Okyanuslar 10.000 Yıl Öncesine Göre 15 Kat Daha Hızlı Isınıyor!
Endonezya deniz dibi alanlarında ölçülen geçmiş 10.000 yıllık okyanus sıcaklıklarının kayıtları, okyanus diplerinin, küresel ısınma yüzünden, tahmin edilenden daha fazla ısı depoladığını düşündürmektedir.
Aynı zamanda, Science derigisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, Pasifik Okyanusu 1950'den beri diğer okyanus tabanlarına göre 15 kat daha hızlı ısınıyor. Araştırmanın başyazarı, New Jersey’deki Rutgers Üniversitesinden Yair Rosenthal şöyle diyor:
Normal, doğal koşullar altında okyanuslar atmosferdeki sıcaklık değişiklikleri için tampon görevi görürler. Fakat şu anda denge tamamen bozulmuş durumda.
Okyanus diplerinin küresel ısınmadan kaynaklanan fazla ısının yüzde 90’ını emdiği düşünüldüğünden geçtiğimiz yıllarda okyanusların ısı emme özelliklerine ilgi arttı. Geçtiğimiz yüzyılda deniz seviyesinde gözlenen yaklaşık 18 santimetrelik artışın, okyanusların ısıyı emmesi sonucu “ısıl olarak genişleme”sinden kaynaklanmaktadır.
Bu etkinin deniz seviyesi yükselmesine bu yüzyılda, eriyen buzulların etkisinin dışında, ortalama 61 santimetre daha ekleyeceği düşünülüyor.
Deniz Tabanının Sırları
Araştırmada Rosenthal ve meslektaşları okyanus tabanında biriken ve geçtiğimiz 10.000 yıldır deniz suyu sıcaklığını kaydeden foraminifera adlı küçük, kabuklu canlıları incelediler.
Bu tek hücreli yaratıkların kabuklarındaki magnezyumun kalsiyuma oranı, oluştukları zamanki deniz suyu sıcaklığı hakkında bilgi verir. Bu sayede ekip bu orandaki değişikliklere bakarak okyanus ısısında zaman içindeki değişiklikler hakkında yorumda bulunabiliyor.
Bilim insanları, Endonezya sularında 455 ile 920 metre arasında değişen iki denizdibi kaydına baktılar. Bu yerlerin seçilmesinin nedeni buraların Pasifik okyanus sularının binlerce yıldır karıştığı yerleri temsil etmesindendir.
Boulder Colorado’daki Ulusal Okyanus ve Atmosferik Yönetim Ulusal İklim Verileri Merkezi paleoiklim uzmanı David Anderson, bu çalışmanın, birçok noktada birçok derinliğe baktığı için geçmiş okyanus sıcaklıkları ile ilgili çalışmaları ilerlettiğini belirtti. Anderson şöyle diyor:
Okyanusların üst 1000 metresinin dünyanın enerji dengesi değiştikce nasıl ısındığı ve soğuduğunu açıklayabilecek her şey önemlidir.
Okyanus Termometresi
Genel olarak, bu fosiller okyanusun bugünden yaklaşık 7000 yıl önceden başlayıp Orta Çağ’a kadar süren, 1.5-2.2 derecelik düşüşlü bir uzun dönem soğuma yaşadığını gösteriyor.
Veriler aynı zamanda, Dünya’nın sıcak bir zamanı olan 1200 yıllarında, sıcaklıkta bir artış olduğunu, 1550 den 1850’ye kadar süren Küçük Buzul Çağı sırasında ise bir azalma olduğunu gösterdi. Rosenthal şöyle diyor:
Okyanusların yüzey ısısındaki değişiklikleri emmesinin on yıllar aldığını, şu anda bir ısınma olduğu kesin olduğundan okyanusun ısınmada daha büyük bir tampon görevi görüyor olabilir. Bu düşüncemizden emin olmak için okyanusu daha iyi tanımalıyız.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
3
-
3
-
2
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Çeviri Kaynağı: National Geographic | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 30/05/2025 10:04:49 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1602
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in National Geographic. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
