Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

KONU HAKKINDA BİLGİSİ OLMAYANLAR İÇİN KISACA LIBERALIZM REHBERİ

Merhabalar,bu yazıda liberalizmin ne olduğu hakkında fikiri olmayan veyahut az bilgi sahibi kişilere yardımcı olabilmek amacıyla kısaca bir liberalizm rehberi yazdım.

KONU HAKKINDA BİLGİSİ OLMAYANLAR İÇİN KISACA  LIBERALIZM REHBERİ
4 dakika
152
  • Blog Yazısı
Blog Yazısı
Tüm Reklamları Kapat

Merhabalar,ben Ömer.Bu yazıda  özet haliyle liberal ideolojiden bahsedeceğim. Fakat "özet" kelimesini özellikle vurgulamak istiyorum zira bütün ideolojiler gibi liberalizmi de şu kısa blog yazısına sığdırmam mümkün değildir.

Not:Kendimi herhangi bir ideolojiye mensup olarak görmüyorum, amacım herhangi bir  ideolojinin propagandasını yapmak değil,insanları bilgilendirmektir. Yazıyı yazarken de son derece objektif kalmaya çalıştığımı da belirteyim.

Tüm Reklamları Kapat

Bu yazı en basit haliyle hazırlanmış,liberal düşünceyi hiç bilmeyen birisine anlatılır gibi hazırlanmıştır.

1)LİBERALİZM KISACA NEDİR?

Tüm Reklamları Kapat

Liberalizm en kısa tabiriyle; özgürlüğün ve bireyciliğin ideolojisidir. Toplumu bir bütün olarak ele almanın yanlış olduğunu ve esas almamız gerekenin birey olduğunu savunur. Bireylerin,piyasanın serbestliğini ve özgürlüğünü,mülkiyetin özelliğini,devletin sınırlılığını savunur. Yani birisi"Ben liberalim" diyorsa biliniz ki bireysel özgürlüğü , özel mülkiyeti  ve sınırlı devleti savunuyordur.

2)LİBERALİZMİN DİĞER İDEOLOJİLERLE İLİŞKİSİ VE LIBERALİZME ZIT İDEOLOJİLER

Öncelikle şunu söyleyeyim,liberalizm çok geniş yelpazesi bulunan bir makroideolojidir. Klasik Liberalizm,Sosyal Liberalizm,Neoliberalizm gibi ideolojileri  bünyesinde bulundururken aynı zamanda Liberteryenizm,Kapitalizm,Minarşizm,Anarko-kapitalizm gibi ideolojilerle  pozitif ilişki içerisindedir. Bununla beraber Marksizm,Leninizm,Sosyalizm,Komünizm, Anarşizm, Anarko-komünizm, Stalinizm,Maoizm ve Devletçilik gibi ideolojilerle de oldukça zıttır. Ayrıca sol ideolojiler de ilk ortaya çıkışında liberalizme ve onun ekonomik türevi olan kapitalizme karşıt olarak doğmuştur. Hatta aslına bakacak olursanız sosyalistlerin tarihsel düşmanı olan ideolojinin milliyetçilik ve yahut muhafazakarlık gibi sağ ideolojilerden öte liberalizm olduğunu söyleyebiliriz. Tarihsel bir gerçeklik olarak kapitalist ABD ile sosyalist SSCB'nin arasında geçen Soğuk Savaş dönemini de bu düşmanlığa örnek verebiliriz. Pozitif ilişkide bulunan ve liberalizm temelli ideolojilerden de 3.bölümde bahsedeceğimizi söyleyelim.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

3)LİBERALİZMİN TARİHSEL SÜRECİ VE LİBERALİZM TEMELLİ İDEOLOJİLER 

Liberalizmin tarihsel süreci Liberteryenizm ile başlar. Liberteryenizm bireysellik ve bireyin özgürlüğünü temel alan, temellerini  17.yüzyılda John Locke'un attığı bir ideolojidir. John Locke'un temellerini attığı liberteryenizmin  liberalizmden farkı ise liberalizm gibi ekonomik ekseni olmamasıdır. Kısaca liberalizmin temellerini liberteryenizm atmıştır. Yani liberteryenizm ile liberalizm arasındaki ilişkiyi de sosyalizm ile komünizm arasındaki ilişkiye benzetebiliriz. Daha sonrasında ise 18.yüzyılda,sanayi devriminin etkisiyle özel mülkiyetin yaygınlaşması ve devletin piyasadan elini çekmesi için Adam Smith Ulusların Zenginliği eserinde liberalizmin ve aynı ideolojinin ekonomik ekseni olan kapitalizmin temelini atmıştır. Liberalizm serbest piyasa ekonomisini savunur. Serbest piyasa ekonomisinde bir görünmez el alegorisi vardır. Smith'e göre serbest piyasa ve sınırlı devletin varlığı topluma refah getirir. Bu durumu şöyle dile getirebiliriz. Her şeyin devletin tekelinde ve ücretsiz  olduğunu düşünelim. Devletin çoook fazla yükü olacaktır. Her sektöre para yatırmak zorunda kalacaktır ve bunun için de halktan vergi alacaktır. Aynı zamanda devlet birsürü sektöre koşuşturduğu için her sektörde ortalamanına altında bir hizmet verecektir. Yani Smith'e göre devlet tekelinde hem halk yeterince iyi bir hizmet alamayacak,hem de devlete ağır vergiler vermek zorunda kalacaktır. Ama serbest piyasa yaratılırsa ve her şey özelleştirilirse, sektörlerde bir rekabet ortamı oluşacaktır. Örneğin bir telefon alacaksınız diyelim. Piyasada üç telefon markası olsun. Bu üç marka daha çok satmak için elinden geleni yapacaktır. Dolayısıyla da kendini geliştirecektir. Örneğin a marka telefon kendine yeni bir özellik ekleyecek ve daha çok satılacak,bunu gören c marka telefon ise daha iyi bir özellik ekleyecek ve sonraki senelerde o daha çok satılacak, ardından b marka telefon hem daha iyi bir özellik getirecek hem de indirim yapacak ve böylece parayı kıracaktır. Yani görünmez el piyasayı düzenleyecek ve müşteri her zaman en iyisini seçme imkanına sahip olacaktır. Liberalizmin ekonomik ekseni olan kapitalizm,temelde budur. Ama liberalizm sadece ekonomide değil,her alanda sınırlı devleti savunur. Örneğin devlet bireylerin hiçbir şekilde kararlarına ve özgürlüğüne ne pahasına olursa olsun karışamaz.Devlet bireylerin herhangi bir hakkını elinden alan bir kanun çıkaramaz. Örneğin devlet sosyal medyayı kısıtlayamaz çünkü bireylerin etkileşim hakkını elinden alamaz ya da sektöre müdahale edemez,kıyafet kanunu çıkaramaz çünkü bireylerin seçimlerine karışamaz. Yine liberalizme göre şahsi mülkiyet  kutsal bir haktır. Hiçbir güç bir şahsın rızası olmadan mülkünü onun elinden alamaz. Smith'in bu saydığım  görüşleri ise klasik liberalizm dahilindedir. Her liberal ideolojinin ise böyle olmadığını belirtelim. Örneğin sosyal liberalizm,sosyalizme daha yakındır. Sosyal liberalizm daha toplumcu ve toplumsal eşitlikleri gözeten bir ideolojidir. Ama liberalizm sınıfına dahildir çünkü yine  ekonomik olarak kısıtlı devleti savunur. Klasik liberalizm ise son derece rekabete dayalı ve ben temelli bir ideolojidir. Insanın doğasının böyle olduğunu ve ancak böyle gelişeceğini savunur.

4)LİBERALİZME GETİRİLEN ELEŞTİRİLER

Yazının objektif bir yapıda olması adına liberalizme getirilen eleştirileri de yazıya eklemek istedim. Liberal perspektifi okudunuz,şimdi zıt perspektifi okuyup kararınızı her perspektifden görerek vermeniz daha doğrudur. Liberalizme getirilen eleştiriler genel olarak klasik liberalizmin ortaya çıkardığı bencil ve rekabetçi yapının insanlığa zarar verdiği ve insanları nefret dolu kişilere dönüştürdüğü,insanları bireylere ayırarak toplumsal dayanışmayı engellediği, toplumsal tabakalaşmaları ortaya çıkardığı yönündedir. Kimisi sosyal liberalizm adını verip ideolojiyi başka temeller doğrultusunda sürdürmeye çalışmış, kimisi ise liberal ve kapitalist ideolojiye nefret kusmuş ve sosyalizm gibi başka bir ideoloji yaratmıştır. Ayrıca kapitalizmin popüler kültürü yarattığını ve  insanları tek tipleştirdiği savunulur ve bu yönde de eleştiri getirilir. Bu eleştiriye karşın liberaller ise popüler kültürün tek bir şirketin piyasada  tekel  oluşturması sonucu olduğunu ve bunun serbest piyasaya karşı olduğunu savunur.  Fakat hangisi doğrudur,buna siz karar verirsiniz.

Evet genel olarak liberalizmin özeti buydu. Umarım yardımcı olabilmişimdir.

Tüm Reklamları Kapat

Kaynaklar

1-Liberalizm,Atilla Yayla- Liberte yayınları

2- Siyasi Ideolojiler,Andrew Heywood- BB 101

Okundu Olarak İşaretle
12
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Raporla
Mantık Hatası Bildir
Yukarı Zıpla
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 7
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Umut Verici! 1
  • Muhteşem! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 00:47:16 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/14371

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close