Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Thorne-Zytkow Cismi Nedir?

4 dakika
2,154
Thorne-Zytkow Cismi Nedir? Reddit
Thorne–Zytkow Cisminin Konsept Tasarımı
Tüm Reklamları Kapat

Thorne-Zytkow Cismi (literatürde "tzc", "TZC" veya İng: "tzo-TZO" olarak geçer), bu yazının kapağındaki sanatçının tasvirinde görüldüğü gibi, yoğun nötron yıldızının devasa kırmızı süper dev bir yıldız tarafından yutulmasıyla oluştuğu düşünülen, varsayımsal bir melez yıldız tipidir.

1975 yılında fizikçi Kip Thorne ve astronom Anna Zytkow, Evren'de bulunuyor olabileceğini düşündükleri, Rusya'nın meşhur matruşka bebeklerine benzer, tuhaf bir yıldız tipinin varlığını öne sürmüşlerdi:[1] Bu tuhaf yıldız, ölmekte olan bir kırmızı dev yıldızın, yörüngesindeki bir nötron yıldızını yutması ile oluşuyordu.

Araştırmacılara göre bu birleşmenin sonucu, çekirdeğinde bir yıldız bulunduran, farklı ışıma yapan ve özel bir kimyasal yapıya sahip olan yepyeni bir yıldız olacaktır. Astronomlar da bu nedenle bu teorik yıldız melezlerine Throne-Zytkow Cismi adını verdiler. Bu birleşmede olan, bir şehir büyüklüğünde ama Güneş kütlesinde olan bir nötron yıldızının, tıpkı bir kozmik bir parazit gibi, kendisinden daha büyük ev sahibinin içinde yaşamaya devam etmesidir (bu, doğrudan hiçbir alakası olmasa bile, akıllara biyolojideki Endosimbiyoz Teorisi'ni de getirmektedir).

Tüm Reklamları Kapat

Eğer Throne-Zytkow Cismi gerçekse, böyle bir yıldızın tahminî ömrü 10.000 ila 1 milyon yıl arasında değişecektir.[2] Bu yaşam süresi göz önüne alındığında, Samanyolu Galaksisi'nde şu anda 20 ila 200 Throne-Zytkow Cismi'nin bulunması mümkündür. Ne var ki, fiziksel teorilerimiz Throne-Zytkow Cisimlerinin var olmasına izin verse de, gerçek dünyada onları bulmak çok zordur. Ortaya atıldığı zamandan beri uzayla ilgilenen birçok bilim insanı böyle bir cismi bulabilmek için uzayı taradılar, birçok aday da bulundu; ancak şu ana kadar hiçbiri onaylanmadı.

HV 2112: Bir TZC Olmaya En Çok Yaklaşan Aday!

2014 yılında Emily Levesque liderliğindeki bir ekip, Şili’nin Atacama Çölü’ndeki Macellan teleskoplarından birini kullanarak, Küçük Macellan Bulutu'nda bulunan HV 2112 yıldızını incelediler. Gözlemleri sırasında yıldızın, alışılmadık derecede yüksek miktarda molibden, rubidyum, lityum ve kalsiyum gibi elementlere ve yüksek bir parlaklığa sahip olduğunu tespit ettiler.

Araştırmacıların önerdiğine göre bu tip elementlerin oluşabilmesi için ölen yıldızın dış katmanlarında füzyon reaksiyonlarının kesintisine bağlı olarak kendilerine özel bir yol açmaları gerekiyordu. Bunlar Throne-Zytkow Cisimleri'nin beklenen özellikleri olduğundan, bu, HV 2112'nin keşfedilen ilk Throne-Zytkow Cismi olabileceği iddiasına yol açtı.[3]

HV 2112 Yıldızının fotoğrafı.
HV 2112 Yıldızının fotoğrafı.
Strasbourg Astronomik Veri Merkezi

Ancak Emma Beasor ve eş yazarlarının sonradan HV 2112 üzerinde yaptıkları eleştirel bir yeniden değerlendirme, lityumun olası bir zenginleşme tepkimesi ötesinde herhangi bir olağan dışı bolluk desenlerine sahip olmadığı, teoriye göre lityum dışında bir Throne-Zytkow Cismi'nde bulmayı bekleyeceğimiz gereken diğer elementlere rastlanamadığı ve HV 2112'nin Asimptotik Dev Kol Yıldızı olduğu belirlendi.[4]

Tüm Reklamları Kapat

Gözlem sırasında Asimptotik Dev Kol Yıldızı, Güneş'ten binlerce kat daha büyük bir parlaklığa sahip parlak bir kırmızı dev olarak görünür. İç yapısı, karbon ve oksijenin merkezi ve büyük ölçüde eylemsiz bir çekirdeği ve ana dizi yıldızlarına benzer çok büyük bir bileşim materyali zarfı ile ile karakterizedir.

HV 11417 Throne-Zytkow Cismi olduğu düşünülen yıldız.
HV 11417 Throne-Zytkow Cismi olduğu düşünülen yıldız.
Strasbourg Astronomik Veri Merkezi

Ancak ekip, umutları tamamen boşa çıkarmadı: Beasor ve ekibi, rubidyumun belirgin bir fazlalığına ve HV 2112 ile benzer bir parlaklığına dayanarak, 2019 yılında Küçük Macellan Bulutu'ndaki başka bir olası aday olan HV 11417 yıldızını ortaya koydular. Bu yeni keşfin gerçekten bir Thorne-Zytkow cismi olduğunu anlamak için daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.

Bir Throne-Zytkow Cismi Nasıl Yapılır?

Nötron çekirdekli devasa yıldızlar olan Throne-Zytkow Cisimlerini yapmanın yeni bir yolu daha keşfedilmiştir.[5] Buna göre ilk olarak, bu ikili sistemin, bir süpernova olarak patladığında oluşan nötron yıldızına verilen asimetrik vuruşa; ikinci olarak da yeni oluşan nötron yıldızını ikili sistemin kütleçekim merkezinden başlayan uzaklığın yani periapsis mesafesinin, yarıçapından daha küçük bir yörüngeye yerleşebilmek için uygun yön ve genliğe sahip olması gerekir. Sonuç olarak, nötron yıldızı, ikinci yıldızın içine gömülü hale gelir.

Throne-Zytkow Cisimleri'nin, aşırı M-tipi kırmızı süperdev yıldızlar gibi görünmesi beklenmektedir. Başlangıçta soğuk bir nötron çekirdeğine sahip 5 M⊙M_{\odot} kütleli (M⊙M_{\odot}, Güneş Kütlesi'ni temsil eder) yıldızların evrimi, yıldızın etrafını çevreleyen bir zarfın birikmesi sırasında salınan ısı akışları tarafından nötron yıldızının ısınması hesaba katılarak sayısal olarak hesaplanır. Başka bir deyişle, nötron çekirdeğinin ısınması, ilk konfigürasyonun hızlı bir şekilde çökmesine yol açmaz. Gömülü nötron yıldızı üzerindeki yığılma, izole edilmiş bir nötron yıldızı (muhtemelen kısa periyotlu bir pulsar) ya da bir kara delik üretecektir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Gelgelelim nötron yıldızı veya kara delik kalıntılarının baskın olup olmadığı, Throne-Ztykow Cisimlerinin ömürlerine, ilgili yığılma oranlarına ve maksimum nötron yıldızı kütlesine bağlıdır. Henüz bunların hiçbiri kesin olarak anlaşılmamıştır.[5]

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
13
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • İnanılmaz 6
  • Tebrikler! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Umut Verici! 3
  • Bilim Budur! 2
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Korkutucu! 1
  • Muhteşem! 0
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Sıkça Sorulan Sorular

Thorne-Zytkow Cismi, (tzc veya TZC İng. tzo-TZO) bu yazının kapağındaki resimde sanatçının tasvirinde görüldüğü gibi yoğun nötron yıldızının devasa kırmızı süper dev bir yıldız tarafından yutulmasıyla oluştuğu düşünülen varsayımsal (kesinliği olmayan) bir melez yıldız tipidir.

1975 yılında fizikçi Kip Thorne ve astronom Anna Zytkow, evrende saklanıyor olabilecek Rus matruşka bebeğine benzer tuhaf bir yıldız tipinin varlığını öne sürmüşlerdi.

HV 2112 ve HV 11417 Küçük Macellan Bulutundadır. Diğer olası adaylar sırasıyla V595 Cassiopeiae yıldızı Kraliçe, IO Persei, Kahraman, KN Cassiopeiae, Kraliçe, U Aquarii, Kova, VZ Sagittarii, Yay Takımyıldızların da bulunurlar. GRO J1655-40 adlı yıldız Akrep Takımyıldızındadır ve eski TZO adaylarından biridir

Gelgelelim ikili yıldız sisteminde eğer bu ikizler birbirlerine çok yaklaşırsa, bu iki yıldız birleşebilir. Bir şehir büyüklüğünde ve Güneş kütlesinde olan nötron yıldızı, tıpkı bir kozmik parazit gibi kendisinden daha büyük ev sahibinin içerisinde yaşamaya devam edebilir.

1975 yılında Kip Thorne ve Anna Zytkow, Rus matruşka bebeğine benzer tuhaf bir yıldız varlığını öne sürdüler.

Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 14:48:49 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10884

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Eşey
Genler
Evrim Ağacı Duyurusu
Yeşil
Asteroid
Beslenme Bilimi
Kalıtım
Sendrom
Kanser
Dağılım
Ağrı
Nöronlar
Deniz
Sars
Ara Tür
Renk
Embriyo
Tür
Periyodik Tablo
Hukuk
Ortak Ata
Carl Sagan
Evrimsel Tarih
Hayatta Kalma
Kanser Tedavisi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
A. A. Turunç, et al. Thorne-Zytkow Cismi Nedir?. (2 Eylül 2021). Alındığı Tarih: 21 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10884
Turunç, A. A., Bakırcı, Ç. M. (2021, September 02). Thorne-Zytkow Cismi Nedir?. Evrim Ağacı. Retrieved November 21, 2024. from https://evrimagaci.org/s/10884
A. A. Turunç, et al. “Thorne-Zytkow Cismi Nedir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 02 Sep. 2021, https://evrimagaci.org/s/10884.
Turunç, Ali Ahmet. Bakırcı, Çağrı Mert. “Thorne-Zytkow Cismi Nedir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, September 02, 2021. https://evrimagaci.org/s/10884.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close