Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Efe Özkan
Üye
15

Evrim kaç yılda bir olur? İlla milyonlarca yıl mı gerekir, yoksa 1 yıl ya da 1 ay gibi kısa süreler evrim geçirmek için yeterli midir?

4,696 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
5 Cevap

Evrimin yaşanması için gereken şeyler popülasyon, kalıtsal çeşitlilik, seçilim baskısı ve nesil geçmesidir.[1] Evrim üzerinde, süreyle ilgili doğrudan hiçbir kısıt bulunmamaktadır. E. coli bakterilerinde olduğu gibi evrim, birkaç dakika içinde de yaşanabilir; sölekantlarda olduğu gibi on milyonlarca yıl içinde de...

Peki o zaman "Evrim için milyonlarca yıl gerekir." düşüncesi nereden gelir? Bunun iki nedeni var:

Tüm Reklamları Kapat

  1. İlgi duyduğumuz canlıların çoğu yavaş nesil atlar. İnsanların ilgi gösterdiği türlerin çoğu en azından birkaç yıl, kimi zaman onlarca yılda bir nesil atlar (örneğin insanın kendisi 20-30 yılda 1 nesil atlar). Nesil atlamak, üreme çağına gelip, üreyip, yavrular vermek demektir - ki o yavrular, ebeveynlerinden bir miktar farklı doğarlar ve bir sonraki nesli oluştururlar. Bu nesiller atladıkça, çevreden kaynaklı sürekli bir seçilim baskısı, belli gen kombinasyonlarını (yani belli özelliklere sahip bireyleri) sürekli seçer ve her nesilde onların sıklığı artar/azalır. İşte bu, evrimdir.
  2. İnsanlar evrimi türleşmeden veya makroevrimden ibaret sanmaktadır. Genelde halkın evrimsel değişime yönelik beklentisi bambaşka görünümlü türler görmek olduğu için, çoğu zaman (her zaman değil) büyük değişimlerin yeterince birikmesi için 1-2 nesil yeterli olmaz. Mesela 20 yılda bir nesil atlayan insan gibi bir türde büyük bir değişimin yaşanması için 1000 nesil geçmesi gerekse bu, 20.000 yıl beklemeyi gerektirecektir. Halbuki evrimden söz etmek için illâ yeni türlerin evrimi veya var olan bir organın bambaşka bir organa dönüşmesi gerekmez. Bunlar evrimin tanımı değil, uzun vadeli sonuçlarıdır. Değişen bir özellik, bir başka özellik değiştiğinde eski hâline dönmediği için, yani evrim birikimli olarak ilerlediği için, mikroevrim (küçük değişimler), makroevrimi (büyük değişimleri) doğurmak zorundadır.

Evrimsel biyologlar ve evrimin ne olduğunu anlayanlar için evrimi gözlemek çok kolaydır; çünkü uçamayan bir hayvanın kanatlanıp uçtuğunu görmek zorunda olmadan da popülasyon içi gen ve özellik dağılımlarının anlamlı bir şekilde değiştiğini kolayca görebilirler - ki bu, evrimsel değişimin ta kendisidir.

Belli özelliklerin kısa vadede istikrarlı bir şekilde değişebileceğini gören biri için, o canlının bütün özelliklerinin uzun vadede çok daha kapsamlı bir şekilde değişebileceğini, dolayısıyla nihayetinde yepyeni görünümlü bir canlıya erişilebileceğini görmek çok basit bir çıkarımdır ve bilimsel verilerle ispatlanmıştır. Bu çıkarımı yapamayanların büyük bir kısmı, bunu yapabilecek kadar zeki olmadıklarından değil; evrimsel değişimin gerçekliğine ayak diremek istedikleri (veya buna şartlandıkları) için bunu yapmaktadırlar.

Tüm Reklamları Kapat

Örneğin diğer yıldızların değişimlerine bakarak, Güneş'in 4-5 milyar yıl sonra ne tür bir yıldıza dönüşeceğini görebiliyoruz. Herhangi bir yıl içinde (veya birkaç yıl içinde) Güneş neredeyse hiç değişmiyor; ancak yeterince zeki olan ve yıldız astrofiziğini yeterince bilen biri, bir yıldan diğerine gördüklerinin değil, yıldızlara dair bilimsel verilerin söylediğinin Güneş'in geleceğini tayin edeceğini bilir. Evrimde de bu böyledir.

Uzun lafın kısası, "Evrimi görmek için milyonlarca yıl beklemek gerekir." lafı büyük oranda hatalıdır. Çok büyük evrimsel değişimleri görmek için, çok uzun süreler beklemek gerekebilir; evet. Bunun nedeni evrimin yavaş olmasından ziyade (ki evet, evrim genel olarak yavaş bir süreç olarak tanımlanabilir), insanların evrimde görmek istediklerinin kendi ömürleri içinde görebilecekleri evrimsel değişimlerden büyük ölçekte olmasıdır. Ancak "evrimi görmek için" diyerek bu lafı genellemek hata olmaktadır; çünkü tek hücreliliğin çok hücreliliğe evrimleşmesi kadar büyük bir makroevrimi bile 60 gün kadar kısa bir süre içinde gözlemek mümkündür (bu konuda bir devam deneyi).

Ayrıca gözümüzün önünde yaşanan türleşme örnekleri için bu diziyi okuyabilirsiniz.

2,755 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Ç. M. Bakırcı. Evrimi Bilimle Sınamak: Bilimsel Deneyler, Charles Darwin'in Evrim Teorisi'nin Postülatlarını Nasıl İspatlıyor?. (17 Mart 2021). Alındığı Tarih: 9 Kasım 2021. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
Bu cevabın içeriği ve doğruluğu, Evrim Ağacı editörleri tarafından kontrol edilmiş ve onaylanmıştır. Ayrıca bu cevap, Kısa Sorularla Evrim soru dizisi içinde yer almaktadır.
29
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Ali Zengin
Ali Zengin
126K UP
Öğrenci-Okur

Sanırım şunu sormak istemişsiniz: Evrimi bariz bir şekilde gözlemlemek için illa uzun zaman mı gerekli?

Evrimsel biyolojide değişim, nesillerle doğrudan ilişkilidir. Bir canlı ne kadar hızlı nesil atlıyorsa, belli bir sürede evrimleşerek atalarından farklılaşma olasılığı o kadar yüksek olacaktır. Bu nedenle aşırı hızlı üreyen virüsler, aşırı hızlı evrim geçirirler ve bizim aşılarımızı alt edebilirler. Öte yandan filler, insanlar ve diğer iri hayvanlar çok daha yavaş ürerler; bu nedenle çok daha yavaş evrimleşirler. Bir diğer açıdan düşünecek olursak: Evrimsel biyoloji dahilinde, fiziksel bir değişim gözlemek için geçmesi gereken nesil sayısı kabaca 1000 olarak tahmin edilmektedir. Bu sayı elbette ki türden türe ciddi anlamda değişmektedir; ancak ortalamada 1000 nesil atlayan bir türün atalarıyla birebir aynı gözükmesi oldukça güçtür. 1.000 neslin geçmesi için insan türünün 30.000 yıl boyunca gözlenmesi gerekmektedir. Buna karşılık E. coli bakterisinde 1000 nesil sadece 330 saat civarında, yani 14 gün (2 hafta) kadardır. [Bu sayılar yaklaşık değerlerdir.]

Tüm Reklamları Kapat

Yapılan E. coli deneyine kaynaklardan ulaşabilirsiniz, iyi okumalar.

459 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Ç. M. Bakırcı. Deneysel Evrim: Lenski'nin Uzun Dönem ''E. Coli'' Deneyi. (21 Ekim 2021). Alındığı Tarih: 21 Ekim 2021. Alındığı Yer: | Arşiv Bağlantısı
15
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Eftal Oturakçıibogil
Öğrenciyim
Orijinal Soru: Evrim kaç yılda bir kendini gösterir?

Merhaba,

Evrimin sabit bir olma yılı yoktur tıpkı diğer doğa yasalarında olduğu gibi.

Tüm Reklamları Kapat

Evrim her yeni nesille beraber görülür hatırlayın "Evrim, popülasyondaki gen ve özellik dağılımın nesiller içerisinde seçilim baskısıyla değişmesidir".

Yani evrimin olması zamana bağlı olan bir değişken değildir yeni nesil oluşumuna bağlıdır. Ama şu bir şekilde zamanla ilişkilendirebilirsiniz "X türü t zamanda yeni nesil veriyor bu türün evrimi t zamanda yeni nesil veremeyen Y türünden daha hızlıdır"

1
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
İbrahim Paçalı
Stajyer Diş Hekimi.

Evrim tek seferlik bir olay değil bir süreçtir. Bazen yavaşlayan, bazen hızlanan ama hiç durmayan bir süreç. Bütün canlılar milyonlarca yılda evrimleşmiştir. Sorunuz "Bir dakika veya bir saat yolculuk yapmak için yeterli midir?" sorusuna benzer. Eğer sonsuz bir yolculuktaysanız dakikaların veya saatlerin bir anlamı kalmayacaktır ama geçirdiğiniz her saniyede yolculuk yapmış olacaksınızdır.

176 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Nedir?. (11 Kasım 2012). Alındığı Tarih: 21 Ekim 2021. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
1
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Ahmet Furkan Elden
Lise öğrencisiyim
Orijinal Soru: Evrim kaç yılda bir kendini gösterir?

Sorunuzu cevaplamayya şu şekilde başlayabilir ki:evrim içiin sabit bir zaman yoktur örnegin bir bakterinin evrimlesmesi 2-3 gün sürebilirken bir hayvanın yeni ortama adapte olup mutasyon ve evrim geçirmesi 150 yıl civarı sürer (doğal seçilim) ama aynı şeyi dinazorlar ve balinalsr için düsünecek olursak bu evrim şuanlık binlerce yıl sürdü ve hala devam etmekte. Bu yüzden evrim için 3 günde 5 yılda diye bir tarif veremeyiz.

0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close