Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

"Bu da Benim Fikrim" Safsatası: Neden İstediğinize İnanamazsınız ve Fikirlerinizi Neden Gerekçelendirmek Zorundasınız?

"Bu da Benim Fikrim, Sana Ne!" Diyemezsiniz; Bir Fikriniz Varsa ve Onu Dillendiriyorsanız, Aynı Zamanda Onu Gerekçelendirmekle de Mükellefsiniz!

"Bu da Benim Fikrim" Safsatası: Neden İstediğinize İnanamazsınız ve Fikirlerinizi Neden Gerekçelendirmek Zorundasınız? Bustle
5 dakika
4,934
  • Etik (Ahlak Felsefesi)
  • Şüphecilik (Skeptisizm)
Evrim Ağacı Akademi: Mantık Hataları, Bilişsel Önyargılar ve Safsatalar Yazı Dizisi

Bu yazı, Mantık Hataları, Bilişsel Önyargılar ve Safsatalar yazı dizisinin 60. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Tartışma Nedir? Münazara Yapmanın Önemi Nedir? Tartışmalarda Bilimsel Argümanlar Nasıl Üretilir?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Podcast
8:54
İrem Öznur Kılıç
Seslendiren
Bionluk Logo sponsorluğunda seslendirildi.
37
  • İndir

Her yıl, öğrencilerimle şu iki şeyi mutlaka yapmaya çalışırım: İlki, öğrencilerimin her birine birer "filozof" olarak hitap ederim. Biliyorum, biraz klişe, ama bu genelde onları aktif öğrenme konusunda cesaretlendiriyor. İkincisi, şöyle bir şey derim:

Eminim bir tartışmada bir kere de olsa şu sözü duymuşsunuzdur: "İstediğine inanabilirsin, o da senin görüşün." (İng: "You're entitled to your opinion.) Belki bunu kendiniz bile söylemişsinizdir. Kim bilir, belki bir tartışmayı başlatmak ya da bitirmek için... Ama bu sınıfa girdiğiniz andan itibaren bu cümleyi kuramazsınız. Bu sınıfta sadece sağlam bir argümanla savunabildiğiniz görüşleri dile getirebilirsiniz.

Bu kuralı biraz katı mı buldunuz? Belki... Ama felsefe öğretmenleri olarak öğrencilerimize bir borcumuz var: Onlara, bir argümanın nasıl kurulması ve savunulması gerektiğini ve bir argüman savunulamaz duruma geldiğinde bunu ayırt etmeyi öğretmekle mükellefiz.

Tüm Reklamları Kapat

"Bu da benim görüşüm." veya "İstediğime inanırım, kime ne?" gibi cümleler, karşıt görüşün fikirlerini çürütmek amacıyla kullanıldığında bir mantık safsatasına dönüşen kalıp cümlelerdir. Genelde "kırmızı sazan (tahrik) safsatası" veya "düşünce öldürücü klişe" altında değerlendirilir. Bu safsata, kimi zaman "Bu konuda anlaşamayacağımız konusunda anlaşabiliriz." şeklinde de sunulabilir.

Ancak bu cümlelerdeki problem, genellikle yanlış olduğu apaçık olan inançların korunması için kullanılmasındadır. Karşı taraf bu cümleden sonra genelde "İstediğimi düşürüm, istediğimi söylerim." der ve sizi, diğer düşüncelere saygısızlıkla suçlar. Ancak bir kişinin herhangi bir şeyi düşünme veya onu ifade etme özgürlüğünün olması, düşündüğü veya ifade ettiği şeyin geçerliliğinden tamamen bağımsız bir konudur; dolayısıyla bunu dile getirmek, malum olanın ilânı değil, bariz bir tartışmayı saptırma veya erken sonlandırma yöntemidir.

Tüm Reklamları Kapat

Ayrıca bu argüman, akıllıca kullanıldığında, bir konuda uzman olanlarla olmayanlar arasında tartışmaları çok tehlikeli bir yere sürükleyen, yanlış bir denkliğe de kapı aralamaktadır.

Görüş Nedir?

Öncelikle şunu sorarak başlamalıyız: "Görüş" dediğimiz şey, nedir?

Platon görüş, inanç (doxa) ve kesin bilgi arasındaki farkları öyle bir belirledi ki, bugün bile o tanım geçerli sayılıyor: Görüşler, "1+1=21+1=2" ve "Köşesi olan daire yoktur." gibi kesin ve apaçık yargılar yerine, bir miktar öznellik ve belirsizlik barındırır. Ama unutmayın, "görüş" dediğiniz şey şu skaladaki herhangi bir şey olabilir:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

  1. tatlar, bireysel zevkler ve kişisel tercihler,
  2. çoğu insanı ilgilendiren sağduyu veya politika gibi konulardaki sorular,
  3. hukuk ve bilim gibi teknik bilgi ve eğitim gerektiren konular.

Birinci gruptaki görüşler (yani kişisel zevkler ve bireysel tercihler) tartışılacak şeyler değillerdir. Çilekli dondurmanın çikolatalı dondurmadan daha iyi olduğunu tartışmak aptallık olur. Ama burada asıl sorun, bazen dolaylı da olsa ikinci ve üçüncü gruptaki konular da sanki böyle zevklermiş gibi, "tartışılmaz" kategorisine koyuluyor olmasıdır. Bu, bazı heyecanlı insanların, immünologlar ve iklim bilimcilerin aktardığı bilgilere katılmamalarının ve diğer insanların kendi görüşlerine "saygı duyma zorunluluğu" olduğunu düşünmelerinin ana sebebidir.

Örneğin aşı karşıtlarının toplanma yerlerinden biri olan Avusturalya Aşı Ağı'nın başkanı olan Meryl Dorel, hiçbir tıbbi eğitimi olmamasına rağmenü aşılar hakkında "görüş" belirtme hakkını şöyle savunuyor:

Bilim insanı olmamasına rağmen ünlü rapçi Bob Brown nükleer silahlar hakkında görüş belirtebiliyorsa, herhangi biri de aşılar hakkında yorum yapabilir.

İyi ama, kimse Dr. Brown'ın nükleer füzyon konusunda yetkili olduğunu söylemiyordu ki... Çünkü Bob Brown, sadece bilimin ışığında, politik düşüncelerini paylaşıyordu; bilimin kendisi hakkında bir görüş belirtmiyordu.

Daha da önemlisi şu: Bir inanca yönelik bir itirazda bulunulduğunda, inancına itiraz edilen kişinin "istediği görüşe inanma hakkı olduğunu" söylemesi, itirazı çürütmek veya inancı makul bir şekilde gerekçelendirebilmek için gerekli olan rasyonel adımları atma yükü altına girmek yerine, kişinin tartışmadan kaçabilmesini sağlamaktadır.[1], [2]

Görüş Sahibi Olmak Ne Demektir?

Peki, "görüş sahibi" olmak ne demektir?

Tüm Reklamları Kapat

Eğer "Bu benim görüşüm." demek, birinin her istediğini düşünmesini ve söyleyebilmesini engellenemeyeceği anlamında kullanılıyorsa, bu, oldukça doğrudur; ama bir o kadar da önemsizdir. Kimse sizi aşıların otizme sebep olduğunu söylemekten alıkoyamaz; aşıların tamamen güvenli olduğu ve otizme hiçbir şekilde sebep olmadığı yüzlerce kere ispatlanmış olsa da...

Ama "Bu benim görüşüm." demek, "görüşünüzün doğru bilgiler yelpazesi içinde ciddi ve değerli bir hipotez olarak yer alması gerektiğini" iddia etmek demekse, bu açıkça yanlıştır. Çünkü bu yaklaşım, "doğru" ve "yanlış" arasındaki ayrımı bulanıklaştırır. Filozof Patrick Stokes, bunu şöyle anlatıyor:

Bu tür cümleler problemlidir, çünkü belli bir konuda sadece bir tarafın yeterli donanımı varken, konuyla ilgili tarafların her ikisinin de eşit miktarda duyulmayı hak ettiğini ileri sürer.

Bir örnek verelim: 1 Ekim 2012 Pazartesi günü, ABC TV'nin Mediawatch adlı haber programında, Avusturalya'daki yerel kızamık salgını hakkında WIN TV'den alınan bir röportaj yayınlandı. WIN TV, yorum yapması için aşı karşıtı Meryl Dorel'ı çağırmıştı. Röportajın yayınlanması üzerine izleyicilerden şikâyet alan WIN TV, yayının "tarafsız ve adil olması için yapıldığını, haber kanallarında seçkin tıp uzmanları kadar aşı karşıtlarının da olmasının, aşı olup olmamaya karar verecek halkın doğru karar verebilmesi için için gerekli olduğunu" açıkladı.

Ama bu yaklaşım, teknik bilgi gerektiren konularda bile, bu bilgiye sahip olanlar ve olmayanlara aynı söz hakkının verilmesi anlamına gelir. Aslında bu tepki, bilime yönelik politikaya yönelik bir eleştiri olsaydı, mantıklı olabilirdi. Fakat bu "tartışma", bilimin kendisi hakkında olduğundan, tartışmak için gerekli bilgiye sahip olmayan kitlelerin kime ne kadar söz hakkı verileceğini belirlemesi oldukça yanlıştır. Haber sunucusu Jonathan Holmes, benden çok daha açık konuşuyor:

Tüm Reklamları Kapat

Bir tarafta kanıtlar var, diğer tarafın ise zırvalar... Bir muhabirin görevi, zırvacılarla yetkin uzmanların yorumlarına aynı süreyi vermek değildir.

Burada anlaşılması gereken şudur: Bir fikre sahip olmak, size o fikirle ilgili bazı sorumluluklar yükler. Bu sorumlulukların başında, o fikri savunmanızın ardındaki gerekçeleri sunmak (buna "rasyonel sahibiyet" denir) ve bu gerekçeleri tartışmaya açmak (buna "rasyonel sorumluluk" denir) gelir.

Bu tür şeylere aşı karşıtlarının verdiği cevaplar tahmin edilebilecek şeylerdir: Mediawatch'ın internet sitesinde yaptığı yorumunda, Meryl Dorel, ABC'yi "bilimsel bir konuda açıkça sansür yapmakla" suçladı. Bu suçlama, Meryl Dorel'in görüşlerinin ciddiye alınmamasıyla bu görüşlere "sahip olmayı" ve onları paylaşmayı karıştırdığını gösteriyor. Ya da Andrew Brown’ın meşhur betimlemesiyle: "Bir tartışmayı kaybetmek ile tartışma hakkını kaybetmeyi karıştırdığını" gösteriyor.

Özetle, bir dahaki sefere birinin "Bu benim görüşüm." dediğini duyarsanız, ona böyle bir görüşe sahip olma hakkına neden sahip olduğunu düşündüğünü sorun. Hiçbir sonuç alamasanız da, en azından daha keyifli bir tartışma yapma fırsatınız olur.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Mantık Hataları, Bilişsel Önyargılar ve Safsatalar Yazı Dizisi

Bu yazı, Mantık Hataları, Bilişsel Önyargılar ve Safsatalar yazı dizisinin 60. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Tartışma Nedir? Münazara Yapmanın Önemi Nedir? Tartışmalarda Bilimsel Argümanlar Nasıl Üretilir?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
56
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 45
  • Muhteşem! 9
  • İnanılmaz 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Güldürdü 2
  • Umut Verici! 1
  • İğrenç! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: The Conversation | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 01/04/2023 20:35:34 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11502

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Dünya
Gıda Güvenliği
Böcek
Coronavirus
Charles Darwin
Hamile
Gün
Amerika Birleşik Devletleri
Evrim Teorisi
Evrim
Su Ayısı
Mistik
Hareket
Akciğer
Koruma
Sars
Yavru
İnsan Evrimi
Eşeyli Üreme
Hematoloji
Taksonomi
Doğal Seçilim
Kimyasal
Diş Hastalıkları
Periyodik Tablo
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Size Özel
Güncel
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
P. Stokes, et al. "Bu da Benim Fikrim" Safsatası: Neden İstediğinize İnanamazsınız ve Fikirlerinizi Neden Gerekçelendirmek Zorundasınız?. (25 Şubat 2022). Alındığı Tarih: 1 Nisan 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/11502
Stokes, P., Korkmaz, A. Y., Bakırcı, Ç. M. (2022, February 25). "Bu da Benim Fikrim" Safsatası: Neden İstediğinize İnanamazsınız ve Fikirlerinizi Neden Gerekçelendirmek Zorundasınız?. Evrim Ağacı. Retrieved April 01, 2023. from https://evrimagaci.org/s/11502
P. Stokes, et al. “"Bu da Benim Fikrim" Safsatası: Neden İstediğinize İnanamazsınız ve Fikirlerinizi Neden Gerekçelendirmek Zorundasınız?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 25 Feb. 2022, https://evrimagaci.org/s/11502.
Stokes, Patrick. Korkmaz, Ali Yiğit. Bakırcı, Çağrı Mert. “"Bu da Benim Fikrim" Safsatası: Neden İstediğinize İnanamazsınız ve Fikirlerinizi Neden Gerekçelendirmek Zorundasınız?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, February 25, 2022. https://evrimagaci.org/s/11502.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.