Evrim Ağacı
Steno (İng: "Shorthand"), konuşulanları hızlı bir şekilde sembolik bir yazı formatında yazarak konuşulanların kayda geçirilmesini sağlayan yazı türüdür. Mahkeme ve parlamentolarda konuşulanları standart yazma biçimine göre daha hızlı bir şekilde yazıya dönüştürmekte el ile yazma yöntemi yetersiz kaldığından sıklıkla kullanılır.[1][2]
Stenografi sistemlerinin en eski örneklerine Atina'da bulunan Parthenon'da rastlanmıştır. Bir mermer taşının üzerine işlenen bu steno, MÖ IV. Yüzyıl'a tarihlendirilmektedir. Bu sistem temel olarak sesli harflere dayanmaktadır. Sessiz harfler ise kısaltılarak gösterilmiştir.[3]
Madem felsefi kısmına girdik benim de aklımı karıştıran bir soru idi bu. Ve birgün bir komedi programı izlerken aslında dünya çekmiyor uzay basıyor demişti sanatçı. Gözümde canlandırınca dediği gerçekten mantıklı geldi
Bir anlığına durup düşünün: Yaşadığınız kısacık ömür içerisinde bilim ve teknoloji ne kadar gelişti? 1980'lerde doğan birinin günümüzdeki yetişkinlik hayatına erişene dek IBM tarafından üretilen bilgisayarlar, Apple'ın Macintosh cihazları, dijital cep telefonları, dijital yanıtlama makinaları, web üzerinden televizyon izleyebilmemizi sağlayan teknolojiler, "segway" isimli ulaşım araçları, akıllı telefonlar, flash bellekler, Skype gibi görüntülü iletişim teknolojileri, Google gibi arama motorları, Google Maps gibi dijital haritalar, insan genomundaki 3.2 milyar baz çiftini tek tek tespit etmemizi sağlayan gen dizileme teknolojileri, YouTube gibi dijital video koleksiyonları, grafen gibi eşsiz özelliklere sahip malzemeler, Bluetooth iletişim cihazları, Facebook gibi sosyal medya teknolojileri, Curiosity gibi Mars araçları, Tesla gibi elektrikle çalışan ve hatta sürücüsüz giden arabalar, atom altı dünyasını aydınlatan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı gibi cihazlar, yapay kalpler, 3 boyutlu yazıcılar, Amazon Kindle gibi dijital okuma araçları, kök hücre teknolojileri, SpaceX tarafından üretilen Falcon roketleri gibi tekrar kullanılabilir roket teknolojileri ve CRISPR gibi gen düzenleme teknolojileri girdi. Sadece 40 yıl içerisinde tüm bunlar ve burada sayamayacağımız kadar fazla gelişme yaşandı!
Böylesine büyük teknolojik atılımların, ülke politikalarına ve kamu yönetimine ne kadar köklü bir şekilde etki ettiği aşikardır. Bir sosyal medya aracının kısıtlanması, diğer ülkelerin yeni teknolojiler sayesinde öne geçmesi, yeni bilimsel atılımlar dolayısıyla bizim erişemediğimiz sağlık teknolojileriyle başkalarının ömürlerini uzatması son derece rahatsız edici, hatta kimi durumda kabul edilemez olabilir. Bu nedenle, iyi liderlerin ülkelerini bilim ve teknoloji alanında modern medeniyetlerle aynı seviyede tutabilecek politikalar takip etmesi büyük öneme sahiptir.
Hiçbir şeyden mutlak emin olmayın.
Delilleri gizleyerek ilerlemenin bir anlamı olmadığını düşünün, çünkü deliller mutlaka ortaya çıkacaktır.
Hiçbir zaman düşünmeyi engellemeye çalışmayın, çünkü mutlaka başaracaksınız.
Karşılaştığınız muhalefet, kocanızdan veya çocuklarınızdan bile gelse, onu otoriteye dayanarak değil, argümanla yenmeye çalışın. Çünkü otoriteye dayalı bir zafer gerçek dışı ve yanıltıcıdır.
Başkalarının otoritesine saygı duymayın, çünkü her zaman karşıt otoriteler bulunur.
Kötü niyetli olduğunu düşündüğünüz fikirleri bastırmak için güç kullanmayın, çünkü bunu yaparsanız fikirler sizi bastırır.
Görüşlerinizde eksantrik olmaktan korkmayın, çünkü bugün kabul gören her görüş bir zamanlar eksantrikti.
Pasif bir mutabakattan ziyade akıllıca bir muhalefetten daha fazla zevk alın, çünkü eğer zekâya gerektiği gibi değer veriyorsanız, ilki ikincisinden daha derin bir mutabakat anlamına gelir.
COVID-19 salgını ne zaman son bulacak? Aylardır dünya çapında 51 milyonu geçkin COVID-19 vaka ve 1.2 milyondan fazla ölüm sayısı ile birlikte giderek artan bir bıkkınlık içerisinde bunun daha ne kadar süreceğini merak ediyor olabilirsiniz.
Salgının başından bu yana epidemiyologlar ve halk sağlığı uzmanları koronavirüsün yayılmasını kontrol altına alma amacıyla ileriyi öngörmek için matematiksel modelleri kullanıyor. Fakat bu bulaşıcı hastalık modeli aldatıcı. Epidemiyologlar modellerin kristal küre olmadıkları konusunda uyarmakta, tahminleri birleştiren yahut yapay zeka öğrenimi kullananları gibi bazı ileri versiyonları dahi, ille de salgının ne zaman son bulacağını veya ne kadar insanın öleceğini söyleyemiyor.
İnsanlık tarihi savaşların, doğal afetlerin ve kitlesel ölümlerin gölgesinde şekillenerek sayısız trajik olaya sahne olmuştur. Bu olaylar yalnızca bireylerin hayatlarını değil, aynı zamanda toplumların sosyal dokusunu, kültürel yapısını ve tarihsel süreçlerini de geri dönüşü olmayan bir biçimde pek çok açıdan değiştirmiştir. Tüm bu trajedilerden geriye kalan tek tanıklar, geçmişin izlerini bugüne taşıyan ve bize döneminin ruhunu hissettiren sessiz tanıklar olan iskeletlerdir. İskeletler, bir zamanlar var olmuş hayatların, yaşanmışlıkların ve bir halkın tarihinin biyolojik bir arşivini taşır; başka bir deyişle geçmişin sesi, insanlık tarihine dair saklı kalmış pek çok gerçeği ortaya koyan birer belge niteliğindedir.
Adlî antropoloji, işte bu biyolojik arşivlerin sırlarını çözme görevini üstlenen bir bilim dalıdır. İnsan iskeletleri üzerinden, bireyin biyolojik kimliğini, yaşadığı dönemin izlerini ve yaşamına dair detayları gün yüzüne çıkarmak adlî antropolojinin en temel amacıdır. Her bir iskelet kalıntısı, geçmişin kesitlerini sunan bir nevi bulmaca parçasıdır; bu parça doğru şekilde çözülerse bir kişinin cinsiyetinden yaşına, boy uzunluğundan karşılaştığı hastalıklara, hatta yaşamı boyunca geçirdiği travmalar ve ölüm şekline kadar pek çok bilgiyi gün ışığına çıkarabilme potansiyelindedir.
Sosyal yaşantıda yaşanan olaylar, elbette ki bizim makale içeriğimizi de etkiliyor. Bilimi sosyal yaşantılarımızın bütünlüğünden ayrı bir parça olarak düşünmek mümkün değil. Bilim, varlığı anlama işi ise, varlığınızı sonlandırmak isteyenleri de anlamak için başvurulabilecek en güvenli yöntemlerden birisi...
2013 yılında yazdığımız "İsyan Kontrolünde Kullanılan Yöntemler ve Biyolojik Etkileri" başlıklı, Türkiye'nin en kapsamlı "isyan baskılama rehberi"ni Evrim Ağacı olarak hazırlamış ve yayınlamıştık. Türkiye'nin dört bir yanında bilim dergilerinde ve gazetelerde bütün olarak ya da parça parça yayınlanmış ve son derece olumlu karşılanmıştı. İsyan kontrolü ile ilgili yazımızı okuyacak olursanız, bilimin böylesine alakasız gibi gözüken bir konuda bile insanlığa ne kadar önemli bilgiler verebileceğini görebilirsiniz.
Evrim Ağacı üyeliği tamamen ücretsiz ve sitemizi çok daha etkili, interaktif ve keyifli bir şekilde kullanmanızı sağlayacak. Üye değilseniz, birkaç saniyede üyelik oluşturabilirsiniz! Üyeyseniz de giriş yapmanızı tavsiye ederiz.
Haydi, ikinci argüman olan “hassas ayar” teolojik tartışmasına gidelim. Şunu hemen mutlulukla itiraf edebilirim ki olay kozmolojiye geldiğinde teistlerin elindeki en iyi sav “hassas (ince) ayar” argümanıdır. Çünkü oyunu kuralına göre oynar, elinizde fenomenler vardır. Parçacık fiziği ve kozmolojiye dair parametreler vardır.
Sonra iki farklı model karşınıza çıkar: Teizm ve natüralizm.
Yanılgı ve yalan dolan üzerine kurulu olan bir din, insanları aldattığı, çabuk kanan, kör inançlı kişiler durumuna soktuğu ve gerçek tapınmayı bir takım boş törenlere boğduğu için ayrıca kötüdür. Yine kötüdür, çünkü tekelciliğe ve zorbalığa kaçarak, bir ulusu can kıyıcı ve hoşgörüsüz yapar; öyle ki, o ulus artık asıp kesmekten başka bir şey düşünemez olur ve kendi tanrılarına inanmayanları öldürmekle kutsal bir iş yaptığına inanır.
Evrim Ağacı'nı sosyal medya hesaplarından takip etmeyi unutmayın! Yeni paylaşımlarımızı görmek için bizi aşağıdaki sosyal medya hesaplarımızdan takip edebilirsiniz.
Mühendisler, insanlığın çeşitlenen ihtiyaçlarını karşılayabilmek için daha da çok çalışmalıdır.
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.
