{2}[cos(A-B)+cos(A+B)]
Şimdi kendi denklemimizde gerekli işlemleri yapalım.
p(t)=VmIm⋅12[cos(θv−θi)+cos(2wt+θv+θi)]p(t)=V_mI_m\cdot{\frac{1}{2}}[cos(\theta_v-\theta_i)+cos(2wt+\theta_v+\theta_i)]
Denklemi biraz daha düzenleyelim.
p(t)=VmIm2cos(θv−θi)+VmIm2cos(2wt+θv+θi)p(t)=\frac{V_mI_m}{2}cos(\theta_v-\theta_i)+\frac{V_mI_m}{2}cos(2wt+\theta_v+\theta_i)
Böylece anlık güç formülünü elde etmiş olduk. Burada,
VmIm2cos(2wt+θv+θi)\frac{V_mI_m}{2}cos(2wt+\theta_v+\theta_i)
kısmı t yani zamana bağlı kısmı oluşturmaktadır.
VmIm2cos(θv−θi)\frac{V_mI_m}{2}cos(\theta_v-\theta_i)
bu kısım ise zamandan bağımsız olarak sabit kısmı oluşturmaktadır.
Şimdi gelelim asıl işimize yarayacak kısma yani ortalama güç Port formülünü türetmeye.
Anlık gücün zamanla integralini alıp bunu bir periyot ile çarptığımızda, bize ortalama gücü verir. Yani;
Port=1T∫0Tp(t)dtP_{ort}=\frac{1}{T}\displaystyle\int_0^Tp(t)dt
ifadesi bize ortalama gücü verir. Şimdi yukarıda elde ettiğimiz p(t)'i integralde yerine koyalım.
Port=1T∫0TVmIm2cos(θv−θi)+VmIm2cos(2wt+θv+θi)dt\small P_{ort}=\frac{1}{T}\displaystyle\int_0^T\frac{V_mI_m}{2}cos(\theta_v-\theta_i)+\frac{V_mI_m}{2}cos(2wt+\theta_v+\theta_i)dt
İntegral içerisinde + dan sonrası periyodik bir fonksiyon içerdiği için integrali 0 değerini verir, Bu nedenle bu kısımla işimiz olmayacak. Şimdi gelelim + dan öncesine. Burada sabit bir ifade olduğu için buranın integrali şu şekildedir;
VmIm2cos(θv−θi)⋅t\frac{V_mI_m}{2}cos(\theta_v-\theta_i)\cdot{t}
Bu aşamada çözmemiz gereken denklem olarak elimizde aşağıdaki işlem kalıyor.
1T[VmIm2cos(θv−θi)]⋅t∣0T\frac{1}{T}[\frac{V_mI_m}{2}cos(\theta_v-\theta_i)]\cdot{t}\big|_0^T
Şimdi bunu çözelim.
1T[VmIm2cos(θv−θi)⋅T][VmIm2cos(θv−θi)⋅0]\frac{1}{T}[\frac{V_mI_m}{2}cos(\theta_v-\theta_i)\cdot{T}][\frac{V_mI_m}{2}cos(\theta_v-\theta_i)\cdot{0}]
1TVmIm2cos(θv−θi)⋅T\frac{1}{T}\frac{V_mI_m}{2}cos(\theta_v-\theta_i)\cdot{T}
T'ler sadeleşir ve son olarak elimizde aşağıdaki denklem kalır.
Port=VmIm2cos(θv−θi)P_{ort}=\frac{V_mI_m}{2}cos(\theta_v-\theta_i)
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- E. Üçer. Ac Devrelerde Anlık Ve Ortalama Güç. Alındığı Tarih: 6 Ekim 2024. Alındığı Yer: Youtube | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 02/05/2025 07:57:16 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/18709
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.