Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Maskeler Mikroskop Altında Nasıl Görünür?

6 dakika
2,056
Maskeler Mikroskop Altında Nasıl Görünür?
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 2 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Bir şeyi yakından görmek, onun nasıl çalıştığını anlamanızı kolaylaştırabilir. Bir araştırma ekibi, insanların COVID-19'un yayılmasını yavaşlatmak için kullandığı kumaş maskeleri incelerken bu yaklaşımı benimsedi. Bu maskeler, virüslü bir kişinin soluduğu, virüsle dolu damlacıkların ve aerosol adı verilen daha küçük parçacıkların bir kısmını bloke ederek çalışır ve ayrıca gelen havayı filtreleyerek, maske takana bir miktar koruma sağlar.

Bu çalışmada araştırmacılar, farklı kumaşların bu parçacıkları ne kadar iyi filtrelediğini ve bazı kumaşları diğerlerinden daha iyi bir filtre yapan şeyin ne olduğunu tespit etmeye çalıştılar. Araştırmaları, pamuklu kumaşların sentetiklerden daha iyi performans gösterme eğiliminde olduğunu ve pamuklu flanellerin özellikle etkili olduğunu gösteriyor.[1] Bir kişinin nefesindeki neme maruz kalan pamuklu kumaşlar daha da iyi performans gösterdi.[2]

Ekip üyelerinden Edward Vicenzi, bu araştırmanın bir parçası olarak, kumaşları yakından incelemek için bir taramalı elektron mikroskobu kullandı. Vicenzi, müze koleksiyonundaki nesnelerin tarihini ve kökenini incelediği Smithsonian Müzesi Koruma Enstitüsü'nde çalışıyor. Aynı zamanda NIST'te de misafir araştırmacı olarak görev alıyor. Onun çektiği fotoğraflar, bilim insanlarına farklı kumaşların partikül filtreleme özellikleri hakkında önemli bilgiler veriyor. Ayrıca yüzümüzün önünde güzel, dokulu ve dokunmuş bir dünyanın var olduğunu gösteriyor.

Tüm Reklamları Kapat

E.P. Vicenzi

Polyester, birçok kumaş gibi, iplikler halinde bir araya getirilen ve daha sonra birlikte dokunan tek tek liflerden oluşan sentetik bir malzemedir. Bu görüntü, tek tek liflerin enine kesit şekillerini göstermektedir. Araştırmacılar, partikül filtrasyonunu etkileyen önemli bir değişken olan tek tek liflerin genişliğini ölçmek için bunun gibi fotoğrafları kullandılar.

Bu fotoğrafın sağ alt köşesindeki ölçek çubuğunun tamamı 125 mikrometre, yani bir metrenin milyonda biri genişliğindedir. Bu, ortalama bir insan saçından biraz daha geniştir.

Koronavirüsü içerebilecek aerosollerin boyutu değişiklik gösterir; ancak daha küçük olanlar bu görüntüdeki liflerin genişliğinin yüzde biri kadar olabilir ve bazıları daha da küçüktür. Kumaş maskeler bu küçük aerosollerin hepsini yakalamaz, ancak birçoğunu yakalar ve bu da hastalığın yayılmasını yavaşlatır.

E.P. Vicenzi

Bu fotoğraf, pamuklu bir flanel ve onun üst/alt örgüsünün enine kesitini göstermektedir. Araştırmacılar, tek tek liflerin genişliğini ölçmeye ek olarak, kumaşların kalınlığını ölçmek için bunun gibi fotoğrafları kullandılar. Kumaş kalınlığı, parçacıkları filtreleme yeteneklerini etkileyen bir başka önemli değişkendir.

Tüm Reklamları Kapat

Araştırmacılar, bu mikroskobik değişkenleri ölçmenin yanı sıra kumaşların filtreleme performansını da ölçtüler. Bu, bu değişkenlerin filtrelemeyi nasıl etkilediğini ve maskelerin mikroskobik düzeyde nasıl çalıştığını anlamalarını sağladı.

E.P. Vicenzi

Bu fotoğraf, pamuklu pazen (solda) ve polyesterin (sağda) yukarıdan aşağıya görünümlerini göstermektedir. Pamuklu flanel dokuma, düzensiz bir çapraz lif ağının altına gizlenmiştir. Bu kabarık lifler, flanel kumaşa yumuşak bir dokunuş hissi verir. Buna karşılık, bu polyesterdeki lifler çok düzenli ve tutarlıdır.

NIST araştırmacıları, kısmen liflerinin kaotik düzeni nedeniyle pamuklu pazenlerin özellikle iyi filtreler olduğunu düşünüyor. Bu, kumaştan geçen bir aerosolün bir elyafla çarpışması ve ona yapışması olasılığını artırır.

E.P. Vicenzi

Bu fotoğraf, pamuklu flaneldeki tek tek lifleri göstermektedir. Bir maskeden nefes aldığınızda, hava bu liflerin etrafında akar ve aerosoller de bu havayla birlikte içe çekilir. Aerosoller çok küçük olabilir, ancak bir miktar kütleleri vardır. Hava liflerin etrafında bükülürler ve bu bükülme sırasında aerosollerin bazıları yeterince hızlı dönemez ve liflere çarparak onlara yapışır. NIST araştırmacısı Chris Zangmeister bunu Star Wars: The Empire Strikes Back filmindeki yıldız savaşçılarının asteroit alanında hızla ilerlediği sahneye benzetiyor. Sadece daha küçük gemiler yeterince hızlı dönebilirdi. Yıldız Destroyeri ise bunu başaramadı.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Yakından bakıldığında, pamuk lifleri bükümlü ve kıvrımlıdır. Bu, bir aerosolün yapışabileceği yüzey alanı miktarını arttırır. Ayrıca pamuk lifleri hidrofiliktir, yani suyu severler. Pamuk lifleri kişinin nefesindeki az miktarda suyu emerek kumaşın içinde nemli bir ortam oluşturur. Mikroskobik parçacıklar geçerken, bu nemin bir kısmını emer ve büyür, bu da onları yakalama olasılığını artırır.[2]

E.P. Vicenzi

Polyesterin bu yukarıdan aşağıya görünümü, liflerin nasıl güzel bir şekilde demet halinde kaldığını gösterir. Bu görüntü, spor salonunda giyebileceğiniz çabuk kuruyan tişörtlerle aynı kumaş türündendir. Bu tişörtleri oluşturan lifler hidrofobik olduğu için (yani suyu sevmedikleri için) çabuk kururlar. Pamuktan farklı olarak, polyester kumaşlar nefes verirken neme maruz kaldıklarında daha iyi filtrelemezler.

E.P. Vicenzi

Polyester elyaflar, polimer hammaddesinin bir makarna makinesinden çıkan spagetti gibi bir açıklıktan sıkıldığı ekstrüzyon adı verilen bir işlem kullanılarak üretilir. Bu, liflerin tutarlı bir enine kesit profiline ve bu durumda, pamuk liflerinden daha az yüzey alanına sahip pürüzsüz bir dış yüzeye sahip olmasına neden olur.

E.P. Vicenzi

Bazı kumaşları kategorize etmek daha zordur. Rayon, "sentetik" olarak kabul edilir, ancak bitkilerden elde edilir. Bunu oluşturmak için üreticiler, bambu gibi bitki materyallerini kimyasallarla işlerler. Bu, daha sonra yumuşak bir malzeme olarak yeniden yapılandırılan ve suni ipek liflerine ekstrüde edilen selüloz adı verilen bir bitki lifini serbest bırakır. Sonuç, hibrit bir malzemedir. Lifler, birçok doğal malzeme gibi hidrofiliktir, ancak birçok sentetik gibi tutarlı bir enine kesit şekline sahiptir. Yine de pamuklu kumaşlar suni ipekten çok daha iyi filtreleme yapar.

E.P. Vicenzi

Genel halkın kullandığı kumaş maskeler için pamuk en iyisi olsa da, tıbbi sınıf maskeler farklı bir hikayedir. Bu sahte-renkli fotoğrafta bir N95 solunum maskesi katmanının bir kesiti görülmektedir. Mor renkle gösterilen filtre malzemesidir; etrafındakiyse koruyucu malzemedir. Bu katmanlı yapı, ek koruma için kendini tekrar eder. Filtreleme malzemesi, eritilerek ve daha sonra bir tür plastik olan polipropilenin kaotik bir ağa hava üflenmesiyle yapılır. Lifler, pamuk liflerinden çok daha küçüktür ve çok daha büyük bir yüzey alanına sahiptir; bu, bunun özellikle etkili bir filtreleme malzemesi olmasının bir nedenidir.

N95 solunum cihazları, metrenin 0,3 milyonda biri büyüklüğündeki parçacıkların %95'ini filtreledikleri için "N95" adıyla anılırlar. Tıbbi sınıf maskeler için uzun süredir standartlar bulunduğundan, filtreleme performansları iyi bilinmektedir. Kumaş maskeler içinse ilk standartlar yakın zamanda yayınlanmıştır. NIST ve ve diğer kuruluşlar tarafından yapılan araştırmalar, tıbbi donanımı olmayan insanlara maskelerinin ne kadar iyi çalıştığı hakkında bilgi verecek olan bu standartların geliştirilmesine katkıda bulunmuştur.

Tüm Reklamları Kapat

NIST'teki bilim insanları, maske kumaşlarının filtreleme özelliklerini daha iyi anlamak için araştırmalarını sürdürmektedirler. İnsanlar COVID-19'un yayılmasını sınırlamak için kumaş maskeler takmaya devam ettikçe veya gelecekte tekrar bu tür bir ihtiyaç ortaya çıkarsa, bu küçük detaylar yardımcı olacaktır.

Optik Mikroskop Görüntüleri

Eğer taramalı elektron mikroskobundan çok daha ucuz ve kolay erişilebilir (ama bir o kadar da zayıf) bir optik mikroskop kullanacak olursanız, maskenizi daha ziyade bu şekilde görmeyi bekleyebilirsiniz:

Bu fotoğrafta, cerrahi bir maskenin 3 ayrı katmanının optik mikroskop görüntüleri görülmektedir. Bu maskelerin iç kısmı çoğu zaman beyaz, dış kısmı ise çoğu zaman mavidir (mavi kısım dışa gelecek şekilde giyilmelidir). Yüzü sarmadığı için N95 kadar yüksek koruma sağlayamaz.

Tüm Reklamları Kapat

Cerrahi maskeler, dokunmamış polipropilenden yapılmış üç katmandan oluşur. Dış ve iç katmanlar daha büyük açıklıklıdır. Görevleri, asıl filtre olan orta tabakayı korumaktır. Üç katman, maskelere kapitone bir his veren bir dizi kaynaşmış nokta ile bir arada tutulur.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
19
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 12
  • Merak Uyandırıcı! 4
  • İnanılmaz 3
  • Muhteşem! 2
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: NIST | Arşiv Bağlantısı
  • ^ NIST. Face Coverings Made From Layered Cotton Fabric Likely Slow The Spread Of Covid-19 Better Than Synthetics, New Study Finds. (29 Haziran 2020). Alındığı Tarih: 18 Aralık 2021. Alındığı Yer: NIST | Arşiv Bağlantısı
  • ^ a b NIST. Study Indicates That Humidity In Breath Makes Cotton Masks More Effective At Slowing The Spread Of Covid-19. (9 Mart 2021). Alındığı Tarih: 18 Aralık 2021. Alındığı Yer: NIST | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 12/12/2024 00:47:47 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11261

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Kilometre
Hamilelik
Korku
Vücut
Enfeksiyon
Kafatası
Habercilik
Parçacık
Mikrop
Siyaset
Elektrik
Epistemik
Botanik
Endokrin Sistemi
Evrimsel Antropoloji
Mikroevrim
Deprem
Güve
Yiyecek
Risk
Sürüngen
Matematik
Klinik Mikrobiyoloji
Psikoterapi
Çağ
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
R. Press, et al. Maskeler Mikroskop Altında Nasıl Görünür?. (18 Aralık 2021). Alındığı Tarih: 12 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/11261
Press, R., Bakırcı, Ç. M. (2021, December 18). Maskeler Mikroskop Altında Nasıl Görünür?. Evrim Ağacı. Retrieved December 12, 2024. from https://evrimagaci.org/s/11261
R. Press, et al. “Maskeler Mikroskop Altında Nasıl Görünür?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 18 Dec. 2021, https://evrimagaci.org/s/11261.
Press, Rich. Bakırcı, Çağrı Mert. “Maskeler Mikroskop Altında Nasıl Görünür?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, December 18, 2021. https://evrimagaci.org/s/11261.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close