COVID-19 Tedavilerde Yapay Zeka Kullanımı: Tedaviyi, Makinalar Bulabilir mi?
- Çeviri
- Epidemiyoloji
- Yapay Zeka
Bu haber 4 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
COVID-19 ile ilgili tedavi arayışları sürerken, mevcut kullanıma girmiş olan ve başka hastalıklarda başarılı olmuş ilaçların COVID-19’a etkileri merak edilmektedir. Bu konuda artık gelişmiş yazılımlara ve yapay zekaya başvurulmaktadır.
Persidis kardeşlerin kurmuş oldukları Biovista şirketi 2000’li yıllarının ortasından beri yapay zekayı kullanıp, bilim insanlarını bilimsel araştırma alanı ile buluşturmaktadırlar. Kullandıkları yazılımlar ile ilaç etki ve yan etkileri, etki mekanizmaları, hastalıkla ilişkileri, klinik sonuçlar ve başarı arasında ilişkiler kurmayı başarmışlardır.
Yine Persidis kardeşler, başlatmış oldukları Prodigy AI Projesi ile COVID-19’un etkilerine karşı etkili olabilecek ilaçları ve tedavileri de incelemeye almışlardır. Bu analizler çerçevesinde örneğin antifibrinolitik ajan olan aprotininin ve anjiyotensin II reseptör blokörü olan irbesartan’ın COVID-19’da sitokin fırtınası ve yüksek viral yük üzerine etkili olabileceğini tespit etmişlerdir. Caplacizumab ve ezetimibe/atorvastatinin pıhtılaşma ve enflamasyona karşı iyi gelebileceği bulunmuştur. Likopen ve D vitamininin de yararlı olabileceği düşünülmektedir.
COVID-19’la birlikte yapay zeka ve özellikle makine öğrenme işlemleri için yeni bir süreç başlamıştır. Makine öğrenmede yazılım geçmişe yönelik tarama yaptığı için, her yeni bir sorun için bu göreve yönelik olarak yetiştirilmesi gerekmektedir. Ekleyeceğiniz her yeni değişken için yazılımın yeniden kurulması gerekmektedir. Yeni yazılımlar SARS-CoV-2’nin yaratacağı komplikasyonlar ile buna iyi gelmesi olası ilaçlar ve maddeleri karşılaştırmak üzere hazırlanmaktadır. Yazılımlar sürekli geliştirilmektedir.
COVID-19 öncesi dönemde Biovista’nın yapay zeka ile yapmış olduğu çalışmalardan elde edilen bilgiler ile, laboratuvar koşullarında 100 günlük hayvanı deneyleri ile gösterilebilecek bilgilere erişilebilmiştir. Yapay zeka ile yapmış oldukları çalışmalar ile 10’dan fazla ilacı 17’den fazla hastalık ile ilişkilendirmişlerdir. Yapay zeka ile yapmış oldukları öngörülerin %64’nün deneysel olarak ispat edildikleri bildirilmektedir.
Yapay zeka ile ilaç deneyleri ve ruhsatlandırma süreçlerinin hızlandırılabileceği düşünülmektedir. Yine Singapur Ulusal Üniversitesi’ndeki bir ekibin kullandığı IDentif.AI (Identifying Infectious Disease Combination Therapy With Artificial Intelligence) yapay zeka yazılımı ile COVID-19’i tedavi edebilecek uygun ilaç kombinasyonları incelenmektedir. İlaçların kombine kullanımları ve etkin dozda alımlarının son derece önemli olduğu düşünülmektedir.
Yapay zeka, bu süreçte son derece yararlı olmaktadır. Örneğin, 12 aday ilacın 10 değişken dozda denenmesi için bir milyon olası ilaç kombinasyonuna gereksinim duyulacaktır. Bu miktarda deneyin laboratuvar koşulunda gerçekleştirilmesi olası görünmemektedir. IDentif.AI ile yapmış oldukları analizlere göre, HIV ilacı lopinavir/ritonavir COVID-19’a karşı nispeten etkisiz bulunurken, remdesivir tek başına olağanüstü etkili bulunmazken, lopinavir/ritonavir ve remdesivir’in kombinasyon halinde alınmalarının enfeksiyonu üst düzeyde inhibe ettiği bulunmuştur. Deneysel çalışmalar ise bu bulguları desteklemişlerdir.
Anlaşılan o ki, COVID-19 ile mücadelede yapay zeka kullanımı giderek daha fazla önem kazanacaktır.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
4
-
3
-
3
-
2
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Çeviri Kaynağı: Six Potential Treatments for COVID-19 Identified | Arşiv Bağlantısı
- A. Persidis, et al. (1991). Medical Expert Systems: An Overview. Journal of Management in Medicine, sf: 27-34. doi: 10.1108/EUM0000000001316. | Arşiv Bağlantısı
- A. Abdulla, et al. (2020). Project Identif.ai: Harnessing Artificial Intelligence To Rapidly Optimize Combination Therapy Development For Infectious Disease Intervention. Advanced Therapeutics, sf: 2000034. doi: 10.1002/adtp.202000034. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/12/2024 15:02:14 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9348
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in Six Potential Treatments for COVID-19 Identified. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
