Evrim Ağacı olarak Yıldızlararası (Interstellar) isimli filmin bilimsel bir analizini buradaki yazımızda sunmuştuk. Ancak ülkemizin en önde gelen fizikçilerinden olan Doç. Dr. Kerem Cankoçak tarafından daha da teknik bir analiz kaleme alındı ve buradaki blogunda yayınlandı. Kerem hocamızın bu makalesinde, filmde yer alan çok sayıda fizik ve astrofizik kuramına detaylıca yer veriliyor ve tarihi arka planıyla birlikte ele alınıyor. Dolayısıyla bu analiz, sadece bir "film analizi" olmaktan öte, modern bilimin bir kısmının harika bir özeti görevi görüyor! Biz de, Evrim Ağacı olarak sevgili Kerem hocamız böyle bir analiz hazırlamışken, birçok konuyu öğrenip irdeleyebileceğiniz bu harika makaleyi okurlarımızla paylaşmak istedik. 

Umarız faydalı olur, iyi okumalar.

20. yüzyıl bilimin yüzyılıydı. Bu yüzyılda bilim, insan toplumuna entegre olarak ilerliyor ve gelişiyordu. Albert Einstein’ın bu yüzyılda zihnini gelişime açması, bilimsel olguların derinlerini incelemesini ve merakı olan fiziğin bütün tanım, postulat ve teorilerinin temellerini sorgulamasının zorunlu olduğunu gösterdi. Bilgi neydi? Bilgiye erişim imkanı neydi ve fizik bilimi ne kadar doğanın gerçekliği üzerineydi? Tüm bu sorular Albert Einstein’ın büyük atılımı için temel bir bilim ve bilgi felsefesi merakının doğmasına sebep oldu. Albert Einstein’ın felsefe öncülleri oldukça basitti:

Bu üç basit felsefi argüman, Isaac Newton Klasik Fiziğine vurulan büyük darbenin öncülleriydi. Isaac Newton dönemine göre oldukça tutarlı ve güçlü bir bilimsel alan oluşturmuştu. 1686 tarihinde yayınlanan kitabı Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica (Doğa Felsefesinin Matematiksel İlkeleri), klasik mekaniğin temelini atmıştır ve tarihin en önemli bilimsel kitaplarından biri olmuştur. Bu kitabın bilimsel önemi dışında altında yatan felsefi sunuşu da görmek oldukça kolaydır:^[1]

Randy Haas, Peru'da bulunan And Dağları'nda 9 bin yıl önce ölmüş ve av malzemeleriyle gömülmüş bir insanın iskeletine rastlar. İskelet, genç bir kadına aittir ve beraberinde bazı sorular getirir; insanlık tarihi boyunca gerçekten yalnızca erkekler mi avlanmıştır?^[1]

Daniel Miller, Brezilya, Kamerun, Şili, Çin, İrlanda, İtalya, Japonya, Doğu Kudüs ve Uganda dahil olmak üzere dünyanın birçok bölgesinde insanların akıllı telefonlarını nasıl kullandıklarını araştıran küresel bir araştırma ekibinin bir üyesidir. Araştırma, akıllı telefonların farklı kültürel bağlamlarda yerine getirdiği fonksiyonları aydınlatmayı hedeflemektedir. İrlanda'ya odaklanan Miller da akıllı telefonlarımızın bireysel bir avatara dönüştüğünü; telefonu kullanan kişinin sosyal kimliğinin ifade edilmesinde ve canlandırılmasında rol oynadığını öne sürer.^[2]

Özellikle 12. yüzyıla kadar "İslam Bilimi", Dünya'nı önemli bir kısmına hakim olan, bilimsel çalışmalar konusunda başı çeken araştırmalar bütününe verilen isimdir.

Bize kalırsa bu isimlendirme (keza "Batı Bilimi", "Doğu Bilimi", vs.) oldukça yanıltıcıdır. Zira bilimin doğusu batısı, yukarısı aşağısı olmaz. Bilim halkındır, herkesindir. Bilgi evrenseldir. Ancak işin özünde söylenmeye çalışılan, İslam coğrafyasında yaşayan İslam alimleri tarafından yapılan ve 12. yüzyıla kadar tüm Dünya'ya öncülük etmiş, gücünü Antik Yunan'daki araştırmalardan, düşüncelerden ve felsefelerden alan bilimsel çalışmalardır. Bunlar, insanlığın gelişimine öylesine kıymetli katkılarda bulunmuştur ki, 9. ila 19. Yüzyıllar arasında yaşamış Arapça konuşabilen uzmanlar, bu araştırma metinlerini Yunan, Latin ve hatta Sanskrit dillerine çevirip yayınlamıştır. 

Herhangi bir yerinizin, hele ki ciddi biçimde yanarak "açık yara" haline gelmesi halinde kesinlikle vücudunuza yumurta akı sürmemelisiniz! Zira yumurta ile açık yaradan vücudunuza girebilecek olan Salmonella bakterisi tifoid ateşi, paratifoid ateşi ve yiyecek zehirlenmesi gibi, ölümle bile sonuçlanabilecek hastalıklara yakalanmanıza neden olabilir!

Ülkemize bu tip haberler genellikle yabancı sahtekarlıkların Türkçeye kazandırılmasıyla girmektedir. Bunun temel sebebi de, ülkemizde sahte haber üretebilecek kadar bile bilimsel oturmuşluğun ve kulak dolgunluğunun bulunmaması gelmektedir. Bu haber de, ülkemize yabancı e-posta zincirlerinden aynen girmiş bir haberdir. Öncelikle Nisan 2011'de bir e-posta furyasıyla başlayan haber, kısa sürede tüm Dünya'da paylaşılmıştır ve Türkiye de bundan nasibini Haziran 2011 civarlarında almıştır:

14 Şubat'ta kutlanan Sevgililer Günü (veya kökeni itibariyle Aziz Valentin Günü), her yaştan çiftin, Aziz Valentine adına birbirlerine kart, çiçek, şeker veya daha lüks hediyeler verdiği bir gündür. Fakat bu modern kutlamanın kökeninin bir kurmacadan ibaret olduğunu söyleyebiliriz: Aziz Valentine, sanıldığının aksine, bir "aşk koruyucusu" değildi.

Aslına bakarsanız Sevgililer Günü, üçüncü yüzyılda yaşamış 1 ya da belki 2 Hristiyan kurbanın başının kesilmesini kutlamak için, ayinsel bir şölen olarak ortaya çıktı. Peki, Sevgililer Günü'nde kurban vermekten, hediye vermeye nasıl geçtik?