Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Gelecek 20 Sene, Okyanusları Kurtarmak için Kritik Önem Taşıyor!

Gelecek 20 Sene, Okyanusları Kurtarmak için Kritik Önem Taşıyor! Time
6 dakika
1,059
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 2 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Deniz çimleri, mangrovlar, yosun ormanları, resifler… Sadece denizde değil, karada da dünya hayatının devamı için süreklilikleri son derece önemli olan bu alanlar, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.

Mercanlar, diğer canlılar gibi, yaşamak için beslenmek zorunda; ancak genellikle bulundukları tropik sular besin içeriği bakımından zayıf olduğundan, besin ihtiyaçlarını alglerle kurdukları simbiyotik ilişkiyle karşılıyorlar. Bu algler, mercan dokusunu bir barınak gibi kullanarak mercanın içinde yaşıyor, mercanın ürettiği karbondioksiti absorbe ederek karşılığında fotosentezle ürettiği besini veriyor. Sadece besin de değil, resiflerin sahip olduğu renklere de alglerin sahip olduğu pigmentler kaynaklık ediyor.

Tüm Reklamları Kapat

Son 35 yıldır, okyanuslar sıcak hava dalgalarına maruz kalıyor. Bu sıcak hava dalgalarının yarattığı stres, alglerin mercanlar için zehirli etki yaratacak bileşikler açığa çıkarmasına sebep oluyor. Bu sebeple mercanlar alglerden dokularını ayırıyor: böylece hem renklerini hem birincil besin kaynaklarını kaybediyorlar. "Mercan ağarması" (İng: "coral bleaching") olarak isimlendirilen bu olay, son yıllarda daha sık ve şiddetli olarak gerçekleşiyor.

Mercan ağarması, Avustralya’nın Büyük Set Resiflerinde kendisini 1998, 2002, 2016, 2017 yıllarında en belirgin haliyle gösterdi. Küresel sıcaklıklar yükselmeye devam ettikçe daha sık ve şiddetli olarak devam edeceği ön görülüyor. ARC Centre of Excellence for Coral Reef Studies’in son hava araştırmaları, 2020 yılında büyük bir alandaki resiflerin ısı stresine maruz kaldığını ve dikkate değer miktarda ağardığını gösterdi. Ancak bu olay, direkt olarak mercanların ölümüne sebep olmuyor. Şartlar normale döndüğünde, simbiyotik alg popülasyonu eski haline gelebiliyor. Ne var ki sıcaklık artışları devam ederse veya kirlilik gibi bir başka faktörler işin içine dahil olursa, mercanların hayatta kalması her geçen gün biraz daha zorlaşıyor.

Tüm Reklamları Kapat

Avustralya’nın kıyısındaki sıcaklık değerleri yüz yıl öncesine göre ortalama 2°C yüksek. Bilim insanları bunu, sera gazlarının salınımındaki artışa bağlıyor. 2°C‘lik bir değişim küçük gibi görünse de birçok tür, bu sıcaklık değişimiyle baş edemeyebilir. Suların ısınması sadece deniz yaşamı yok etmekle kalmıyor, küresel iklim değişikliklerini de beraberinde getiriyor. York Üniversitesinden biyolog Callum Roberts şöyle söylüyor:

Eğer ısı, okyanuslar tarafından soğrulmuyor olsaydı, şu anda hepimiz Ölüm Vadisi'nde yaşıyor olurduk.

Tazmanya’nın yosun ormanlarının %95’i ve Avustralya Büyük Set Resifi’nin üçte biri yok oldu. Bunun önünü kesmek için Avrupa Birliği 2020 yılında birtakım iklim konferansları yapılmaya başlamıştı; ancak koronavirüs salgını, görüşmeleri sekteye uğrattı. Aslında bu salgınla doğanın bir parçası olduğunu hatırlayan insanlar için okyanuslar, her zamankinden daha çok önem kazanmalıydı.

Amerika ve Çin arasında salgın ile daha çok artan jeopolitik gerilim, okyanusların ve dünyamızın geleceğiyle alakalı radikal" kararlar alınmasında bir engel olarak gözükse de çevre aktivistleri, 1959’daki Atlantik Antlaşması'nı hatırlatıyor: Bu antlaşma, ABD ve Sovyetler Birliği arasındaki Soğuk Savaşa rağmen onların da içlerinde bulunduğu 12 ülke tarafından imzalanmıştı. Yani söz konusu gezegenimizin sağlığı olduğunda, ülkeler arasındaki geçici jeopolitik gerilimler göz ardı edilebilmektedir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Ne var ki zaman değişti. Daha yakın zamandaki tecrübeler, iklim konulu anlaşmalara büyük ekonomilere sahip bu iki ülkenin (ABD ve Çin'in) sıcak yaklaşmadığını da gösteriyor. Antarktika etrafındaki suların korunması çabalarını ele alın: Antarktika kıtası, uluslararası anlaşmalarla koruma altında olsa da, etrafındaki sular korumaya dahil değil. 25 ülkeden ve Avrupa Birliği'nden oluşan Antartika Deniz Yaşamı Koruma Komitesi (CCAMLR), dokuz büyük ölçekte denizel bölgenin koruma altına alınmasıyla ilgili olarak kararlar almaya çalışmıştı. Aralarında Texas eyaletinin iki katı büyüklüğünde olan Ross Denizi de bulunan çok sayıda deniz, koruma altına alınmak istenmişti; ancak on sene içerisinde bu hedefler, özellikle Rusya ve Çin’in isteksizliğiyle gerçekleştirilemedi.

Okyanusları korumak için yapılacak olan buna benzer uluslararası bir anlaşma büyük bir adım olabilir; ancak en nihayetinde her antlaşma, hedefe giden yolda ufacık birer adım görevi görüyor. Manoa’daki Hawaii Üniversitesinden Camilo Mora, denizel sistemleri koruma bölgeleri olarak ilan etmenin beyin kanseri için aspirin almaya benzediğini söylüyor:

İşe yaradığını sanırsınız; çünkü baş ağrınız gider. Ancak tümör, hala büyümektedir. Sera gazı salınımlarını kesmedikçe, tehdit sürecektir.
Endonezya'daki Gili Adalarındaki mercanlarda süzülen bir deniz kaplumbağa
Endonezya'daki Gili Adalarındaki mercanlarda süzülen bir deniz kaplumbağa
Time

Acilen Yapılması Gerekenler ve Engeller

Sulak alanlar, mangrovlar ve seagrass çayırları da aynı zamanda önemli karbon tutucu alanlar olduğundan, okyanusların korunması ekstra önem taşıyor. Okyanuslar, geçtiğimiz yüzyılda sera gazlarının %93'lük bölümünü emmiştir.

Öte yandan okyanuslar, sadece bir oksijen kaynağı veya sera gazı tutucusu değil; aynı zamanda gelecek için önemli bir besin kaynağı olarak da görülüyor. Her 3 kişiden 1'i, besin ihtiyacını okyanuslardan karşılıyor. Ancak atmosferdeki yükselen CO2 seviyesi, okyanusları daha asidik yaparak besin zincirlerini tehdit ediyor. Sürdürülebilir kültür balıkçılığı yöntemlerine geçilebilir, deniz yosunu yetiştiriciliği yapılabilir, böylece, küresel emisyonların %6’sını oluşturan çiftlik hayvanları tüketiminde azalma yaşanabilir. Ancak elbette bu, büyük fast-food besin zincirlerinin onayını almadan gerçekleşecek bir hedef değil.

Alınabilecek önlemlerden diğeri, gemi ile nakliye endüstrisinin hibrit batarya teknolojisiyle karbondan arındırılması olabilir. Uluslararası Enerji Ajansı'na göre türbinlerden ve deniz altında yüzen platformlardan yararlanarak endüstri küresel elektrik talebinin 11 katı kadar tedarik sağlanabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Tehdit Büyüyor ve Zaman Daralıyor!

Alınması gereken önlemler bir yana dursun, insanlar denizlerdeki yaşamı hızlanarak yok etmeye devam ediyor. Atmosferdeki yükselen CO2 seviyesi okyanusları daha asidik yaparak, besin zincirlerini tehdit ediyor. Suların ısınması sadece deniz yaşamı yok etmekle kalmıyor, küresel iklim değişikliklerini de beraberinde getiriyor. Yılda 8 milyon atık okyanuslara boşaltılıyor, 2050 itibariyle okyanuslarda balıktan çok plastik olacak.

Amerika Birleşik Devletleri'nden araştırmacılar, iklim değişikliği panelinde ekonomik ve endüstriyel dönüşümler olmazsa okyanus ve deniz buzulların geri dönüşü olmayacak şekilde zarar göreceği şeklinde uyarıda bulundular. 2020 yılının bu dönüşümlerin başlayacağı yıl olması gerekiyordu. Balık popülasyonlarını kontrol altına almak, biyoçeşitliliği restore etmek ile alakalı küresel önlemleri "hayata geçirmek" adına bir dizi uluslararası politik toplantılar yapılmıştı. Ancak koronavirüs krizi sebebiyle bu toplantılar sekteye uğradı. Kral Abdullah Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nden biyolog Carlos M. Duarte şöyle söylüyor:

Ekonomiyi yeniden başlatır başlatmaz sağlıklı okyanuslar için harekete geçmemiz gerek. Şimdi tam sırası. Yirmi yıl sonra, her şey için çok geç olacak.

Sağlıklı okyanuslar, sadece büyüyen popülasyonlar yaratmayacak, aynı zamanda iklim değişikliğine karşı savaşımızda bizi daha güçlü kılacaktır. Koronavirüs pandemisinin küresel ekonomiyi askıya almasıyla karbon salınımları azaldı, ancak okyanusların bu dinginlik hali uzun sürmeyecek. Pandemi, en azından endüstriyel bölgelerde mavi, temiz bir gökyüzü görmenin imkansız olmadığını bize gösterdi. Küresel popülasyonu tehdit eden bir kriz karşısında insanların kolektif olarak hareket edebildiğini COVID-19 kriziyle öğrenmiş olduk. Unutmayın: Kişisel sağlığımız ve gezegenimizin sağlığı, aslında birbiri ile sıkı sıkıya ilişkili!

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
27
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 8
  • Umut Verici! 6
  • Üzücü! 3
  • Korkutucu! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Muhteşem! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: Time | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 06:55:07 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10169

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
M. Roache, et al. Gelecek 20 Sene, Okyanusları Kurtarmak için Kritik Önem Taşıyor!. (20 Mart 2021). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10169
Roache, M., Delibalta, F., Bakırcı, Ç. M. (2021, March 20). Gelecek 20 Sene, Okyanusları Kurtarmak için Kritik Önem Taşıyor!. Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/10169
M. Roache, et al. “Gelecek 20 Sene, Okyanusları Kurtarmak için Kritik Önem Taşıyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 20 Mar. 2021, https://evrimagaci.org/s/10169.
Roache, Madeline. Delibalta, Feyza. Bakırcı, Çağrı Mert. “Gelecek 20 Sene, Okyanusları Kurtarmak için Kritik Önem Taşıyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, March 20, 2021. https://evrimagaci.org/s/10169.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close