Bilim İnsanı Nedir? İyi Bir Bilim İnsanının Özellikleri Nelerdir?

Sağlığımız ve her türlü teknolojimiz de dahil olmak üzere sahip olduğumuz hemen hemen her şeyi bilime ve onu icra eden bilim insanlarına borçluyuz. Dünü değiştiren, bugünü şekillendiren ve yarını tasarlayanlar onlar. Onlara verilen değer, bu değerin niteliği ve içeriği gibi konular son derece tartışmalı olsa da, yeryüzünde saygıyı en fazla hak eden çalışma sahalarının başında bilimsel araştırma sahaları geldiği kuşkusuz. Onları daha iyi anlamalı, daha fazla desteklemeli, daha fazla el üzerinde tutmalıyız.

Bunu bireysel seviyede tutarak yapmak mümkün olduğu gibi, bilim insanı popülasyonlarını analiz ederek de tespitlerde bulunmak mümkün. Örneğin, hangi bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (BTMM) alanları revaçta? Neden? Bunların trendleri nelerdir, ne yönlere doğru gitmektedir? Bu gidişatı etkileyen toplumsal faktörler nelerdir? Bu toplumsal faktörler, o alanlarda yapılan tanıtımlardan ne kadar etkilenmektedir? İnsanlar tercihlerini bilinçli ve öz deneyimlerine dayanarak mı, yoksa sağdan soldan duyduklarına dayanarak mı yapmaktadırlar? Ülkelerin ve hükümetlerin farklı bilim dallarına yaklaşımları nelerdir? Bunların her biri büyük sorulardır ve bilimin evrimini anlamamız açısından büyük öneme sahiptir.

Bilim İnsanı Nedir?

"Bilim insanı" kelimesi, nesnelerin nasıl çalıştığını ve işlediğini daha iyi anlamak için fiziksel dünyanın çeşitli yönlerini araştıran ve inceleyen kişileri tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Bilim, tek bir meslek değildir; pek çok bilim uzmanlığı vardır. Bununla birlikte, her bilim insanı, tüm yeni keşiflerin sadece spekülasyon değil gerçeklere dayalı olmasını sağlayan katı bir kurallar dizisi olan "bilimsel yöntemi" izler.

Örneğin; bir biyokimyager canlıların kimyasal ve fiziksel prensiplerini ve biyolojik süreçleri inceler, bir biyolog yaşamı ve canlı organizmaları inceler, bir moleküler biyolog hücrelerin yapılarını ve işlevlerini moleküler düzeyde araştırır ve inceler. Bir paleontolog ise organizmaların fosilleşmiş kalıntılarını inceler. Bu saydığımız bilim dallarının yanında, her birinin konusu, araştırma alanı farklı olan birçok bilim dalı vardır. Bilimin dallarının önemli bir kısmını tek bir sayfada görmek için, Bilim Ağacı projemize uğrayabilirsiniz.

Bilim insanları, dünyayı incelemek için gözlemleme, çıkarım yapma, tahmin etme, sınıflandırma, değerlendirme ve modeller yapma gibi becerileri kullanırlar. Doğuştan her insanda olan merak duygusu, bazı insanlarda ilerleyen yaşlarda da devam eder. Merak duygusunu perçinleyen; soru sorma, araştırma, cevaplarla tatmin olmama, daha derin araştırmalar yapma istekleri, bilim insanlığına kadar uzanabilir.

Bu bakımdan bilim, tam olarak bir meslek değildir, bir yaşam biçimidir. Klasik gibi gelebilir bu cümle başta; ancak zamanla anlayacaksınız. Aktif olarak bilim yapmak hayatınızın anlamı ve tek mesleğiniz olabilir veya bir süre doktora yapıp daha sonra başka mesleklere yönelmek isteyebilirsiniz. Bir dönem için heyecanına ortak olduğunuz bilim dünyası, isminizin sonuna eklenen "Ph.D." ile beraber, sizi bırakmayacaktır nasıl olsa...

Visually

Türkiye'de veya yurtdışında akademik kariyer için neler yapılması gerektiği ile ilgili internette birçok yazı bulabilirsiniz. Örneğin kısa, öz ve güvenilir bir kaynak olarak Bahri Karaçay’ın şu yazısı önemli bir örnektir. Zaten zamanı geldiğinde, bu deneyime sahip olan kişilere sorarak da öğrenebilirsiniz.

Ancak sorun, o zamanı getirmekte, o zamanın gelişine hazırlanmakta... Bu hazırlıklar (sınavlara ve bilim hayatına genel olarak) zaman alan şeyler. Bilim insanı olmak, askere gitmemek veya Türkiye’de kalmamak için yapılabilecek bir şey değil. Eğitim müfredatımızın yeterliliğini tartışmıyorum. Şartlar ne olursa olsun kendimizi geliştirmemiz gerekiyor. Ama nasıl?

Aktif Bir Bilimsel Kariyer İçin Neler Yapmak Gerekir?

Aktif bir bilimsel kariyer için, lisede iken, belki daha bile erken başlamanız gerekebilir. Aktif bir şekilde iş başvurularını yapmak için değil, bilim insanı olmak için gereken alt yapıyı sağlamak için, ne kadar erken başlarsanız o kadar iyi olur. Okullardaki eğitim ve öğretim, genel olarak öğrencileri hazırlıyor zaten.

Bilim insanı olmak için öncelikle belli bir hayat bakışı edinmek gerekir. Çok insan üstü özellikler değil bunlar. Buyurun bakalım:

1. Azim. Azimli olacaksınız. Başladığınız bir işi öyle kolayca, ilk zorlukta bırakmayacaksınız. Diyelim ki, bir azimle bir süre uğraştığınız bir proje (mesela hazırlandığını bir kompozisyon yarışması) istediğiniz gibi sonuçlanmadı. O akşam üzüleceksiniz. Ertesi sabah uyanıp, nereyi daha iyi yapabileceğinizi düşünecek ve bir sonraki projeye bakacaksınız.
2. Disiplin. Disiplinli ve organize bir şekilde çalışmanız gerekiyor. Bilgisayarınızdaki dosyaların düzgün bir şekilde organizasyonuna alıştırın mesela kendinizi. Planlı programı çalışmaya, spora, arkadaşlara, okumaya, yazmaya, aileye, düzenli zaman ayırmanız gerekiyor. Bu hayatınızda kendinize yapacağınız en büyük iyilik.
3. Dürüstlük. Burada çok ciddi bir şeyden bahsediyorum. Sonuçları ne olursa olsun, doğruyu söylemekten bahsediyorum. Sanmayın ki özel hayatınızda arada bir söylediğiniz beyaz yalanlar, bilim insanı olmanızı etkilemez. Etkiler. Yalan alışılan bir şeydir. Sonuçları ne olursa olsun, her durumda doğruyu söylemeniz gerekiyor. Ancak bu şekilde, bilimsel aktivitelerinizde saygın olabilirsiniz. Eğer bilim insanları deneyleri ve sonuçları hakkında tamamen dürüst olmazsa, bilim bu kadar üstün olmazdı.
4. Meraklılık ve heyecan. Her konuya merak duyabilirsiniz. Size anlatılan her konuyu, tam anlamıyla anlamak adına, doğru sorular sormalısınız. Çünkü merak böyledir, tek bir konuya merak duymazsınız, her şeye duyarsınız. Merakınızı dindirecek bilgiye erişince yolunuza devam edersiniz. Ama bazen, bazı konular sizi heyecanlandırır. Daha çok bilmek istersiniz. O konularda okuduğunuz zaman böyle kalbinizde hissedersiniz heyecanı. Bu heyecanı ne kadar erken bulursanız o kadar şanslısınız!
5. Sorgulama. Her şey sorgulanabilir, sorgulanmalıdır. Merak ettiğiniz bir konuda aldığınız bilginin kaynağını, doğruluğunu daima sorgulamalısınız. Verilen her bilgiyi sorgulamalısınız. Sorgulamalarınızı belli değişkenlerle oynayarak sınayabiliyorsanız, ne mutlu, deney yapıyorsunuz! Sorgulamalarınızın en acımasızını kendinize yapmalısınız. Gün içinde aldığınız kararları, yaptıklarınızı ve yapmadıklarınızı, söylediklerinizi ve yazdıklarınızı, düşündüklerinizi, devamlı sorgulamalısınız. Neden ve nasıl yaptığınıza dair açık cevaplarınız olmalı. Sorgulamaya o kadar alışmalısınız ki, her zaman buna açık olmalısınız. Biri sizi herhangi bir konuda eleştirdiğinde, anlamaya çalışın hemen. Müthiş, biri sizi sorguluyor! Kendi kendinize zaten yapıp, belki de göremediğiniz bir şeyi görmenizi sağlayacak bir fırsat. Kesinlikle demek değil ki ‘bütün eleştirileri kabul edin’, ama eleştiriye açık olun, sorgulanmaya açık olun, tartışamaya açık olun. Belki de sonunda kimse fikrini değiştirmeyecek, ne güzel! Herkes aynı fikirde olsa, nasıl sorgulardık birbirimizi ve kendimizi. Farklılık güzeldir, renktir.

Bu özellikleri hayat tarzı olarak belirlerseniz, istediğiniz her konuda, bir bilim insanı olmak için gereken her şeyiniz vardır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Ve tüm bunlar, merak duygusuyla başlar. Burada, ebeveynlere çok büyük rol düşmektedir. Çünkü insan bebekleri, 2 ile 5 yaş arası yaklaşık 40.000 soru sorarlar. Eğer bu soruları sormaktan caydırılacak olurlarsa, ilerleyen yaşlarda çevrelerinde olan biteni normal ve sorgulanmaya değmez olarak kabulleniriz, şaşırmayı ve soru sormayı bırakırız ve bu noktadan itibaren merak duygumuz da körelmeye başlar. Ancak soru sormaya devam edenler, cevaplarının peşinden koşanlar için bilim insanı olmanın yolu açılır.

Bakın, dikkatinizi çekmek istiyorum, hiçbir yerde ‘zeka’ veya ‘üstün başarı’ demedim. 1. madde, azim, her türlü zeka seviyesini koşullardan silebilecek kadar önemli. Yani çok zeki ve ama yukarıda özelliklerde pek de iyi değilseniz, çok da müthiş başarılar beklemeyin. Çok azimli ve disiplinli iseniz, başarı kaçınılmazdır, garantisi var. Eğer bir de zekiyseniz, başarı sizi daha çabuk bulabilir. Ama garantisi yok.

Şunu da anlamak ve her zaman hatırlamak gerek: Bugün elimizde var olan hemen hemen her şeyi bilime ve teknolojiye borçluyuz. Ancak bilim ve teknoloji, durduğu yerde çıkan şeyler değil. Tarihte ve bugün, merakı peşinden giden, insanlık için iyi bir şeyler yapmak isteyen, araştırma tutkusuyla yanıp tutuşan insanların teri, emeği, çabası sayesinde ortaya çıkan şeyler. Dolayısıyla bunlardan faydalanıp da, bunları mümkün kılanları tanımamak bize vefasızlık gibi geliyor. Bu nedenle gelin hayatımızı değiştiren birkaç bilim insanını tanıyalım:

Science Dump

Bilimde Azim Neden Önemlidir?

Yukarıda, azimden söz ettik. Azmin bilimdeki önemini anlatmak adına, 3 örnekten söz edebiliriz:

Stephen Hawking: Engeller Yıldırmadı!

Yirmi yaşında motor nöron hastalığınız (ALS) olduğu ve yaşamak için sadece birkaç yılınız olduğu söylense nasıl tepki verirsiniz? Bu kişi, 1963'te Stephen Hawking'di. Yine de yarım yüzyıl boyunca fizikte devrim yarattı.

Stephen Hawking, evren anlayışımızı değiştirdiği için bir ilham kaynağıdır. Ayrıca, en çok satan kitabı A Brief History of Time ile bilimi geniş kitleler arasında popüler hale getirmeyi başarmıştır. Stephen Hawking’in hayatının ve çalışmasının başarılı olduğunu söylemek yetersizdir. İşte olağanüstü yaşamından ve bize ilham verebilecek başarılarından 8 ders:

• Engelliliğinin üstesinden gelmek için teknolojiyi kullandı.
• Engelinin araştırmasını durdurmasına izin vermedi.
• Her zaman merak etmeye devam etti.
• Mizah anlayışını hiç kaybetmedi.
• Prensiplerinin arkasında durdu.
• Asla vazgeçmedi.
• Zamanı değerli bir kaynak olarak değerlendirdi..
• Bilgisini her zaman paylaştı.

Isaac Newton: Mutsuz Çocukluğu, Güçlü Kişiliğini Şekillendirmeye Yardımcı Oldu!

Newton, 1642 Noel Günü'nde, çiftçi olan babasının ölümünden birkaç ay sonra, İngiltere'nin Grantham kasabası yakınlarındaki ailesinin evi Woolsthorpe Manor'da erken doğdu. Newton üç yaşındayken annesi, üvey oğul istemeyen zengin bir din adamı olan Barnabas Smith ile evlendi. Newton'un annesi yeni kocasıyla birlikte başka bir köye yerleşti ve küçük oğlunu büyükanne ve büyükbabasının bakımına bıraktı. Annesi tarafından terk edilme deneyimi Newton'u yaraladı ve muhtemelen yalnız, güvenilmez doğasını şekillendirmede bir rol oynadı. Bir yetişkin olarak Newton, işine odaklandı, hobileri yoktu ve hiç evlenmedi. Hatta yıllarca bilimsel ve matematiksel keşiflerinin bir kısmını yayınlasa bile sessiz kaldı. Annesinin, çiftçi olması yönündeki ısrarlarını da dinlemedi.

Daha sonra 1665’te, İngiltere'de veba salgınının ardından, Cambridge Üniversitesi kapılarını kapattı ve Newton'u Woolsthorpe Malikanesi'ne dönmeye zorladı. Bir gün bahçede otururken, bir ağaçtan düşen bir elma gördü ve sonunda evrensel çekim yasasını formüle etmek için, bu olay ona ilham verdi (bu elma, yaygın anlatının aksine, kafasına düşmemiştir). Newton daha sonra elma hikayesini William Stukeley'e aktardı ve o da 1752'de yayınlanan Sir Isaac Newton'un Hayatının Anıları adlı kitabına bu hikayeyi dahil etti.

1669'da, 26 yaşında olan Newton, Cambridge'de matematik profesörü olarak atandı. Newton, üniversitedeki Lucasian profesörlüğünü elinde bulunduran ikinci kişiydi. Yaklaşık 30 yıl Cambridge'de kalmasına rağmen, Newton; öğretime ya da öğrencilerine çok az ilgi gösterdi ve derslerine seyrek katılım vardı. Çünkü Newton’un dikkati kendi araştırmalarına odaklanmıştı.

Newton, diğer araştırma projelerinin yanı sıra, evrenin nasıl çalıştığına dair gizli mesajlar bulmak için İncil'i de analiz etti. Ayrıca simyaya ciddi bir ilgisi vardı. Bu merakı araştırmalarına ışık tuttu!

Charles Darwin: Her Şeye Rağmen Merakının Peşinden Gitti!

Darwin’in 1836’da sona eren HMS Beagle gemisiyle beş yıllık dünya turu, ona evrim teorisinin ve doğal seleksiyonun gelişimine katkıda bulunan paha biçilmez araştırmalar sağladı. Bununla birlikte, dönemin tutucu anlayışına ters düşeceğine inandığı için ve bazı ailevi sorunları dolayısıyla Evrim Teorisi'ni 1858'e kadar, İngiliz doğa bilimci Alfred Russel Wallace ile ortak bir açıklama yapana kadar sunmadı. Sonraki yıl Darwin, "Doğal Seleksiyon Yoluyla Türlerin Kökeni" adlı ufuk açıcı çalışmasını yayınladı.

Hayatı boyunca birçok olumsuzluk yaşadı. Kronik hastalıkları onu yıldırmadı! Tıp bölümü okuduğu üniversiteyi yarım bırakıp Teoloji okumaya karar verdi! Üç çocuğunu kaybetti! Aşırı çalışmaktan kalbinde rahatsızlık meydana geldi!

Jeoloji, zooloji, taksonomi, botanik, paleontoloji, felsefe, antropoloji, psikoloji, edebiyat ve teolojide Darwin'in yazıları, çoğu hala devam eden derin tepkiler üretti. Jeoloji, botanik, coğrafya, zooloji, psikoloji ve bilimsel seyahat yazarlığı alanlarındaki orijinal çalışmaları, onu bilim tarihindeki en özgün ve etkili yazarlardan biri haline getirmiştir. Darwin'in yazıları sonuç olarak hala çok geniş bir okuyucu kitlesinin ilgisini çekmektedir.

Agora Bilim Pazarı

Karamel Dizisi (4 Kitap)

Karamel Dizisi 

Judy Blume

-8 yaş ve üzeri-

Judy Blume’un ilki 70’lerde çıkan ve yoğun ilgi üzerine onar yıl arayla yayımlanmaya devam eden “Karamel” dizisi tüm dünyada milyonlar satmış, yirmiden fazla dile çevrilmiş, okurları tarafından yıllar geçse de okunmaya devam etmiştir.

Kendisi de eğitim okumuş, kendi çağına göre son derece açık fikirli bir çocuk eğitimi anlayışı geliştiren yazar, Karamel karakterini kendi oğlundan esinlenerek yaratmış, küçüklüğünde oğlu da uçuk kaçık, yadırganan bir çocukmuş, hatta sağlığından şüphe edenler bile olmuş. Yazar aldırış etmeden oğlunun yaratıcılığını desteklemeye devam etmiş. Kitapları da bunu yansıtmaktadır.

“Çocukların ne düşündüğünü çok iyi bilen ve onu son derece samimi ve komik bir dille aktarabilen muhteşem bir yazar.”—The New York Times

“Judy Blume gibi çocuk dünyasını çok iyi anlayan ve bu anlayışı mizahla birleştiren yetenekli bir yazarı takip etmek büyük zevk.”—Publishers Weekly

“Hayatın -komik ya da üzücü- ince ayrıntılarını gören bir yazar.”—Booklist

Karamel Dizisi I:

Dördüncü Sınıfa Giden Bir Hiçin Hikâyesi

Judy Blume

Peter’in hayattaki en büyük derdi iki buçuk yaşındaki kardeşi Karamel. Hayal gücü çok kuvvetli, özgür ruhlu, zıpır bir çocuk olan Karamel büyüklerin göz bebeği fakat Peter ile kaplumbağası Tıptıp için tam bir baş belası! Sürekli ayak altında dolaşıp elini sürdüğü her şeyi berbat ediyor, öfkelenince kendini yere atıp avaz avaz bağırıyor. Tüm bunlar yetmezmiş gibi bir de Tıptıp’a göz dikince Peter’in sabrı taşıyor. Peki, ailesinin biraz da kendisine ilgi göstermesini nasıl sağlayabilir?

Dördüncü Sınıfa Giden Bir Hiçin Hikâyesi dünyaca ünlü ödüllü yazar Judy Blume’un klasikleşmiş Karamel dizisinin ilk kitabı.

Karamel Dizisi II:

Süper Karamel

Judy Blume

On iki yaşındaki Peter, baş belası kardeşi Karamel’in yarattığı kargaşadan uzaklaşmak için çareler ararken bir kardeşi daha olacağını ve ailece bir seneliğine küçük bir sahil kasabasına taşınacaklarını öğreniyor. Kimseyi tanımadığı bir yerde Karamel’le aynı okula gitme fikrine alışmaya çalışırken içini kemirip duran bir soru var: Ya yeni doğacak kardeşi de Karamel’e benzerse?

Dünyaca ünlü ödüllü yazar Judy Blume’un klasikleşmiş Karamel dizisinin ikinci kitabı Süper Karamel’de tüm kaygılarına rağmen Peter’i ailesi ve arkadaşlarıyla birlikte sürprizlerle dolu neşeli günler bekliyor.

 

Karamel Dizisi III:

Karamel Çılgınlığı

Judy Blume

Peter’i canından bezdiren kardeşi Karamel bu kez de Peter’in baş düşmanı Sheila Tubman’la evlenmeye karar veriyor. Bu da yetmezmiş gibi Peter ailece yaz tatilini geçirecekleri evi Sheila ve ailesiyle paylaşacaklarını öğreniyor! İki geniş aile ve birbirinden renkli komşularla müthiş bir tatil macerası Peter’i bekliyor.

Dünyaca ünlü ödüllü yazar Judy Blume’un klasikleşmiş Karamel dizisinin üçüncü kitabı Karamel Çılgınlığı’nda Peter ailesi, komşuları ve dostlarıyla unutulmaz bir yaz tatili geçiriyor.

Karamel Dizisi IV:

Çifte Karamel

Judy Blume

Karamel’in yeni tutkusu para. Evde yaptığı “Karamel Papelleri”yle aklına gelen her şeyi satın almayı saplantı haline getirince Peter ve ailesi darphane gezisi yapmaya karar verir. Gezide yıllardır haber almadıkları akrabalarıyla karşılaşır ve kendilerini çılgın bir maceranın içinde bulurlar. Peter kardeşinden çektikleri yetmezmiş gibi bu kez de birbirinden sinir bozucu ikiz kuzenleri ve Karamel’le aynı adı taşıyan, yaramazlıkta da ondan hiç aşağı kalmayan küçük erkek kardeşleri Minik Karamel’le uğraşmak zorunda kalır!

Dünyaca ünlü ödüllü yazar Judy Blume’un klasikleşmiş Karamel dizisinin son kitabı Çifte Karamel’de Peter ailesiyle yardımlaşarak hep birlikte içine düştükleri çılgın macerayı atlatmaya çalışıyor.

Devamını Göster

₺380.00

Satın Al Tüm Ürünler

• Dış Sitelerde Paylaş

Tabii ki sadece bu isimler değil. Bilimde genelde erkeklerin gölgesinde kalan sayısız bilim kadını da, insanlığa çok sayıda katkıda bulunmuş, Evren'e bakış açımızı değiştirmiştir. Bunların aşırı kısaltılmış bir listesini buradaki yazımızda bulabilirsiniz. Kuşkusuz bilim insanları ve bilim olmasaydı, hayatlarımız şu anda olduğundan çok farklı gözükürdü. Aşağıda, bilim ve teknoloji sayesinde ürettiklerimizin yine çok kısaltılmış bir listesini görebilirsiniz.

Visually

Olmasalardı belki olurduk; ancak hayatımız pek de bir şeye benzemezdi.

Bugüne kadar bilime, teknolojiye, insanlığa ve genel olarak canlılığa hizmet sunmuş herkese selam olsun! Siz de onlardan biri olabilirsiniz, olacaksınız!