Apollo 11 Görevi: İnsanı Ay'a Götüren Uçuş!

Görsel efektlerin atası kabul edilen Georges Méliès‘in 1902 tarihli ve 13 dakikalık "Le Voyage Dans La Lune" yani "Ay'a Yolculuk" filmi veya Alman yönetmen Fritz Lang'ın 1929 tarihli "The Rocket to the Moon" adlı yapıtı insanoğlunun Ay'a gitme hayallerinin neredeyse bir asır önceden var olduğunu gösteriyor. Keza Ay, Rönesans'ın alimleri veya İhtilal sürecinin şairlerinin de hayallerini süslüyor. Oraya ulaşmamızın ardından tam tamına 50 yıl geçti...

Dünya'nın karmaşık teknolojik ilerlemesine baktığımız zaman gözümüze ilk olarak tekerleğin icadı, yazının kullanılması, matbaanın yaygınlaşması veya telgraf hatlarının kurulması gibi yenilikler çıkar. Bütün bunların ve diğerlerinin üzerinde olan, teknolojiyi bilimle kaynaştıran Ay Görevleri ise 1959 yılında somut bir hâl almıştı. SSCB'nin Yuri Gagarin'i yörüngeye çıkararak bu alanda tarihe geçmesi, Soğuk Savaş halinde olduğu Amerika Birleşik Devletleri'ni harekete geçirmiş ve bilimin, teknolojinin ilerlemesini sağlayacak olan 10 yıllık dev mücadeleyi başlatmıştı.

Yüzlerce defa yaşanan başarısızlıklar, halkın harcanan paraya verdiği tepki ve ölümlerin ardından 20 Temmuz 1969'da insanoğlu ilk kez Ay'a ayak bastı. Bunu sağlayan Apollo 11 görevinde ise llk olarak Neil Armstrong, ardından da Edvin ''Buzz'' Aldrin, Beyaz İnci'ye ayak izlerini bıraktı. Michael Collins'in yörüngeden, milyonların televizyondan izlediği bu görev sırasında neler yaşandı?

Neil Armstrong, Wright Kardeşler'in uçağından bir ahşap parçasını yanına aldı.

Wright Kardeşler, 1903 yılında kayıtlı ilk uçuşu gerçekleştirmişti. Neil Armstrong, havacılık sektörünün atılım yapmasını sağlayan Wright Kardeşler'in uçağından bir ahşap parça alarak onların başarılarını sembolize etmek istedi. Armstrong bu parçayı kişisel tercih kitine koydu. Bütün eserler şu anda Washington DC'deki Smithsonian Müzesi'nde bulunuyor.

Bu, 400.000 kişinin başarısı!

Genellikle başarıya imza atan astronotların ismi anılsa da, uzay yarışları sırasında NASA'nın bütçesi %500 dolaylarında artmış, toplamda 400.000'e yakın devlet personeli ve özel sektör çalışanı (özellikle de mühendisler, bilim insanları, teknisyenler, "bilgisayar" insanlar, vb.) bu sahadaki atılımlara yönlendirilmişti. Dolayısıyla başarı, tam bir ekip çalışması ürünüydü ve asla tekil kişilere indirgenemezdi.

Başkan Nixon'ın taziye konuşması her ihtimale karşı hazırdı.

Apollo 11, kendisinden önce düzenlenen misyonlara kıyasla başarı ihtimali çok yüksek olan bir görevdi. Ancak söz konusu yörüngeye çıkmak hatta Ay'a ayak basmak olduğu için kesinlikten bahsetmek mümkün değildi. Görevin başarısız olma ihtimaline karşı Başkan Richard Nixon, görev öncesi bir taziye konuşması hazırladı.

İşte o konuşma:

Kader, barış amacıyla ay’da keşif yapmaya giden kişilerin burada sonsuzluğa yatması hükmünü verdi. bu iki yiğit adam, Neil Armstrong ve Edvin Aldrin, işler planlandığı gibi gitmezse kurtulmaları ümidi olmadığını biliyorlardı. Ama bu adanmışlıklarında, insanlık için ümit olduğunu da biliyorlardı.

Uzay Sistemleri ile ilgili diğer içerikler ›

• Astronotlar Nasıl Uyur? Uzay Görevlerinde Astronotların Uyku Döngüsü Nasıl Düzenlenir?
• ISS'in Sonu: Uluslararası Uzay İstasyonu'nun Görev Süresi Tamamlanınca Ne Olacak?
• Roketler Nasıl Uçar? Devasa Roketler, Dünya Atmosferini Terk Ettikten Sonra Uzay Boşluğunda Nasıl Hareket Edebilirler?

Bu iki insan, hayatlarını insan soyunun en soylu amacı, ‘gerçeği aramak ve anlamak’ için feda ettiler. Arkalarından aileleri ve arkadaşları yas tutacak, ulusumuz yas tutacak, dünyanın bütün insanları yas tutacak. İki evladını bilinmezliğe göndermeye cüret eden dünya anamız da yas tutacak.

Bu iki adam keşifleriyle dünyadaki bütün insanları aynı duyguda birleştirdiler. Kendilerini feda etmeleriyle insanlığın kardeşliğini daha da pekiştirdiler.

Antik çağlarda insanlar gökyüzüne yıldızlara baktıklarında takım yıldızlarında kendi kahramanlarını görüyorlardı. Bu modern çağda biz de artık aynısını görüyoruz. Ama bizim destan kahramanlarımız mitolojik değil, kanlı canlı…

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Bu iki kahramanı başkaları da takip edecek ve onlar eve sağ salim dönüşün de yolunu muhakkak bulacaklardır. İnsanın arayışı nihayete ermez. Ama bu iki insan öncü oldular, kalbimizde en özel yere sahip olacaklar.

Artık geceleri Ay’a bakan her insan bilecek ki, bir başka gök cisminin bir köşesinde de insan var. Sonsuza kadar…

Neyse ki bu konuşmaya asla gerek olmadı.

İniş nasıl gerçekleşti?

Apollo uzay aracı üç parçalı dev Saturn V roketinin ilk kısmında yer alarak uzaya gitti. Roketin ilk iki parçası tüm yakıtlarını Dünya yörüngesinden çıkmak için harcadı Üçüncü parça ise Apollo 11'i Ay'a doğru yolladı. İlk olarak uzay aracı Ay yörüngesine ulaştı ve burada Ay Modülü (Ay'a iniş için kullanılan, uzay aracının parçalarından birisi) ve Komuta Modülü (yörüngede kumanda edilen araç) birbirinden ayrıldı. Armstrong ve Aldrin, Ay Modülü ile Ay yüzeyine indi. Collins ise, Ay yörüngesinde Komuta Modülü içerisinde kaldı.

Ay Modülü'nü yüzeye indiren Neil Armstrong, Ay'a ayak basan da ilk isim oldu. Daha sonra Buzz Aldrin'in de yüzeye inmesiyle biraz eğlence, biraz da çalışma süreci başladı. Ay Aracı (İng: Lunar Rover) birlikte Ay yüzeyinde gezinen astronotlar, bazı kayaçlardan örnekler topladılar. Tabii yanlarında getirdikleri hatıraları da yüzeye bıraktılar. Aslında yaptıkları, önceden belirlenmiş bir dizi işlemi adım adım takip etmekti:

• Güneş Rüzgar Kompozisyonu (SWC) deney düzenekleri kuruldu,
• Ay yüzeyinden geniş skalada örnekler toplandı,
• İniş bölgesinin ve Ay ufkunun panoramik fotoğrafları çekildi,
• Ay yüzey materyallerinin yakın çekimleri yapıldı,
• Lazer Menzilli Retroreflektör (LRRR) ve Pasif Sismik Deney Paketi (PSEP) hazırlandı,
• İki ayrı çekirdek tüpü örneği toplandı.

Bunlardan LRRR düzeneği, günümüzde halen teleskoplarca kalibrasyon amacıyla kullanılmaktadır! Teleskoplar, Armstrong (ve sonradan Apollo 14 ve Apollo 15 görevleri) tarafından yüzeye bırakan süper-reflektörlere lazerler gönderirler ve bu reflektörler, isimlerinden de anlaşılacağı üzere bu lazeri aynen geri yansıtırlar. Böylece Dünya'daki dev teleskopların kalibrasyonu yapılabilir.

Buzz Aldrin ve Neil Armstrong Ay yüzeyindeki görevlerini tamamladıktan sonra Ay Modülü'ne dönüp Ay’ın yörüngesine doğru havalandılar ve Komuta Modülü'ne bağlandılar. Ay Modülü, Komuta Modülü'ne yüklenmeden Ay'da bırakıldı ve üç astronot, yörüngeye giriş esnasında sıcaklık sorunundan dolayı modülün patlama tehdidiyle karşılaşsa da, sağ salim bir şekilde Dünya'ya geri döndü.

Margaret Hamilton'ın Hata Ayıklama Kodu, Görevi Kurtardı!

İnişten sadece 3 dakika kadar önce Ay İniş Aracı'nın kokpitteki bilgisayarlarından birçoğu uyarı alarmı vermeye başlamıştır. Sorun, randevu radar sisteminin gönderdiği verilerin bilgisayar işlemcilerini aşırı yüklemesidir. Ancak bu sistemin aslında iniş sırasında çalışmasına gerek yoktu. Radarın devreye girme nedeninin hatalı bir kontrol listesi nedeniyle çalışanların radarı hatayla devreye sokması olduğu sonradan anlaşılmıştır.

Fotoğrafta gördüğünüz Margaret Heafield Hamilton tarafından uçuş aracı içerisindeki yazılıma bizzat eklediği bir hata ayıklama programı, bu hatayı kısa sürede fark ederek birincil öneme sahip görevlere öncelik verip, diğerlerini göz ardı etmeyi başarmıştır. Bu sayede Apollo 11 görevi için Ay'a gönderilen 3 astronot, o kadar yol gittikten sonra bu bilgisayar hatası nedeniyle geri dönmek zorunda kalmamışlardır ve başarıyla Ay'a ayak basmışlardır.Detaylı bilgi için buradaki yazımızı okuyabilirsiniz.

Armstrong ve Aldrin, yüzeyde neredeyse bir gün geçirdi.

Ay Modülü dışında harcanan süre, araç-dışı aktivite ya da kısaca EVA olarak adlandırılır. Ay yüzeyine iniş yapan Armstrong ve Aldrin, yüzeyden bazı örnekler topladılar ve daha sonra gelenlerin kullanması için bazı ekipmanlar, deney düzenekleri ve aletler bıraktılar. İkilinin EVA süresi 21 saat 36 dakika 21 saniye idi. Ancak astronotlar doğrudan Ay üzerinde 2 saat 12 dakika boyunca yürüdüler veya araç kullandılar.

Astronotlar Dünya'ya döner dönmez karantina altına alındılar.

Görevi başarıyla gerçekleştiren Michael Collins, Neil Armstrong ve Edvin Aldrin üçlüsü Dünya'ya döndükten sonra 21 günlük karantinaya alındı. Türümüzün ilk kez ayak bastığı yerlerden nasıl etkileneceği bilinmediğinden ve mikro organizmaların verecekleri tepkilerden dolayı bu işlem uygulandı.

25 Saniyelik Gerilim!

Apollo 11 görevi öncesi, uygulanışı ve sonrasıyla birlikte çok büyük bir karmaşaydı. Görev öncesinde NASA yetkilileri, harcanan para yüzünden halkın tepkisini çekmeye başlamıştı. Tabi görevin uygulanışı dikkatlerin odağı olmalıydı ne de olsa üç hayat söz konusuydu.

Kalkış, 16 Temmuz'da başarıyla gerçekleşti. Ay yörüngesine girilmesinin ardından ilk olarak inilecek yer tespit edildi. Girintisi ve çıkıntısı çok fazla olan yüzeyde boş bir alana inmeyi planlayan astronotlar, yüzeye yaklaştıkça inilecek olan yerin kayalarla dolu olduğunu fark etti ve buraya inmenin çok tehlikeli olacağını biliyorlardı.

Agora Bilim Pazarı

Yürümenin 52 Yolu

… Bu kitap, yürümeye yazdığım aşk mektubumdur. Umarım sizi oturduğunuz yerden kalkıp yola koyulmak, sık sık yürümek ve çoğu zaman açık havada yaşanan bir hayatın büyük ayrıcalığının tadını çıkarmak için harekete geçirir…

Nasıl yürüneceğini bildiğimizi düşünürüz. Ne de olsa yürümek, kazandığımız ilk becerilerden biridir. Ancak çoğumuz bu konuda rutinlere takılıp kalırız; hep aynı yerde, aynı şekilde, aynı süre boyunca ve aynı insanlarla yürürüz.

Bilimsel çalışmalarla ve anekdotlarla donatılan, bir yürüyüş rutininin nasıl oluşturulacağına dair ipuçlarıyla desteklenenen Yürümenin 52 Yolu sizi yeni yerlerde, yeni yürüyüş arkadaşlarıyla, gündüz ya da gece fark etmeksizin yeni zaman aralıklarında yürümeye, yürürken yeni beceriler edinmeye teşvik edecek ve her adımınızda hayattan daha fazlasını elde edebileceğiniz gerçeğini gözler önüne serecek bir rehber niteliğinde.

“Yürümenin faydalarını anlatan bu kitap, yıl boyunca dışarı çıkmanız ve hareket etmeniz konusunda sizi motive edecek.” –Booklist

“Streets, dışarı çıkıp hareket etmenin ‘içinde yaşadığımız karmaşık dünyayı takdir etmemize’ yardımcı olabileceğine dair kayda değer örnekler sunuyor. Yola koyulmaya hazır okurlar bu kitaptan ilham alacaklar.” –Publishers Weekly

Devamını Göster

₺270.00

Satın Al Tüm Ürünler

Daha sonra Armstrong sondanın kontrolünü tamamen kendi kontrolüne (manuel kontrole) aldı ve yüzey üzerinde açık bir yer aramaya başladı. Ana yakıt tankı bitmiş ve iniş için yalnızca 25 saniyelik bir yakıt kalmıştı. Armstrong, tüm bu gerilime rağmen başarılı bir şekilde iniş yaptı. Eğer 25 saniyelik bir gecikme yaşansaydı görev otomatik olarak iptal edilecek ve yüzeye inilmeden, yörüngede bekleyen Michael Collins kontrolündeki araca dönülecekti.

Neil Armstrong tarafından söylenen ifade uzun yıllar tartışıldı.

Neil Armstrong'un Ay'a inişi sırasında "That's one small step for man, one giant leap for mankind." dediğini biliriz. Bunu Türkçeye "Bu, benim için küçük, insanlık için büyük bir adım." deriz. Ancak İngilizce bilenler, cümlenin orijinalindeki sıkıntıyı fark edebilirler. "Small step for man" kalıbı, "insan, insanlık için küçük adım" demektir. "Bir insan için" demek için "small step for a man" denmelidir. Bu "a" sözcüğünün orada olup olmadığı uzun yıllar tartışıldı. Armstrong da öyle dediğine emin olduğunu; ancak kayıtları dinlediğinde kendisinin de duyamadığını söyledi. Fakat engellilerin iletişimi üzerine çalışan Peter Shann Ford'un ses kayıtları üzerinde yaptığı bilgisayar destekli analiz, Armstrong'un "for" ile "man" sözcükleri arasında 35 mikrosaniyelik bir frekans sıçraması olduğunu ve bunun "a" sözcüğüne karşılık geldiğini gösterdi. Bu, öylesine sessiz ve yuvarlanarak söylenmişti ki, insan kulağının duyması mümkün değildi; ancak bilgisayarlar bu detayı kaçırmamıştı.

NASA (ID#AS11-40-5868)

İnişi yaklaşık 600 milyon kişi izledi.

Bu bir rekordu. Nasıl olmasın ki? Günümüzde Super Bowl veya Game of Thrones gibi dizilerin milyonları geçen izleyicileri düşünüldüğünde; 1969 yılında hayallerin ötesinde bir yere çıkmak bütün insanları televizyonların başına kilitledi. Görev gerçekleşmeden önce bütün medya kurumları göreve dair bilgiler içeren yayınlar yapıyordu ve doğal olarak kamunun beklentisini de yükseltmişlerdi. Amerika Birleşik Devletleri'nde 53 milyon, küresel kapsamda ise 550 milyondan fazla izleyicinin Ay'a inişi izlediği belirtiliyor.

Ay Görevleri komplo teorisyenlerinin en sevdiği konulardan biri oldu.

Her büyük ve tarihi olayda olduğu gibi, Ay Görevleri konusunda da komplo teorisyenleri bin bir yalan ve karalama uydurdular. Ne var ki bunların hepsi bilimsel metodoloji kullanarak izah edildi. Bir incelememizi buradan okuyabilirsiniz. Ay Görevleri gerçektir ve ABD, Ay'a sadece 1 defa değil, tam 6 ayrı sefer insan indirmeyi başarmıştır. Görevlerin gerçekleştiği süreç ve sonrasında Sovyetler Birliği ve Çin gibi ABD'nin uzay yarışındaki rakipleri bile bu görevlerin sahte olduğunu iddia etmedi.