Evrim İspatlanmamış Mıdır? Çürütülmüş müdür?

İddia

Evrim, ispatlanmamıştır. Bu nedenle sadece bir teoridir. Eğer ispatlanmış olsaydı, teori olmazdı; kanun olurdu. Sadece bu da değil, evrimin tüm iddiaları çürütülmüştür.

Gerçek mi?

Gerçek Ne?

Evrim, bir doğa yasasıdır. Doğa yasaları, Evren'in dokusundan ötürü var olan yapı ve süreçlerdir. Bu yasalar, "gerçek" olarak tabir edilen niteliktedir. Dolayısıyla evrim, tıpkı kütleçekimi veya suyun 2 Hidrojen ve 1 Oksijen atomundan oluşuyor olması gibi temel bir gerçektir. 

İddianın Kökeni

Bir doğa yasası olarak evrim ile, bu doğa yasasının neden ve nasıl o şekilde olduğunu izah eden Evrim Teorisi'ni birbirine karıştıran insanlar, evrimin "sadece bir teori" olmasından ötürü ispatlanmadığını ileri sürmektedirler. 

Bilgiler

Evrim ve Evrim Teorisi, iki farklı kavramdır.

Evrim, buradaki yazımızda izah ettiğimiz gibi, popülasyon içi gen ve özellik dağılımlarının nesiller içerisindeki değişimidir. Bunu %100 gerçek olarak biliriz; çünkü hem doğada, hem laboratuvar koşullarında gözlediğimiz bir gerçektir. Nasıl ki Hubble Teleskobu ile gözlediğimiz gök cisimlerinin %100 kesinlik ile uzayda olduğunu biliyoruz; canlıların nesiller içerisinde değiştiği gerçeğini de %100 kesinlik ile bilmekteyiz.

Evrim Teorisi ise, doğadaki evrim yasasının neden ve nasıl o şekilde olduğunu izah etmek için geliştirdiğimiz bilimsel açıklamaların tamamına verilen isimdir. Ne var ki teoriler, "ispatlanmamış, asılsız iddia" demek değildir. Halk arasında, sözcüğün bu şekilde bir kullanımı olsa da, bilim dilinde teori, "tekrar tekrar test edilmiş, bilimsel güvenilirliğin doruğunda olan açıklamalar" olarak bilinirler.

Bilimde, teoriler ile kanunlar arasında bir hiyerarşi yoktur. Yani ispatsız açıklamalara "teori", bunların ispatlanmış versiyonlarına "kanun" dememekteyiz! Tam tersine, kanunlar temel gerçeklerin ifadesidir ve bize süreçlere dair pek bir bilgi vermezler. Sadece Evren'deki bir şeyin ne olduğunu ifade ederler. O gerçeklerin neden ve nasıl o şekilde olduklarını açıklayan bilgi bütünleri teorilerdir. Bu konuda, çeşitli videolarla da zenginleştirdiğimiz şu yazımızı okumanızı tavsiye ederiz. Ayrıca evrimin teori ve kanunlar ile ilişkisini ve bilimde bunların yerini buradaki yazımızda okuyabilirsiniz.

Sonuç olarak; evrim kanıtlanmış, varlığından emin olduğumuz bir gerçektir. Evrim Teorisi ise, bu temel doğa yasasını açıklayan bilimsel bilgiler bütünüdür. Bunu bir diğer bilim dalından gelen bilgilerle kıyaslamak adına şu iki örneği düşünebilirsiniz: Kütleçekimi, yani cisimlerin birbirlerine doğru hareket etmeye meyilli olduğu gerçeği, bir doğa yasasıdır; bir gerçektir. Ancak bu olayın neden ve nasıl o şekilde olduğuna dair birden fazla güçlü teori bulunur: Newton'un Kütleçekimi Teorisi, Einstein'ın Görelilik Teorisi, Kuantum Alan Teorisi... Benzer şekilde, mühendislikteki makinaların ve mekanizmaların var olduğundan eminiz; ancak bu makina ve mekanizmaların neden ve nasıl o şekilde çalıştıklarını açıklayan bilimsel bilgiler bütününe Makina Teorisi demekteyiz. Yani bir şeyin teori olması, onun zayıf olduğu anlamına gelmez; bilimsel olarak açıklanabildiği anlamına gelir.

Prof. Dr. Özgür Turhan

Bu konularda bilgilerinizi zenginleştirmek adına, Evrim Kuramı ve Mekanizmaları isimli kitabımızı okumanızı önemle tavsiye ederiz. Kitabımızla ilgili temel bilgileri buradan edinebilir ve satın alabilirsiniz.

Çağrı Mert Bakırcı

Ayrıca şu videomuza da göz atmanızı tavsiye ederiz: