Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Kişilik Testlerinin Problemleri: Testlerin Söylediği Kişi Olmayabilirsiniz!

Kişilik Testlerinin Problemleri: Testlerin Söylediği Kişi Olmayabilirsiniz! https://www.pexels.com
ormanda ayna tutan kadın
6 dakika
4,672
  • Psikolojik Testler
  • Kişilik Psikolojisi

2005 sonbaharında, sihirbaz Derren Brown, tuhaf bir deney yaptı: Bir grup gönüllüden doğum günü tarihlerini istedi ve ardından her birine kişiselleştirilmiş bir astroloji raporu verdi. Brown, hiçbiriyle tanışmadan, onlara kişiliklerinin en mahrem yönlerini anlattı. Gönüllüler, duyduklarına inanamadılar. Kendilerine tamamen yabancı olan bu kişi, hayatları hakkında nasıl bu kadar çok şey biliyordu? Gönüllülere daha sonra astroloji raporu hakkında yorumları sorulduğunda, okuduklarını "şok edici derecede doğru" olarak tanımladılar.

Aslında gerçek, pek de öyle değildi. Brown, her gönüllüye kelimesi kelimesine aynı astroloji raporunu vermişti! İnsanların neredeyse hepsi, kendi yaşamlarının ve yaşadıkları zorlukların benzersiz olduğunu düşündükleri için, okudukları raporun da kendilerine özel olduğunu düşünmüşlerdi. Brown, deneyi İngiltere, Amerika veya İspanya'da her uygulanışında, aynı standart astroloji raporu aynı şekilde nitelendirildi: "Şok edici derecede doğru!"

Tüm Reklamları Kapat

Neden Kendimizi Anlamak İçin Başka Araçlara İhtiyaç Duyarız?

Brown'ın deneyi kesinlikle bilimsel yöntemlerle yapılmamıştı; ama insan psikolojisinin tuhaf bir yönünü gözler önüne serdi: Olmayan şeyleri görme eğilimindeyiz. Bu, bulutlardaki şekilleri (veya yanmış tostta oluşan çeşitli figürleri) gördüğümüzde ve kendi hayatımızı anlamlandırmaya çalıştığımızda da karşımıza çıkan bir durumdur. Hayatın anlamını bulmak için günümüzde hâlâ astrolojiye başvuran çok sayıda insan olsa da günümüzde çok daha fazla sayıda insan psikolojik testlere güveniyor. Yıldızların yerini artık testler aldı. "Kanıta dayalı psikoloji" kisvesi altında bu testler, insanlara kim olduklarını ve daha sonra hayattaki hangi yolun onlar için en uygun olduğunu söylediğini iddia ediyor:

  • "İçe dönük biri misin? O zaman satış ve yönetimdeki pozisyonlardan uzak dursan iyi olur."
  • "Mantıklı bir düşünür müsün? O zaman geleceğini istatistik ve muhasebe alanında aramak isteyebilirsin."

Ancak hiçbir kişilik testi hatasız değildir. Birçok test, istatistiksel eksiklikleri ve metodolojik başarısızlıkları nedeniyle eleştirilerin hedefi olur. Ancak bunun gibi kişilik testlerinin dışında bile, kişilik hakkında düşünme şeklimiz derinden kusurludur. Bu kusurun nedenleri ise şu şekilde açıklanabilir:

Tüm Reklamları Kapat

Problem 1: Normatif kategoriler, gerçek kişilik ve kişilik dönüşümlerini tam olarak karşılayamaz.

"Kişilik" kavramı, farklı zaman ve koşullarda insan davranışının tutarlılıklarını ifade eder. Mevcut kişilik kavramlarımız, belirli bir zaman noktasında insanların tutarlı davranışlarını gözlemleyerek şekillendirildi. İlk istatistikçiler, insanlar arasındaki farklılıkların zaman içinde meydana gelebilecek gelişmeleri öngörmeyebileceğini biliyorlardı. Bununla birlikte çeşitli istatistiksel nedenlerle bunun üzerinde durmadılar. Bu bir hataydı.

İnsanlar arasındaki farklılıklar, zaman içinde insanların yaşayacağı dönüşümü tahmin edemez. Matematiksel olarak imkansızdır ve istatistiksel fizikte yaklaşık bir asırdır yerleşik bir bilim olan "ergodik teoremi" ihlal etmektedir. (Fizikçiler bu teoriyi ilk olarak, gaz moleküllerinin bir gaz hacmindeki hareketi gibi uzay ve zaman olaylarının işlevleriyle başa çıkmak için yaratmıştır.)

Ancak yaklaşık 15 yıl önce Peter Molenaar adında bir psikolog, farklı insanları uzayın farklı parçaları olarak düşündüğümüzde, teoremin, insanlar arasındaki farklılıkların zaman içinde olabilecek değişimi modellemek veya tahmin etmek için kullanılamayacağını fark etti. 2009'da Molenaar ve bir meslektaşı, 22 kişiyi 90 gün arka arkaya "Beş Büyük" kişilik özellikleri açısından değerlendirdi. Sizce kaç kişinin verdiği cevaplar tutarlı bir şekilde beş büyük kişilik özelliklerinden birinin etrafında kümelenmişti? Beş kişi mi? Üç kişi mi? Hayır… Kimsenin cevapları tutarlı değildi.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bu konuda Molenaar dışında gerçekleştirilmiş çok fazla çalışma yoktur; ama eğer bu bilgi doğruysa, o zaman kolektif çalışmalar, bireylerin ne zaman nasıl davranabileceklerini bize gösteremez. Bu, çoğu ana akım psikolojinin sizin gibi bireylere kişisel test olarak uygulanmasının temel bir istatistiksel hataya dayandığı anlamına gelir.

Problem 2: Geleneksel kişilik teorileri davranışları açıklamakta zayıf kalabilir.

Psikologların insanların kişiliklerini analiz etmeye çalışmasının ardında yatan neden, kişilerin farklı senaryo ve durumlarda nasıl davranacakları hakkında faydalı tahminlerde bulunmaktır. Dışadönükler gürültülüdür ve parti yapmayı sever; saldırgan insanlar yumruk yumruğa kavga etmeye eğilimlidir. Ancak teorilerin çizdiği sınırlar çoğu zaman basmakalıp yargılarımızı pekiştirir ve gerçek hayatta yaşananları doğru şekilde temsil edemez.

Çünkü insanların davranışlarını tahmin etmek söz konusu olduğunda, kişiliklerine bakmak size pek yardımcı olmaz. Dışadönükler illâ parti yapmaktan hoşlanmazlar ve agresif davranış potansiyeli olan insanlar ellerini kirletmekten hoşlanmayabilir. Psikolog Todd Rose'un Ortalamanın Sonu adlı kitabında belirttiği gibi:

Korelasyon matematiğine göre kişilik özellikleriniz, davranışlarınızın %9'unu açıklıyor. Yüzde dokuz! Özelliğe dayalı kişilik puanları ile akademik başarı, profesyonel başarılar ve duygusal ilişkilerde başarı arasında benzer şekilde zayıf korelasyonlar vardır.

Kısacası bir insanın nasıl davranacağını tahmin etmek istiyorsanız başka yere bakmanız gerekir ki bu da bizi son noktamıza getiriyor.

Problem 3: Bağlam ve süreç, kişilikten daha önemlidir!

Bir kişinin tutum ve davranışlarını açıklarken içinde bulundukları bağlam ve kullandıkları işlevsel beceriler, kişiliklerinden çok daha açıklayıcıdır. Psikoloji tarihi, insanların olağanüstü koşullar altında sergiledikleri olağanüstü davranışların örnekleriyle doludur. Peki bu, kendi hayatlarımız için de doğru değil midir? Bazı arkadaşlarımız ve meslektaşlarımız etrafımızda iken öz disiplin konusunda daha hassas olmaz mıyız?

Tüm Reklamları Kapat

Bir sosyal ortamda daha dışa dönük, diğerinde daha içe dönük olabiliriz. Bir bağlam bizi en iyi halimizle olmaya teşvik edebilirken, bir başkası en olumsuz yanlarımızı sergilemeye teşvik edebilir. Bağlamımıza bağlı olarak iki farklı kişilik de biz olabiliriz.

Neden Kendimizi Doğru Tanıyamayız?

Kendi kişiliğimizi genel olarak tutarlı görmemizin nedeni ise çoğunlukla aynı bağlamlarda yaşıyor ve çalışıyor olmamızdır. Aynı zamanda, insan kültürünün 150 yıldır (çan eğrileri ve standart sapmaları geliştiren Galton'dan beri) normatif kavramlar içinde yaşaması, bize kendi davranışımızı bağlam içinde ve zaman içinde düşünmekten başka bir yol bırakmamıştır. Yeni bir çevreye ve bağlama girdiğimizde ise kim olabileceğimiz konusunda kendimiz dahi şaşırabiliriz. Sahip olduğumuz becerileri yeni bir durumda devreye soktuğumuzda… Bingo! "Hayatımız" olarak adlandırılan tüm dinamik ağın çarpıcı biçimde değişebildiğini görebiliriz.

Kişilik ve insan davranışı çalışmaları, istatistiksel eksiklikler ve kavramsal kusurlarla delik deşik edilmiştir. Kendimizi "uyumlu", "nevrotik" veya "içe dönük" olarak etiketlemek kulağa "şok edici derecede doğru" gelse de, bu etiketler bizi tanımlamaz ve bir kalıba sokamaz. Gerçeklik, bundan daha karmaşık ve daha idiografiktir. Kendimizi ve diğer insanları daha iyi anlamak istiyorsak, bizim ve başkalarının içinde bulunduğu bağlama ve o anlarda kullanılan becerilerin işlevine dikkat etmeliyiz. Bağlam belirli davranışları nasıl kolaylaştırır veya engeller? Neyin hizmetinde hareket ediyor ve tepki gösteriyoruz?

İnsanlara normatif tanımların içine sıkıştırmayı bıraktığımızda "kişilik" nasıl görünecek? Elbette, farklı insanlar farklı bağlamlara farklı tepkiler verecektir. Testler tarafından basmakalıp tanımlara sıkıştırılmamış, sağlıklı bir çeşitlilik, kendi eğilimlerimizi sezmek, öğrenmek ve çevremize sunmak konusunda bize yardımcı olacaktır. Ve normatif kavramların tasarladığı palyaço kıyafetlerinden soyunduğumuzda, olmak istediğimiz kişi olabilmemiz, her zaman olduğundan çok daha mümkün olacaktır.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
32
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 23
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • İnanılmaz 2
  • Muhteşem! 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: Psychology Today | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 24/03/2023 22:48:13 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11597

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Eğilim
Atmosfer
Karar Verme
Sars Mers
Yeşil
Nobel Ödülü
Makine
Çeviri
Toprak
Görme
Türlerin Kökeni
Seçilim
Kök Hücre
Test
Zehirli Mantar
İnsan Türü
Kanat
Besin Değeri
Şehir
Beslenme Davranışı
İklim
Kimya Tarihi
Ağız Sağlığı
Argüman
Hidrotermal Baca
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
S. C. Hayes, et al. Kişilik Testlerinin Problemleri: Testlerin Söylediği Kişi Olmayabilirsiniz!. (11 Nisan 2022). Alındığı Tarih: 24 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/11597
Hayes, S. C., Uzel, B. K., Göçmen, A. (2022, April 11). Kişilik Testlerinin Problemleri: Testlerin Söylediği Kişi Olmayabilirsiniz!. Evrim Ağacı. Retrieved March 24, 2023. from https://evrimagaci.org/s/11597
S. C. Hayes, et al. “Kişilik Testlerinin Problemleri: Testlerin Söylediği Kişi Olmayabilirsiniz!.” Edited by Aylin Göçmen. Evrim Ağacı, 11 Apr. 2022, https://evrimagaci.org/s/11597.
Hayes, Steven C.. Uzel, Bingül Kemiksiz. Göçmen, Aylin. “Kişilik Testlerinin Problemleri: Testlerin Söylediği Kişi Olmayabilirsiniz!.” Edited by Aylin Göçmen. Evrim Ağacı, April 11, 2022. https://evrimagaci.org/s/11597.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.