Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

COVID-19 Pandemisinin Bir Diğer Yüzü: Plastik Atıklar!

Dünyamız yaklaşık son 2 senedir her gün ölümcül bir virüsle savaşıyor. Peki ya bizi bu virüsten koruyan maskeler ve eldivenlere ne oluyor?

COVID-19 Pandemisinin Bir Diğer Yüzü: Plastik Atıklar! CTV News
Kasım ayının sonlarında, iki gönüllü plajdan bir saat boyunca 54 maske topladı.
5 dakika
1,125
  • Çevre Bilimleri
  • Çevre Haberciliği
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 1 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

COVID-19 hastalığı devam ederken yalnızca insan sağlığını değil, aynı zamanda doğayı da tehdit ediyor. Virüs yıkımına devam ederken, yüz maskelerinin ve eldivenlerin üretimi ve kullanımı da önemli ölçüde artıyor. Bu ürünlerin çoğu plastik veya diğer plastik türevlerini içeriyor.

Plastikler, mükemmel bir mukavemet/ağırlık oranına sahiptir ve bu nedenle tek kullanımlık tıbbi ekipmanların üretiminde yaygın olarak tercih edilirler. Ne var ki bu, COVID-19 pandemisinde yüz maskelerinin kullanımının kısa sürede milyonlarca ton plastik atığa neden olmasıyla sonuçlanmıştır.

Tüm Reklamları Kapat

Eğer geçmiş veriler güvenilir bir gösterge ise, COVID-19 pandemisinden korunmak için kullanılan maske ve eldivenler, diğer bir ismi ile "kişisel koruyucu ekipman" (KKE) malzemelerinin %75'inin çöplüklerde veya denizlerde yüzerek sonuçlanması bekleniyor; çünkü sanılanın aksine plastik, dikkate değer miktarda geri dönüştürülen bir malzeme değildir. Artık neredeyse her yerde bulunan bir plastik kaynağı olan kişisel koruyucu ekipmanlar, kullanılıp doğaya atıldıktan sonra mikroplastiklere ayrışarak havayı, suyu ve toprağı kirletiyor.

Dünyada şu anda her ay 65 milyar eldiven kullanılıyor. Yüz maskelerinin kullanımın sayısı ise neredeyse bunun iki katı: ayda 129 milyar. Bu, dakikada 3 milyon yüz maskesi kullanılması demek!

Tüm Reklamları Kapat

Ayrı bir çalışma, her gün 3.4 milyar yüz maskesinin veya yüz siperliğinin çöpe atıldığını bildiriyor. Asya'nın günlük 1.8 milyar yüz maskesini çöpe attığı tahmin ediliyor. Bu, Dünya'daki kıtalar arasındaki en yüksek sayı. Dünya'nın en büyük nüfusuna (1,4 milyar) sahip olan Çin, günde yaklaşık 702 milyon yüz maskesini çöpe atıyor.

27 Kasım 2020'de OceansAsia tarafından Soko Adaları'nda toplanan yüz maskelerinden bazıları.
27 Kasım 2020'de OceansAsia tarafından Soko Adaları'nda toplanan yüz maskelerinden bazıları.
Sci-Tech

Yüz Maskeleri Geri Dönüştürülebilir Mi?

Yüz maskeleri, eldivenler ve mendiller, başta polipropilen ve polyester olmak üzere, doğada onlarca hatta yüzyıllarca yıl kalacak ve giderek daha küçük mikroplastiklere ve nanoplastiklere parçalanacak olan, çok sayıda plastik elyaf içeren malzemelerden yapılır.

Bu tek kullanımlık kişisel koruyucu ekipmanların içinde bulunan polipropilen ve polyester, geri dönüşüm yapılabilmesi için gereken "saf ve tek malzeme akışı"na ayrılamaz; yani diğer plastiklerden kolay kolay ayrılamaz. Bu yüzden bu ürünler, çoğu belediye sisteminde geri dönüştürülemez. Ayrıca o kadar küçüktürler ki, geri dönüşüm makinelerine takılıp arızalara neden olurlar. Bu nedenle bu malzemeler, herhangi bir geri dönüşüm kutusuna atılmamalıdır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Yıkanabilen ve Tekrar Kullanabilen Maskeler bir Çözüm Olabilir mi?

Bir araştırma, yıkama ve kurutma işleminin maskelerin viral partikülleri filtreleme yeteneklerini azaltmadığından, yeniden kullanılabilir bez maskeler 1 yıla kadar etkili olabileceğini gösterdi. Colorado Üniversitesi'nde yardımcı doçent olan çalışmanın baş yazarı Marina Vance şöyle diyor:

Sürdürülebilirlik için iyi bir haber. Yıkadığınız, kuruttuğunuz ve yeniden kullandığınız o pamuklu maske? Muhtemelen hâlâ iyidir, atmayın.

Araştırmacılar, çift katmanlı pamuk kareleri oluşturdular, bunları bir yıl boyunca tekrar tekrar yıkama ve kurutma işlemlerinden geçirdiler ve yaklaşık her yedi temizleme döngüsü arasında test ettiler. Maskeler, araştırmacıların tutarlı bir hava ve havadaki partikül akışını kontrol edebilecekleri bir çelik huninin bir ucuna monte edildi. Maskeleri nefesimizin maske üzerindeki etkisini taklit etmek için yüksek nem seviyeleri ve sıcaklıklar ile gerçekçi ve gerçek yaşam koşulları kullanarak test ettiler.

Çalışma; pamuklu bez maskelerin, virüsün seyahat edebileceği 0,3 mikronluk en küçük parçacık boyutunun %23'üne kadar filtrelendiğini buldu. Araştırmacılar, karşılaştırmalı olarak, cerrahi maskelerin üzerindeki pamuklu maskelerin %40'a yakın filtreleme verimliliğine ulaştığını söyledi. KN95 ve N95 maskeleri, bu parçacıkların %83-99'unu filtreleyerek en iyi performansı gösterdi.

Sonuç olarak yıkanabilen bez maskelerin tek başına diğer cerrahi maskeler gibi yüksek bir koruma yaptığını, bez maskelerin tek başına cerrahi maskeler yerine tercih edilmesini elbette söyleyemeyiz. Fakat çift cerrahi maske kullanıyorsanız, ikinci cerrahi maskenin yerine pamuklu maske kullanımının da etkili olabileceği söylenebilir - ki bu da daha az tek kullanımlık maske kullanımına neden olur. Ama bu gibi küçük değişiklikler tek başına küresel boyutta çok bir fark yaratamaz.

Mevcut Çözümler

Birleşmiş Milletler Çevre Ajansı (UNEP) başkanı Inger Andersen tarafından onaylanan "Plastik Dalgayı Kırmak: Okyanuslardaki Plastik Kirliliğini Durdurmaya Yönelik Yolların Kapsamlı Bir Değerlendirmesi" adlı çalışma, önlem alınmazsa, atılan plastik miktarının 2040 yılına kadar yılda 11 milyon tondan 29 milyon tona, yani yaklaşık üç katına çıkacağını tahmin ediyor.

Tüm Reklamları Kapat

Ancak aynı dönemde plastik kirliliğinin yaklaşık %80'i, yalnızca yetersiz düzenlemelerin ve iş modellerinin değiştirilmesi, plastik üretiminin azalmasına yol açan teşviklerin getirilmesiyle ortadan kaldırılabilir. Önerilen diğer önlemler arasında, daha kolay geri dönüştürülebilen ürünler ve ambalajlar tasarlamak ve özellikle düşük gelirli ülkelerde atık toplamayı genişletmek yer alıyor.

Pew/Systemiq raporu, en iyi senaryoda bile, her yıl 5 milyon metrik ton plastiğin okyanusa sızacağını gösteriyor. Raporun yazarlarına göre, teknolojik ilerlemelere yol açan yenilik ve yatırımda çarpıcı bir artış, sorunla kapsamlı bir şekilde ilgilenmek için gerekli olacaktır.

Ayrıca UNCTAD, hükümetleri doğal lifler, pirinç kabuğu ve doğal kauçuk gibi toksik olmayan, biyolojik olarak parçalanabilen veya kolayca geri dönüştürülebilir alternatifleri teşvik etmeye çağırıyor. Bu ürünler daha çevre dostu olacak ve gelişmekte olan ülkeler pek çok plastik ikamesinin ana tedarikçisi olduğundan, yeni işler sağlamanın ek faydasını sağlayabilir. Örneğin Bangladeş, dünyanın önde gelen jüt ihracatı tedarikçisi iken, aralarında Tayland ve Fildişi Sahili, doğal kauçuk ihracatının büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Pew'in çevreden sorumlu başkan yardımcısı Tom Dillon şöyle diyor:

Okyanustaki plastik kirliliğine tek bir çözüm yok, ancak hızlı ve uyumlu eylemlerle plastik dalgayı kırabiliriz. Daha ​​az atık, daha iyi sağlık sonuçları, daha fazla istihdam ve hem insanlar hem de doğa için daha temiz ve daha esnek bir çevreye yatırım yapabiliriz.
Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
22
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 6
  • Umut Verici! 3
  • Bilim Budur! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • Muhteşem! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Üzücü! 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: United Nations | Arşiv Bağlantısı
  • Y. Peng, et al. Plastic Waste Release Caused By Covid-19 And Its Fate In The Global Ocean. (23 Kasım 2021). Alındığı Tarih: 21 Aralık 2021. Alındığı Yer: PNAS | Arşiv Bağlantısı
  • Economic Times. It's Safe To Wash, Dry Reusable Cloth Masks; They May Be Effective Up To A Year, Says Study. (11 Eylül 2021). Alındığı Tarih: 21 Aralık 2021. Alındığı Yer: India Times | Arşiv Bağlantısı
  • Europa. Covid-19 In Europe: Increased Pollution From Masks, Gloves And Other Single-Use Plastics. (22 Haziran 2021). Alındığı Tarih: 21 Aralık 2021. Alındığı Yer: Europa | Arşiv Bağlantısı
  • S. Lee. Production Of Value-Added Aromatics From Wasted Covid-19 Mask Via Catalytic Pyrolysis☆. (15 Ağustos 2021). Alındığı Tarih: 21 Aralık 2021. Alındığı Yer: Science Direct | Arşiv Bağlantısı
  • C. Dybas. (2021). Surgical Masks On The Beach: Covid-19 And Marine Plastic Pollution. The Oceanography Society. doi: 10.5670/oceanog.2021.105. | Arşiv Bağlantısı
  • A. Mae Jones. More Than 1.56 Billion Face Masks Could End Up Polluting Oceans: Report. (7 Aralık 2020). Alındığı Tarih: 21 Aralık 2021. Alındığı Yer: CTV News | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/06/2023 17:23:06 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11267

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Jüpiter
Kas
Kamuflaj
Allah
İnternet
Diyet
Hastalık Yayılımı
İnsan
Biliş
Hidrojen
Kalp
Yaşlılık
Neandertal
Video
Enfeksiyon
Nöroloji
Plastik
Zehirli Mantar
Mers
Koaservat
Böcek
Sahtebilim
Uluslararası Uzay İstasyonu
Siyaset
Amerika Birleşik Devletleri
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Özgür İrade: Aldığımız Kararlarda *Gerçekten* Özgür müyüz?
Özgür İrade: Aldığımız Kararlarda *Gerçekten* Özgür müyüz?
Seçimler Ne Kadar Güvenli?
Seçimler Ne Kadar Güvenli?
Balinalar Su Altında Nefeslerini Nasıl 2 Saat Tutabiliyor?
Balinalar Su Altında Nefeslerini Nasıl 2 Saat Tutabiliyor?
Kuyruklu Yıldız Laneti: Hale-Bopp, 200 Milyon Kilometre Uzaktan 39 Kişiyi Nasıl Öldürdü?
Kuyruklu Yıldız Laneti: Hale-Bopp, 200 Milyon Kilometre Uzaktan 39 Kişiyi Nasıl Öldürdü?
Sivrisineklerden Kurtulmanın (Bilimsel Olarak Çalışan) Yolları Neler?
Sivrisineklerden Kurtulmanın (Bilimsel Olarak Çalışan) Yolları Neler?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
U. Nations, et al. COVID-19 Pandemisinin Bir Diğer Yüzü: Plastik Atıklar!. (24 Aralık 2021). Alındığı Tarih: 9 Haziran 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/11267
Nations, U., Saylam, E., Bakırcı, Ç. M. (2021, December 24). COVID-19 Pandemisinin Bir Diğer Yüzü: Plastik Atıklar!. Evrim Ağacı. Retrieved June 09, 2023. from https://evrimagaci.org/s/11267
U. Nations, et al. “COVID-19 Pandemisinin Bir Diğer Yüzü: Plastik Atıklar!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 24 Dec. 2021, https://evrimagaci.org/s/11267.
Nations, United. Saylam, Efil. Bakırcı, Çağrı Mert. “COVID-19 Pandemisinin Bir Diğer Yüzü: Plastik Atıklar!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, December 24, 2021. https://evrimagaci.org/s/11267.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close