Işın Kılıcı, bilim kurgu tarihinin vazgeçilmez simgelerinden biri ve bilim kurguyla ilgilenen veya ilgilenmeyen herkesin gözdesidir. Her ne kadar bilim kurgu diye ansak da ne kadarı bilim ne kadarı kurgu tartışılır. Gelin bilimsel temeller altında Star Wars evreninin vazgeçilmez kurgusal enerji silahını daha yakından inceleyelim.

Southampton Üniversitesi'nden bilim insanları, beş boyutlu (5D) bellek kristallerinin olağanüstü depolama kapasitesini bir kez daha kanıtladı. Araştırmacılar bu kez modern insan genomunun tamamını temsil eden yaklaşık 3 milyar harflik genetik diziyi başarılı bir şekilde bir kristalin yapısına işlediler. Bu çığır açan teknoloji, femtosaniye lazer darbeleri kullanılarak silikadan (silikon dioksit) oluşan cam benzeri bir malzemede nano ölçekli boşluklar oluşturma prensibine dayanıyor.

5D bellek teknolojisi verilerin beş boyutlu olarak depolanmasını sağlıyor. Bu boyutlar; boşlukların üç boyutlu konumları, boyutları ve yönleri ile tanımlanıyor. İlk olarak 2011 yılında geliştirilen bu yöntem, yüzlerce terabaytlık bilgiyi tek bir kristal üzerinde saklayabiliyor. Daha da önemlisi, bu kristal yapısı zaman içinde bozunmaya karşı olağanüstü bir direnç gösteriyor. 1.000 santigrat dereceye kadar aşırı sıcaklıklara, şiddetli darbelere veya aşırı soğuk koşullara maruz kalsa bile kristalin içinde depolanan veri hasar görmeden korunabiliyor. Bu özellikler kristalin gelecekteki veri arşivleme sistemleri için güvenilir ve dayanıklı bir çözüm sunduğunu gösteriyor.

Plastik adı verilen insan yapımı polimerlerin çok sayıda günümüzde birçok faydası ve çok sayıda kullanım alanı vardır.^[1] Bunların detaylarını buradan okuyabilirsiniz. Bu yazımızda, plastiğin faydaları veya genel olarak zararlarından değil, plastiklerle ilgili çok spesifik ama son derece yaygın bir yalandan söz edeceğiz: Plastiklerin diğer ürünler kadar veya sınırsız geri dönüştürülebilir bir malzeme olduğu yalanından... Bunun neden bariz bir yalan olduğunu anlamak için, çok basit birkaç istatistik verebiliriz:

Eğer geri dönüştürülen plastiğin, üretilen toplam plastiğe oranını görmek isterseniz, aşağıdaki grafiği inceleyebilirsiniz:

Beynimizi çok kapsamlı ve gelişmiş bir bilgisayar olarak düşünmeye meyilliyizdir. Çünkü tıpkı bir bilgisayar gibi, etraftan gelen verileri toplar, belli bir merkezde işler ve genler ile çevrenin belirlediği bir altyapı çerçevesinde bu uyaranlara uygun bir cevap üretir. Örneğin ateşe dokunmaktan uzak durur, yemek arar, üremeye çalışır, su peşinde gideriz. Bu yaklaşım öyle yaygındır ki, New Scientist dergisinin 18 Ekim 2018 tarihli bir yazısının başlığı şöyle der: "Beyniniz, 100 milyar mini-bilgisayarın bir arada çalışması gibidir!"

Buna karşılık bazı psikolog ve sinirbilimciler (ve kimi zaman bilgisayar bilimciler de), beynimizin bir bilgisayar olamayacağını, bunun aşırı basite indirgenmiş ve düpedüz yanıltıcı bir metafor olduğunu söylemekte. Bu yazının okurlarının, beynin bilgisayar metaforuna alışık olduğunu tahmin ettiğimizden, tersten başlayalım ve beynin neden bir bilgisayar olmadığı iddiasını anlamak için, Kaliforniya'daki Amerikan Davranışsal Araştırma ve Teknoloji Enstitüsü'nden psikolog Dr. Robert Epstein'in şu sözlerine kulak verelim (makalesinin tamamına Türkçe olarak buradan erişebilirsiniz):