Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Uyku Terörü Nedir? Uykudan Sürekli Korkuyla Uyanmak Normal mi?

Uyku Terörü Nedir? Uykudan Sürekli Korkuyla Uyanmak Normal mi? Bebek Hastanesi
3 dakika
2,165
Tıbbi İçerik Uyarısı

Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.

Daha Fazla Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat
Pavor Nocturns
  • Türkçe Adı Uyku Terörü
  • İngilizce Adı Night Terrors
  • Latince Adı Pavor Nocturns
  • ICD F51.4
  • Diğer İsimleri Gece Terörü

Uyku Terörü; ani uyanma ile birlikte çığlık atma ve ağlama, yoğun korku ile birlikte çarpıntı, terleme, midriyazis (göz bebeğinde büyüme), yüzde kızarma gibi otonomik belirtiler ve davranışsal farklılıkların gözlendiği bir bozukluktur. Uyku Terörü yaşayan kişi aniden uykudan fırlama, koşma, kendine ve hatta yanındaki kişiye vurup zarar verme gibi davranışlar sergileyebilir. Kişi, bu esnada dıştan gelen uyaranlara yanıt veremez; çoğunlukla yanındaki kişi tarafından zorla uyandırılır.

Uyku Terörü atakları genelde uykunun ilk saatlerinde görülür. Parasomniler içerisinde sınıflandırılan Uyku Terörü, 3-12 yaş arası çocuklarda, yetişkinlerden daha fazla görülür. Zirve yaptığı yaşlarsa 5-7 yaşlarıdır. Tipik olarak adolesan döneminden önce düzelir. Çoğu zaman yetişkinler ertesi gün gece yaşadıklarını hatırlayamazken, çocuklar korkularını belli belirsiz hatırlar.[1]

Tüm Reklamları Kapat

Belirti ve Bulgular

DSM-5'te (Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı), parasomnia olarak sınıflandırılan Uyku Terörü'nün tanı kriterleri aşağıdaki maddelerden oluşur:[2]

  • Ani uyanma ile birlikte çığlık atma ve ağlama.
  • Yoğun bir korku ile uyanma.
  • Kişinin ataktan kendine gelmesinde zorluk, ataktan uyandıktan sonra bilinç bulanıklığı.
  • Terleme, göz bebeklerinin büyümesi, yüzde kızarıklık gibi maddelerden en az birisinin bulunması.

Uyku Terörünün diğer uyku bozuklukları ve kâbus bozukluğundan ayırt edilebilmesi için atağın uykunun ilk saatlerinde olması, motor aktivitenin fazla olması, kişi uyandığında bilişsel bulanıklık yaşaması, atağı hatırlayamaması ve uyandıktan sonra kişinin bilincinin hemen yerine gelmemesi durumları incelenir.

Tüm Reklamları Kapat

Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri

Uyku Terörü, genetik faktörler tarafından ciddi oranda etkilenmektedir. Birinci dereceden akrabalar arasında görülme riski, ailelerinde hastalık olmayanlara kıyasla on kat daha fazladır. Bazı vakalarda üç nesilde de ortaya çıktığı gösterilmiştir. Her iki ebeveynde de Uyku Terörü varsa, çocukta görülme riski %60 civarındadır. Çocuklarda görülen Uyku Terörünün merkezi sinir sistemi olgunlaşmasından kaynaklandığı düşünülmektedir.

Uyku Terörü için bilinen risk faktörleri şunlardır:[3]

  • Ailede Uyku Terörü yaşayan kişiler bulunması,
  • Yoğun stres,
  • Hamilelik,
  • Migrene bağlı baş ağrısı,
  • Tourette Sendromu.

Tedaviler veya İdare Yöntemleri

Uyku Terörü tedavisinde farmakolojik tedavi, Bilişsel Davranışçı Terapi ve uyku kalitesini arttırmaya yönelik metotlar kullanılır. Uyku Terörü tedavisinde öncelikli basamak; yatak odasının güvenliğinin sağlanması, atak sırasında fiziksel zarara neden olabilecek nesnelerin etraftan uzaklaştırılmasıdır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Uyku Terörünün alkol ve madde kullanımı ile tetiklendiği düşünülmektedir, dolayısıyla alkol veya maddenin etkili olduğu fark edilen vakalarda sedatif-hipnotik maddelerden uzak durulması gerekir.

Ayrıca Uyku Terörü yaşayan kişilerin uyku hijyeni ile ilgili bilgilendirilmesi gerekir. Uyku-uyanıklık döngüsüne dikkat edilmesi de önemli bir etkendir. Kişiden uyku günlüğü tutması istenebilir. Kafeinli içeceklerin tamamen kesilmesi önerilir.

Çevresinin Uyku Terörü yaşayan kişiyi zapt etmeye ya da uyandırmaya çalışmaması tavsiye edilir. Çünkü bu yaklaşım epizodu uzatabilir ve kötüleştirebilir. Ataklar genellikle belirli saatlerde oluyorsa bu saatlerden önce kişiyi uyandırmak yardımcı olabilir, ancak sık atak yaşamayan kişiler için bu etkili bir yöntem değildir. Uyku Terörü atakları kişide nadiren ortaya çıkıyorsa diğer öneriler genellikle yeterli olur.

Uyku Terörü ataklarının sıklığı fazlaysa ve işlevselliği ciddi oranda etkiliyorlarsa trisiklik antidepresanlar (TSA) ve seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSGÖ) tedavide tercih edilebilir. Benzodiazepinler bağımlılığa ve/veya ilacın kesilmesinden sonra daha şiddetli Uyku Terörü ataklarına neden olabileceğinden dolayı tedavide öncelikli olarak tercih edilmezler.[4]

Eşlik Eden Diğer Rahatsızlıklar (Komorbidite)

Uyku Terörü atakları yaşayan kişilerde madde kullanım bozukluğu, anksiyete bozukluğu, depresyon ve kişilik bozuklukları görülebilir. Tedavi basamaklarında bu olgular her açıdan ele alınmalıdır.

Tüm Reklamları Kapat

Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)

Uyku Terörü genellikle 3-12 yaşları arasında görülür ve bu yaş aralığı için görülme sıklığı %3 oranındadır. Uyku Terörünün erişkinlerde görülme sıklığı ise %1'den azdır.

Etimoloji

"Terör" sözcüğü, etimolojik kökeninden de anlaşılacağı gibi "korkutma" esaslı bir kelimedir. Latince kökenli "terrere" sözcüğünden türemiştir. Uyku Terörü terimi ise uyku esnasındaki korkuyu ifade etmektedir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
24
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 9
  • İnanılmaz 6
  • Tebrikler! 4
  • Bilim Budur! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Umut Verici! 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 30/11/2023 00:30:23 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/14829

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Makine
Bilim Tarihi
Mitler
Homo Sapiens
Hücre
Köpekgil
Hız
İntihar
Nötron
Darwin
Psikoloji
Bilim İnsanı
Nobel Ödülü
Makina Mühendisliği
Kadın Doğum
Olumsuz
Botanik
Kanıt
Genler
Bilim Felsefesi
Optik
Modern
Karar Verme
Süt
Asit
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Kurtlar Neden Dolunayda Ulur?
Kurtlar Neden Dolunayda Ulur?
Sonsuz Enflasyon: Büyük Patlamadan Önce Ne Vardı?
Sonsuz Enflasyon: Büyük Patlamadan Önce Ne Vardı?
Işık Hızında Düşen Bir İğne, Dünyayı Yok Edebilir mi?
Işık Hızında Düşen Bir İğne, Dünyayı Yok Edebilir mi?
Cep Telefonları Yerinizi Nereden Biliyor da Sizi Arayabiliyor?
Cep Telefonları Yerinizi Nereden Biliyor da Sizi Arayabiliyor?
Matematikten Neden Bu Kadar Korkuyorsunuz?
Matematikten Neden Bu Kadar Korkuyorsunuz?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. Gökçeoğlu, et al. Uyku Terörü Nedir? Uykudan Sürekli Korkuyla Uyanmak Normal mi?. (27 Haziran 2023). Alındığı Tarih: 30 Kasım 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/14829
Gökçeoğlu, E., Alparslan, E. (2023, June 27). Uyku Terörü Nedir? Uykudan Sürekli Korkuyla Uyanmak Normal mi?. Evrim Ağacı. Retrieved November 30, 2023. from https://evrimagaci.org/s/14829
E. Gökçeoğlu, et al. “Uyku Terörü Nedir? Uykudan Sürekli Korkuyla Uyanmak Normal mi?.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, 27 Jun. 2023, https://evrimagaci.org/s/14829.
Gökçeoğlu, Emre. Alparslan, Eda. “Uyku Terörü Nedir? Uykudan Sürekli Korkuyla Uyanmak Normal mi?.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, June 27, 2023. https://evrimagaci.org/s/14829.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close