Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Yalan Tespiti: Bilim İnsanlarına Göre, Örnek İfade Yöntemini Kullanan FBI ve Polis, Yanılıyor!

Yalan Tespiti: Bilim İnsanlarına Göre, Örnek İfade Yöntemini Kullanan FBI ve Polis, Yanılıyor!
2 dakika
2,833
Evrim Ağacı Akademi: Sahtebilim Yazı Dizisi

Bu yazı, Sahtebilim yazı dizisinin 94. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Bilimin Anlamını Gölgeleyen Tehlike: Sahtebilim!" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 3 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

14 Ekim 2020 tarihli bir makaleye göre hem FBI hem de İngiliz polisi tarafından bir şüphelinin yalan söyleyip söylemediğini tespit etmek için kullanılan, yaygın olarak benimsenmiş bir sorgu yöntemi, aslında kullanıma uygun değil. Hatta bu yöntemin, yalancıların daha iyi yalan söylemesine yardım ettiğine dair kanıtlar bulunmakta.

Portsmouth Üniversitesi liderliğindeki araştırmacılar Örnek İfade yalan tespit yönteminin eleştirel bir analizini yaptı ve sonuçlar 14 Ekim 2020 tarihinde Journal of Investigative Psychology and Offender Profiling'de yayınlandı.[1] Bu yöntemin adalet arayışında tehlike yarattığı hakkında endişeler bulunmakta. Araştırmacılar, yöntemin uygulanmasının acilen gözden geçirilmesini istediklerini belirtiyorlar.

Tüm Reklamları Kapat

Yalan tespiti, her cezai soruşturmanın hayati bir parçasıdır. Yalanların tespit edilmesi genellikle zordur; çünkü uydurulmuş ve gerçek ifadeler arasında yalnızca küçük ve güvenilmez farklar vardır. Bu nedenle araştırmacılar, aldatmacalara karşı mevcut ipuçlarını büyütmek ve yalan tespiti performansını arttırmak için sorgu teknikleri geliştirmeye başladılar. Örnek İfade yöntemi, genellikle daha uzun ve detaylı ifadelerin, kısa ifadelere göre aldatmacaya karşı daha fazla ipucu barındırdığı anlayışına dayanmaktadır. Kullanılan birçok farklı yöntem olsa da Örnek İfade yöntemi giderek popülerleşmektedir.

Ancak araştırmacılar, Örnek İfade'nin yalan tespiti için umut verici bir araç olmasına rağmen uygulamada kullanıma henüz hazır olmadığını belirttiler. Portsmouth Üniversitesi Psikoloji ve Suç Davranışı'nda kıdemli öğretim görevlisi olan baş araştırmacı Cody Porter şöyle diyor:

Tüm Reklamları Kapat

Bana göre Örnek İfade yönteminin uygulamada kullanılması tehlikeli; çünkü Örnek İfade yönteminin doğru söyleyenleri daha fazlasını söylemek için desteklerken, yalan söyleyenleri de aynısını yapmak için desteklediğini gösteren birçok kaynak bulunmakta. Sonuç olarak yalan söyleyen biri ile doğru söyleyen birini ayırt etmek imkansız hale geliyor.

Bu zamana kadar ilk kez 2020 yılında Örnek İfade yalan tespit yönteminin eleştirel bir analizi yapıldı. Porter şöyle diyor:

Disiplin olarak araştırmada oldukça iyiyiz; ancak bazen bir adım geri gelip uygulamada neyin gerçekten faydalı olacağına bakmamız gerekiyor.

Önceki çalışmalardan elde edilen kanıtlara, farklı bağımlı ölçütlerin karışımına, tedavüldeki Örnek İfade yöntemlerinin farklılığına, teorik temelinin bulunmamasına ve gecikmenin görüşülen kişilerin hafıza performanslarına olan etkisine dayanarak, Örnek İfade yönteminin polis memurları ya da başka soruşturmacılar tarafından kullanılmaması gerektiğini savunuyoruz.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bu haliyle Örnek İfade; yalancıları, doğru söyleyenlerle benzer uzunlukta ifadeler üretip ifadelerini daha inandırıcı göstermeye yönlendirerek ya da doğru söyleyenleri, doğru olmayan daha fazla bilgi üretmeye teşvik ederek soruşturmalara daha çok zarar verebilir.

Rapor, bunun yerine araştırmacıların yalan söyleyenleri ve doğru söyleyenleri aynı talimatları duyduklarında farklı sözel stratejiler benimsemeye teşvik eden araçlar geliştirebileceklerini ve böylece sözel davranışlarının daha az benzer olmasını sağlayabileceklerini ileri sürmektedir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Sahtebilim Yazı Dizisi

Bu yazı, Sahtebilim yazı dizisinin 94. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Bilimin Anlamını Gölgeleyen Tehlike: Sahtebilim!" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
21
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 10
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 5
  • Bilim Budur! 4
  • İnanılmaz 4
  • Umut Verici! 4
  • Korkutucu! 4
  • Muhteşem! 3
  • Merak Uyandırıcı! 3
  • Grrr... *@$# 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: SciTechDaily | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 23:47:05 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9534

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
U. o. Portsmouth, et al. Yalan Tespiti: Bilim İnsanlarına Göre, Örnek İfade Yöntemini Kullanan FBI ve Polis, Yanılıyor!. (15 Kasım 2020). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/9534
Portsmouth, U. o., Çullu, H. E., Bakırcı, Ç. M. (2020, November 15). Yalan Tespiti: Bilim İnsanlarına Göre, Örnek İfade Yöntemini Kullanan FBI ve Polis, Yanılıyor!. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/9534
U. o. Portsmouth, et al. “Yalan Tespiti: Bilim İnsanlarına Göre, Örnek İfade Yöntemini Kullanan FBI ve Polis, Yanılıyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Helin Ezgi Çullu, Evrim Ağacı, 15 Nov. 2020, https://evrimagaci.org/s/9534.
Portsmouth, University of. Çullu, Helin Ezgi. Bakırcı, Çağrı Mert. “Yalan Tespiti: Bilim İnsanlarına Göre, Örnek İfade Yöntemini Kullanan FBI ve Polis, Yanılıyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Helin Ezgi Çullu. Evrim Ağacı, November 15, 2020. https://evrimagaci.org/s/9534.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close