Yeni Geliştirilen Optik İllüzyon, Göz Bebeği Refleksinizi Aldatacak Kadar Güçlü!

Yukarıdaki görsele bir bakın. Ortadaki siyah delik, sanki daha karanlık bir ortama geçiyormuşçasına veya sizi yutacakmışçasına genişliyormuş gibi geliyor mu? Eğer öyleyse, yalnız değilsiniz. Bilim için yepyeni olan bu genişleyen delik yanılsaması, yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre insanların yaklaşık %86'sı tarafından algılanmaktadır. Dr. Bruno Laeng şöyle diyor:

Genişleyen delik, oldukça dinamik bir yanılsamadır. Merkezdeki kara deliğin gölgesinin dairesel gradyanı, sanki gözlemci bir deliğe veya tünele doğru ilerliyormuş gibi güçlü bir optik akış izlenimi uyandırır.

Optik yanılsamalar, herhangi bir bilimsel değeri olmayan eğlencelerden daha fazlasıdır. Psikososyoloji alanındaki araştırmacılar, görsel sistemimizin karmaşık süreçlerini daha iyi anlamak için onları incelemektedirler. Yalnızca fotonik enerji miktarını ölçen fotometre gibi bir cihazın aksine, bu tür illüzyonlar görsel dünyayı çok daha dolaylı bir şekilde tahmin edip yorumlamaktadır.

Dr. Bruno Laeng ve meslektaşlarının Frontiers in Human Neuroscience'da yayınlanan yeni çalışmasında gösterildiği gibi genişleyen delik yanılsaması, beynimizi aldatmakta öylesine etkilidir ki sırf bu iillüzyon nedeniyle gözbebeklerimizin daha fazla ışık almasını sağlayan genişleme refleksi bile tetiklenmektedir.^[1] Böylelikle insanlar bu görsele baktıklarında, gerçekten karanlık bir alana giriyorlarmış gibi hissedebilmektedirler. Laeng şöyle diyor:

Burada, genişleyen delik illüzyonuna dayanarak gözbebeğinin, bu ışık illüzyonundaki gibi hayali olsa bile, sadece göze giren ışık enerjisinin miktarına değil, ışığı nasıl algıladığımıza tepki verdiğini gösteriyoruz. Gözbebeği, genişleyen deliğin yanılsamasına tepki olarak, tıpkı karanlık miktarı gerçekten artıyormuş gibi büyüdüğünü hissettiriyor.

Laeng ve meslektaşları, yanılsamaya karşı fizyolojik ve zihinsel tepkilerimizin deliğin renginden ve çevreleyen noktalardan nasıl etkilendiğini araştırdı. Normal görüşe sahip 50 kadın ve erkeğe, bir ekranda genişleyen delik görüntüsünün varyasyonları gösterildi. Sonrasında onlardan illüzyonu ne kadar güçlü algıladıklarını öznel olarak derecelendirmeleri istendi. Görüntüye odaklanan katılımcıların bilinçsizce kasılan ve genişleyen göz bebeklerinin hareketlerini gözlemlendi. Genişleyen delik görüntüsü, katılımcılara eşit parlaklık ve renkle ancak ayırt edilebilir bir desen olmadan karışık bir biçimde sunuldu.

İllüzyon, delik tamamen siyah olduğunda en iyi sonucu verdi. Delik siyahken, katılımcıların %14'ü herhangi bir yanıltıcı genişleme fark etmezken, delik renkli olarak gösterildiğinde katılımcıların %20'si bunu fark etmedi. Bir genişleme fark edenler arasında illüzyonun öznel gücünde önemli farklılıklar gözlemlendi.

Araştırmacılar ayrıca renkli deliklerin, katılımcıların göz bebeklerinin daralmasına neden olurken, siyah deliklerin göz bebeği refleks genişlemelerini güçlü bir şekilde teşvik ettiğini keşfettiler. Katılımcılar, renkli deliklere değil de siyah deliklere ilişkin algılarını öznel olarak ne kadar güçlü değerlendirirse, göz bebeği çaplarında o kadar fazla değişme eğilimi gözlemlendi.

Lisanslı Görsel

Bu İllüzyon Herkeste Çalışmıyor!

Bazı insanların genişleyen delik yanılsamasına karşı bağışık görünmesinin nedeni araştırmacılar tarafından hala bilinmemektedir. Ek olarak, ahtapotlar gibi kamera gözlü diğer omurgalı türlerinin veya omurgasız hayvanların insanlarla aynı yanılsamayı deneyimleyebileceğinden emin değiller. Laeng şöyle diyor:

Bulgularımız, göz bebeğinin genişleme veya daralma refleksinin, kapalı devre bir mekanizma olmadığını ve fotoreseptörleri uyaran gerçek ışık miktarı dışındaki herhangi bir bilgiye duyarsız olduğunu göstermiştir. Göz, sadece fiziksel enerjiye uyum sağlamak yerine, algılanan ve hatta hayal edilen ışığa da uyum sağlayabilir. Gelecekte araştırmacılar, illüzyonların nasıl çalıştığına ışık tutabilecek başka tür fizyolojik veya fiziksel değişiklikler bulabilirler.