PASCAL'IN KUMARBAZ ARGÜMANI NEDİR?

Merhabalar,ben Ömer. Bu yazımızın konusu teistler tarafından kullanılan argümanlardan birisi olan Blaise Pascal'ın kumarbaz argümanı(Bahis argümanı da denir) olacak. Önce bu argümanın konusunu, içeriğini paylaşıp ardından haklı ve haksız olduğu yerlere değineceğiz. Yalnız başlamadan önce bir not eklemek de fayda var. Bu yazının amacı teist veyahut nonteist tarafın savunmasını yapmak değil,felsefi bir konuyu doğrusu ve yanlışıyla ele almaktır. Yani bu yazımızın herhangi bir tarafı bulunmamaktadır:)

1)KUMARBAZ ARGÜMANI NEDİR?

Teistler tarafından nonteistlere karşı savunma aracı ve ya teistlerin inançlarına kendilerini daha iyi ikna etme araçlarından biri olan kumarbaz argümanı Blaise Pascal tarafından ortaya atılmış ve bu yüzden bu argümana "Pascal'ın Kumarbaz Argümanı" denmiştir. Argümanın içeriği şudur: Herhangi bir dine mensup olmadığınızı varsayalım. Hiçbir tanrıyı kabul etmiyor ve iman etmiyorsunuz. Öldükten sonra  önünüzde iki ihtimaliniz var. Ya kendi düşündüğünüz gibi(yani en azından böyle düşünen bir nonteist olduğunuzu varsayıyoruz.) herhangi bir şey olmayacak,öldükten sonra hiçbir şeyle karşılaşmayacaksınız;ya da teistlerin savundukları inanç doğru çıkacak ve hangi din olduğu fark etmeksizin(çünkü hiçbir  dinin tanrısını kabul etmiyorsunuz) tanrı tarafından sonsuz cehenneme gönderileceksiniz. İlk ihtimal gerçekleşirse sorun yok,ama ya ikincisi gerçekleşirse? Öte yandan teist tarafa bakalım. Onlar bir dine mensup oldukları için öldüklerinde bir yere gideceklerine hayatları süresince inanıyorlardı. Yani öldükten sonra onlar için de iki ihtimal var. Ya kendileri haklı çıkacaklar ve sonsuz cennetle ödüllendirilecekler,ya da nonteistler haklı çıkacak ve hiçbir şey olmayacak. Birinci ihtimalde zaten teistler kazanacak,ikincisinde ise kaybedecekleri bir şey yok. En fazla dünya hayatlarını çöpe atmış olurlar. Yani kısacası teist olduğunuzda her ihtimalde canınızın yanmayacağını, ama nonteist tarafta olursanız %50 ihtimalle tanrı tarafından cehenneme gönderilme riskiniz olduğunu söyler kumarbaz argümanı. Argüman genel olarak budur. Şuan kafamızda bu argümanla ilgili olumlu yahut olumsuz fikirler oluşmuş olabilir. Ama yine de bu argümana getirilen eleştirileri ve mantıklı gelen yönlerini ortaya koyalım ve her perspektiften bakış açısı kazanmış olalım.

2)ARGÜMANIN MANTIKLI GELEN YÖNLERİ

Argümana teist bakış açısıyla baktığımızda mantıklı ve ikna edici gelmektedir. İnanmama seçeneğini seçtiğimiz zaman herhangi bir dinin doğruluğunda sonsuz cehennemi garantilemiş oluyoruz. Keza inandığımızda da gerçek çıkmasa bile kaybedecek hiçbir şeyimiz olmuyor. Bu bakımdan gayet mantıklı ve ikna edici gözüken bu argümana, ağır eleştiriler de getirilmiştir. Şimdi bu eleştirilere bakalım.

3)ARGÜMANA GETİRİLEN ELEŞTİRİLER

Başlangıçta mantıklı gelen bu argümana çok ağır eleştiriler de getirilmiştir. En basitinden dindar biri olduğumuzda ama dinlerin doğru olmadığını öğrendiğimizde yine de kaybedecek bir şeyimiz olmadığı düşüncesi de görecelidir. Yaşamımızı bir yalan üzerine kurmuş ve ona göre birçok fedakarlıkta bulunmuş olacağız. Ki bu durum iman seviyemize göre de değişmektedir. Örneğin imanımız çok yüksekse bu uğurda kendi evlatlarımızı bile kendi elimizle öldürebiliriz. Ya da sırf cennete girmek için bir odaya kapanarak dünya yaşamamızı boşa harcayabiliriz. Bu durumu düşündüğümüzde "Kaybedecek hiçbir şeyim yok" demek biraz abes kaçacaktır. Teist taraf bunların kabul edilebilir olduğunu söylese bile nonteist taraf bu sefer de bu argümanın oldukça pragmatist bir argüman olduğunu,böyle düşünerek tanrıya iman eden bir insanın imanının ne kadar geçerli olduğunun şaibeli olduğunu savunacaktır.  Öte yandan şöyle de bir durum vardır: Dünya üzerinde birçok tanrı anlayışı ve din var.Tanrıya inanıyoruz fakat ya inandığımız tanrı gerçek tanrı değilse? Örneğin Pascal bunu Hrıstiyanlığın tanrısını esas alarak savunmuştur fakat  ya İslamın tanrısı doğruysa? Nonteistler de Kumarbaz Argümanına karşın bu savunmayı yaparlar.

Kumarbaz Argümanı hakkında umarım yeterince bilgi sahibi olmuşsunuzdur:)))