Kozmoloji, dilimizdeki anlamıyla evren bilimdir. Türkçeye, Yunancadaki κοσμολογία (cosmologia) kelimesinden geçmiştir ve bu kelimedeki κόσμος "kozmos, düzen, bütün", λογια [logia] ise "söylev" kelimesinden gelmektedir ("kozmos/düzen hakkındaki sözlerimiz" anlamına gelmektedir). Evrenin olumuşunu, evrimini ve dinamiğini inceler. Evrenin nasıl oluştuğu, evrenin geçmişte nasıl bir halde olduğu, gelecekte nasıl olacağı, geometrisinin neye benzediği, yoğunluğunun ne olduğu ve bunun onu nasıl etkilediği, onu oluşturan baryonik madde, karanlık madde ve karanlık enerji yoğunluklarının evrende nasıl dağıldığı, nasıl bir şekilde genişlediği (ya da büzüştüğü), zaman içerisindeki değişiminin fiziğe olan etkisi, uzay ve zaman kavramı, kütle çekimi ve bunun ne anlam ifade ettiği gibi sayısız soruya cevap arayan bir bilim dalıdır.
Oldukça kapsamlı ve karmaşık bir alan olduğundan dolayı, kozmoloji çalışanlar (ki bunlara "kozmolog" ya da "evren bilimci" denir), oldukça iyi matematik bilmek zorundadır. Matematikte şu kavramlarla muhtemelen karşılaşırlar: