Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Tokofobi Nedir? Hamilelik ve Doğum Korkusunun Belirtileri Nelerdir?

5 dakika
1,431
Tokofobi Nedir? Hamilelik ve Doğum Korkusunun Belirtileri Nelerdir? The Conversation
Evrim Ağacı Akademi: Fobiler Yazı Dizisi

Bu yazı, Fobiler yazı dizisinin 5 . yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan " Fobi Nedir? Ne Zaman Ortaya Çıkar ve Nasıl Tedavi Edilir?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tıbbi İçerik Uyarısı

Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.

Daha Fazla Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat
Tokofobi
  • Türkçe Adı Tokofobi
  • İngilizce Adı Tokophobia
  • ICD F40.9
  • Diğer İsimleri Maieusiofobi, Parturifobi

Tokofobi, hamilelik ve doğuma karşı patolojik bir korkudur. Fobi kadınlarda doğumdan korkmaya, hatta hamile kalma korkusuyla cinsel birliktelikten kaçınmaya sebebiyet verebilir. Tokofobi birincil ve ikincil olarak sınıflandırılır. Birincil tokofobi, daha önce hamilelik deneyimi olmayan bir kadında gözlenen aşırı doğum korkusudur. İkincil olarak tanımlanan tokofobi ise önceki gebeliklerde yaşanan travmatik bir olaydan sonra gelişen hastalıklı doğum korkusudur. Tokofobinin algofobi, hafefobi, iatrofobi, nozokomofobi, obezofobi, pedofobi, tanatofobi, tripanofobi gibi fobilerden de kaynaklanabileceği düşünülmektedir.

Belirti ve Bulgular

Hamilelik fiziksel, psikolojik ve sosyal yönlerden insanı etkileyen bir süreçtir. Bazı kadınlarda hamilelik keyifli bir deneyim olmak yerine endişe ve korku verici bir olaya dönüşebilir. Korku patolojik bir boyut kazanarak tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlık haline gelebilir. Bu fobiye sahip kişilerde şu belirtilerle karşılaşılabilir:

  • Hamilelikten ve/veya cinsel ilişkilerden zevk alamama,
  • Korkunun fiziksel semptomlara sebebiyet vermesi,
  • Kâbus görmek ve uyku bozukluklarının yaşanması,
  • Kendine zarar verme ve gebeliği sonlandırma düşüncesi,
  • Hamilelikten kaynaklanan pişmanlık ve çaresizlik hissi,
  • Panik hissi ve doğumdan kaçınma davranışları,
  • Saplantılı bir şekilde doğumu düşünme,
  • Doğumla ilgili bilgi almaktan kaçınma,
  • Korkunun sorumlulukları ve iş hayatını etkilemesi,
  • Bireyin eşi ve yakın çevresiyle ilişkilerinin etkilenmesi,
  • Korkunun yeme alışkanlıklarını etkilemesi ve fiziksel aktiviteleri engellemesi,
  • Hamile bir kadın görünce korkunun tetiklenmesi,
  • Sakat doğum, ölü doğum veya anne ölümü gibi olaylara dair korku.

Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri

Tokofobinin kadınlarda yarattığı etkiler genellikle günlük hayatta yaşanan zorluklar, travmalar, korkular ve hamilelik hormonlarından kaynaklanan duygu değişimleri olarak düşünülmektedir. Ancak tüm bu değişimler patolojik olmadıkları koşullarda normal olabilirler. Fobinin bildiğimiz risk faktörleri şu şekildedir:

Tüm Reklamları Kapat

  • Kaygıyı yönetmeyi zorlaştıran hormonal değişiklikler,
  • Bireyin travmatik doğum geçiren yakınlarından veya sosyal medyadan duyduğu hikayeler,
  • Genç yaşta ebeveyn olmak veya sosyal dezavantajlar gibi psikososyal faktörler,
  • Bireyin hamilelikten utanç veya iğrenme duymasına neden olabilen istismar veya tecavüz geçmişinin bulunması,
  • Ailenin sosyoekonomik durumunun birey üzerinde yaratmış olduğu baskı,
  • Bireyin lezbiyen, biseksüel veya transseksüel olmasından kaynaklanan gerici tepkilerden ötürü rahatsızlık,
  • Özgüvensizlik, bireyin çocuklukta yaşadığı travmatik anıların canlanması veya depresyon, anksiyete gibi psikiyatrik bozuklukların yarattığı psikolojik faktörler,
  • Anne adayının daha önce preeklampsi veya ölüm gibi komplikasyonlarla karşılaşmış olması,
  • Bireyin vajinal (normal) doğum yapma konusunda baskı hissetmesi.

Teşhis Yöntemleri

Tokofobiyi teşhis etmek zor olabilir, çünkü hamile olan birçok kişi doğumla ilgili doğal olarak korku ve endişe yaşamaktadır. Korkuyu fobiden ayırmak kafa karıştırıcı olabilir.

Tokofobi spesifik bir fobi olduğu için teşhisi diğer fobilere nazaran daha zordur. Fobileri teşhis etmek için kullanılan DSM tanı kriterleri, genellikle tüm belirli fobileri ayrı ayrı listelemez; yani tokofobi de genel olarak belirli fobiler için tanı kriterleri kullanılarak değerlendirilir.

Fobinin teşhis edilmesi için sorgulanabilecek bazı maddeler şu şekildedir:

  • Korkunun genelde neden tetiklendiği,
  • Yaşanan belirtilerin türü,
  • Belirtilerin ilk başladığı zaman,
  • Belirtilerin sıklığı ve şiddeti,
  • Korkuların ve kaygıların günlük yaşamı veya karar verme yetisini ne kadar etkilediği. (Örneğin çocuk sahibi olmamaya karar vermek veya sezaryen doğuma karar vermek.)

Eğer tokofobiye sahip olduğunuzu düşünüyorsanız, özellikle de hamileyseniz veya gelecekte bebek sahibi olma planınız varsa psikolojik ve psikiyatrik destek veya tedavi almanız hem sizin hem de bebeğinizin sağlığı açısından büyük önem taşımaktadır. Erken tanı, bireyin tedaviye başvurmasına ve semptomlarının daha etkili bir şekilde azaltmasına yardımcı olur.

Tüm Reklamları Kapat

Tedaviler veya İdare Yöntemleri

Tokofobinin tedavisinde başta Bilişsel Davranışçı Terapi olmak üzere çeşitli psikoterapiler ve ilaç tedavisi uygulanmaktadır. İlaç tedavisinde kullanılan ilaçlar genellikle antidepresanlar, anti-anksiyete ilaçları ve beta-blokerlerdir.

Sosyal bir destek ağına sahip olmak tokofobiyle baş etmeyi kolaylaştırabilir. Bireyin arkadaşları ve sevdikleriyle daha fazla zaman geçirmesi kişiye iyi gelebilir. Bu kişiler hamilelik geçirmiş veya geçirmemiş olabilir, ancak nazik ve destekleyici sözleri bireyin özgüvenli, güvende hissetmesini ve rahatlamasını sağlayabilir. Ayrıca şunlar da bireye korkusunu yenmesinde yardımcı olabilir:

  • Doğum öncesi derslere katılmak: Bu dersler doğum sırasında bireyi nelerin bekleyeceği konusunda rehberlik eder. Hamileliğin sonuna doğru gerçekleşirler.
  • Erken gebelik dersleri almak: Bu dersler hamileliğin erken evrelerinde olan veya hamile kalmak isteyen kişiler içindir.
  • Hastaneyi veya doğum merkezini gezmek: Çoğu tesis ziyarete uygun bölümlerin gezilmesinde bir sakınca görmez.
  • Bir destek grubuna katılmak: Hamile kalmaya çalışan veya doğum yapmayı bekleyen insanlara yönelik birçok çevrimiçi hamilelik forumu bulunmaktadır. Ayrıca bazı hastaneler de böyle gruplara ev sahipliği yapabilir.

Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)

Batı ülkelerinde tokofobinin yaygınlığı %20'nin üzerindedir. Avustralya'da yapılan bir araştırma, kadınların %48'inin orta derecede tokofobi bildirdiğini ve %26'sının güçlü doğum korkusu sergilediğini tespit etmiştir. Patolojik ve kısıtlayıcı doğum korkusu hamile kadınların yaklaşık %6-10'unda hissedilir. Araştırmalar, doğum korkusunun doğum sonuçları üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu ve sezaryen doğumlarda dramatik bir artışa yol açtığını göstermiştir.

Etimoloji

Tokofobi kelimesi, Yunanca'da "doğum" anlamına gelen τόκος ("tókos") ve "korku" anlamına gelen φόβος ("phobos") kelimelerinden oluşan bir terimdir. Fobi Maieusiofobi veya Parturifobi olarak da bilinmektedir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Diğer Başlıklar

Babalarda Tokofobi

Ciddi komplikasyon ve hatta ölüm riski yüksek olan, öngörülemez ve acı verici bir olay olarak içsel doğası göz önüne alındığında doğum; stresli bir durum olarak bilinir. Doğuma ilişkin bu anlayış anneler gibi babalar için de geçerlidir. Doğum, erkeklerde olumlu duyguların baskın olduğu bir süreç olabileceği gibi olumsuz duygulara da yol açabilir. Eşi hamile olan erkekler, hamileliği taklit edermişçesine iştahsızlık, bulantı, sinirlilik, kaygı, heyecan, baş ağrıları ve uyku bozuklukları ile kendini gösteren Couvade sendromu yaşayabilir.

Babalarda tokofobiye neden olan psikolojik faktörler arasında kaygı, depresyon eğilimi, düşük benlik saygısı, duygudurum bozuklukları, Travma Sonrası Stres Bozukluğu, psikolojik rahatsızlık geçmişi, kişilik bozuklukları ve ebeveynlik sorumluluğundan korkma yer alır. Babalarda yaşanan üzüntü hissi; çözülmemiş sıkıntı ve güvensizlik, kaygı, fobi ve sinirlilik düzeylerinin yüksek olmasıyla ilişkilendirilir. Araştırmalarda yaklaşan doğuma karşı olumlu duyguları olan babalar, olumsuz duyguları olan babalara göre önemli ölçüde daha düşük korku düzeyleri bildirmişlerdir. Öz güven eksikliği, düşük öz yeterlik ve kendini küçümseme gibi faktörler de şiddetli fobinin belirleyicileridir.

Fobi ile ilişkili diğer bireysel psikolojik faktörler arasında doğumun tehlikeli bir olay olması, hamilelik ve doğuma yönelik olumsuz bakış açısı, önceki doğumdan kaynaklanan hoş olmayan deneyim, hayal kırıklığı, güvensizlik ve ihtiyaç durumunda çaresiz kalma korkusu yer alır. Doğumla ilgili korkuların diğer nedenleri ise eşin ağrıyla başa çıkma becerisine ilişkin endişeler, doğum sırasında partnere destek olamama ve zamanında hastanede olamamak olabilir.

Bazı baba adayları arkadaşlarına, akrabalarına hatta partnerlerine fobilerinden bahsetmeyebilir. Bunun temel nedeni korkudan bahsetmenin bu duyguyu partnere yansıtmasından endişelenmektir. Bu sebeple bazı büyük kaygılara rağmen baba adayları duygularını açıklamamayı tercih edebilir. Ayrıca bazı erkekler toplumsal baskılardan dolayı da korkularını dillendiremeyebilirler.[19], [20], [21]

Evrim Ağacı, sizlerin sayesinde bağımsız bir bilim iletişim platformu olmaya devam edecek!

Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...

O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...

O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.

Avantajlarımız
"Maddi Destekçi" Rozeti
Reklamsız Deneyim
%10 Daha Fazla UP Kazanımı
Özel İçeriklere Erişim
+5 Quiz Oluşturma Hakkı
Özel Profil Görünümü
+1 İçerik Boostlama Hakkı
ve Daha Fazlası İçin...
Aylık
Tek Sefer
Destek Ol
₺30/Aylık
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
34
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu Makale Sana Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 10
  • İnanılmaz 5
  • Bilim Budur! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Üzücü! 1
  • Korkutucu! 1
  • Muhteşem! 0
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Sıkça Sorulan Sorular

Tokofobi, hamilelik ve doğuma yönelik bir fobidir.

Hayır, tokofobi erkelerde de görülebilir.

Evet, tokofobi tedavi edilmesi gereken bir fobidir.

Tokofobinin batı ülkelerinde görülme sıkılığı 'nin üzerindedir.

Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 24/02/2025 03:40:53 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/15593

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Sürükle bırak veya seç
Pexels'te Ara
Panodan Yapıştır
URL'den Yükle
0 /5000
0 /5000
0 /5000
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Sosyal
Makaleler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Tokofobi Nedir? Hamilelik ve Doğum Korkusunun Belirtileri Nelerdir?
Belirti ve Bulgular
Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri
Teşhis Yöntemleri
Tedaviler veya İdare Yöntemleri
Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)
Etimoloji
Diğer Başlıklar
Babalarda Tokofobi
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
Kaynaklar ve İleri Okuma
Kategoriler ve Etiketler
Sıkça Sorulan Sorular
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
N. Mustafazade, et al. Tokofobi Nedir? Hamilelik ve Doğum Korkusunun Belirtileri Nelerdir?. (28 Eylül 2023). Alındığı Tarih: 24 Şubat 2025. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/15593
Mustafazade, N., Alparslan, E. (2023, September 28). Tokofobi Nedir? Hamilelik ve Doğum Korkusunun Belirtileri Nelerdir?. Evrim Ağacı. Retrieved February 24, 2025. from https://evrimagaci.org/s/15593
N. Mustafazade, et al. “Tokofobi Nedir? Hamilelik ve Doğum Korkusunun Belirtileri Nelerdir?.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, 28 Sep. 2023, https://evrimagaci.org/s/15593.
Mustafazade, Nuray. Alparslan, Eda. “Tokofobi Nedir? Hamilelik ve Doğum Korkusunun Belirtileri Nelerdir?.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, September 28, 2023. https://evrimagaci.org/s/15593.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close