Zeka Nedir? Daha Zeki Olmak Elimizde!

Zeka Nedir? Daha Zeki Olmak Elimizde!

Hiç keşke daha zeki olsaydım veya daha zeki olmanın bir yolu var mı? Diye düşündünüz mü? IQ'nuzu geliştirmek mümkün olabilir mi? Eğer mümkünse nasıl daha zeki olabiliriz? Belki de bu yazıyı okuduktan sonra gerçekten de zekileşirsiniz. Kim bilir?

Daha Zeki Olmak Mümkün Mü?

Gazetedeki çengel bulmacayı çözerken dokuz harfli o kelimeyi bir türlü bulamadınız mı? Belki de yeterince zeki olmadığınızı, zeka düzeyinizi arttırmanın bir yolu olup olmadığını merak ediyorsunuz. Son yıllarda internette zihninizi keskinleştirmeyi vadeden ''Beyin Jimnastiği'' uygulamalarından bir kaç tane görmüşsünüzdür. Acaba bu gerçekten mümkün mü?

Öncelikle, zeka tam olarak nedir? Sadece okullardaki eğitimle, yılların edindirdiği yaşam tecrübesiyle veya ikisinin birleşimi aracılığıyla edindiğimiz bir şey mi? İnsan zekası uzun süredir tartışılıp araştırılan bir kavram ama ortada hala net bir cevap yok. Bilim insanları genel olarak zekanın iki kategoriye ayrıldığını düşünüyor. İlkine ''Kristal zeka'' ve ya ''Kristalize zeka'' deniyor. Bu, dünyaya dair edindiğimiz bilgileri temel alan ve bilgi yarışmalarında işinize yarayacak zeka türü. İkinci olarak ''akıcı zeka'' ve ya ''akışkan zeka'' ise problem çözmede ve karar almada kullandığımız zeka. IQ (Intelligence Quotient: Zeka Katsayısı) testlerinde akıcı zeka ölçülüyor.

Öyleyse zekamızı arttırabilir miyiz? Zekamızı geliştirmek için tasarlanmış etkinliklere ve görevlere ''beyin jimnastiği'' deniyor. Beyin jimnastiği egzersizleri belirli bilişsel işlevleri ölçen, genellikle de ''çalışma belleği'' denilen şeyi değerlendiren görevler olarak karşımıza çıkıyor. Çalışma belleği: Bir işle uğraşırken bazı bilgileri depolayıp onları unutmamamızı sağlayan yer. Beyin jimnastiğinde bu tür görevler çalışma belleğini geliştirmenin bir yolu olarak görülüyor. Araştırmalara göre çalışma belleğini geliştirmek, akıcı zekayı da geliştiriyor. Beyin Jimnastiğinin ana fikri şu: Belirli bir süre boyunca (örn. dört hafta boyunca haftada beş kere 30 dakikalık oturumlar halinde) verilen görevleri tekrarlamak ''daha zeki olmamıza'' yardımcı olabilir. ''Beyin jimnastiği'' oyunları ve uygulamaları ticari pazarda uzun zamandır var. En popülerlerinden biri olan ''Dr. Kawashima's Brain Training'' 2005 yılında Nintendo DS oyun konsolu için piyasaya sürüldü. Ancak beyin jimnastiğinin günlük hayatta işe yarayıp yaramadığı hala tartışma konusu. Bazı uzmanlar gelişmenin sadece o görevle sınırlı olduğunu ve gerçek yaşamda bir anlam ifade etmediğini öne sürüyor. Bu konuda sizin de daha net bir fikriniz olması için gelin şimdi biraz zeka ve beyini inceleyelim.

Beynin İçinde

Beynimizin hangi bölgesi zekamızda hangi rolü oynuyor?

Temporal lob : Beynin tabanında, kulaklara yakın olan bu lob; duyduğumuz kelimeleri ve sesleri işleme ve yorumlamada önemli rol oynayan primer işitsel kortekse ev sahipliği yapar. Ayrıca uzun süreli belleğin yani hatıraların oluşumuyla ilgili yapıları da içerir.

Frontal lob : Zekamızı motor fonksiyon, problem çözme, kişilik gelişimi ve dil işlemeyi içeren yönleriyle bağlantılıdır. İki yarıdan oluşan lobun sol yarısı vücudun sağ tarafını, sağ yarısı da vücudun sol tarafını yönetir.

Parietal Lob : Beynin üst kısmında yer alan bu lob; ağrı, basınç ve dokunma gibi duyusal bilgileri yorumlamaktan sorumlu somatosensoriyel korteksi içerir. Vücudun her yerinden gelen duyusal bilgiler beynin bu bölümünde işlenir.

Oksipital Lob : Beynin bu bölgesi, görsel bilgilerin alınıp yorumlandığı ve işlendiği bölge olan görsel kortekse ev sahipliği yapar. Beynin arkasında bulunan görsel korteks, görsel bilgileri depolar ve zihninizdeki görüntülerle hatıralar arasında bağlantı kurar.

Beyincik : Kafatasının tabanında bulunan tenis topu büyüklüğünde bu bölge, motor kontrolümüzde, hareketlerimizde ve dengemizde önemli rol oynar (örn. Bisiklet sürme) Beynin toplam hacminin yalnızca %10'unu kaplamasına rağmen beyindeki nöronların %50'sinden fazlasını barındırır. Bu yüksek nöron oranı nedeniyle bilim insanları, bilinen duyusal motor işlevinin yanı sıra beyinciğin bilişsel yeteneklerde ve genel zekada da rol oynadığını düşünüyor.

Rakamlarla zeka

Kargalar 7 yaşındaki çocuklar kadar zekidir.

Duyusal bilgileri işlemek yaklaşık 500 milisaniye sürer.

İnsanların sadece %1'inin IQ puanı ''Üstün (135+IQ)'' sayılır.

Ortalama erkek beyninin hacmi yaklaşık 4 kutu kola kadar yani 1.274 santimetreküptür.

Kısa süreli bellek yaklaşık 25 yaşında zirve yapar.

Zekanıza 538 gen katkıda bulunur.

ZİHNİNİZİ KESKİNLEŞTİRECEK 10 İPUCU

_{1 - ''Akıllıca'' Beslenin}

Yediğimiz şeyler beynimizin performansını etkileyebilir. Yabanmersini, domates, yumurta ve brokoli gibi bazı gıdalar bilişsel işlevlerimizi iyileştiriyor. Ayrıca, yağlı balıklarda ve alglerde bulunan dokosaheksaenoik asit (DHA) adlı yap asidin yetersiz olması, Alzheimer hastalığının riskinin artmasıyla ilişkili. Bununla birlikte, günlük yaşamda beynimizin çalışmasını sağlayan şey, glikoz adındaki şeker türü. Karbonhidrat açısından zengin yiyecekler midede parçalandıktan sonra kan dolaşımına glikoz salınıyor.

_{2- HAYAL KURUN}

Hayallere kapılmanın zihinsel yeteneklerle ne ilgisi var, diye düşünebilirsiniz. Oysa araştırmalara göre hayal kurmak, yüksek beyin kapasitesinin bir işareti olabilir. Georgia Teknoloji Enstitüsü'nün 2017'de yaptığı araştırmada, sık sık hayal kuranların kurmayanlara kıyasla düşünsel ve yaratıcı testlerde daha yüksek puanlar aldığı bulundu. Pencereden dışarı bakarken hayallere daldığınızı fark ederseniz kendinize kızmayın, bu iyi bir şey olabilir.

_{3- İnanırsanız Başarırsınız}

Bir araştırmaya göre özgüven, kendinize güveninizi arttırmakla kalmayıp zekanızı da geliştirmenin harika bir yolu. Bir sınıftaki öğrencilere daha zeki olmalarının mümkün olduğu söylendikten sonra derste anlatılanların %85'ini öğrendikleri görüldü. İnanmak, beyin nöronlarının çalışmasını kolaylaştırıyor olabilir.

Agora Bilim Pazarı

Caffeo 1x4 Filtre Kahve Kağıdı 80 Adet x 4 Kutu (320 Adet)

Caffeo 1×4 Filtre Kağıdı 80 Adet x 4 lü Set (320 Adet)

Devamını Göster

₺375.00

Satın Al Tüm Ürünler

_{4- Sosyalleşin}

Sosyal kalmak sadece eğlenmek için değil, beyininiz içinde önemli. İster ev halkıyla bir oyun gecesi olsun ister arkadaşlarınızla görüntülü sohbet, sosyal olmanın hafıza işlevlerini geliştirdiği ve koruduğu ve koruduğu görüldü.

_{5- Farkındalığı Arttırın}

Doğru kararlar alma yeteneğimiz, akıcı zekamıza ve bilgiyi rasyonel olarak ne kadar iyi değerlendirip doğru seçimler yapabildiğimize bağlı. İçinde bulunduğumuz anın farkında olma ve kendimizi anlama eylemine zihinsel farkındalık (mindfullness) deniyor. Mindfullness günümüzde bir çok şirketin çalışanlarına uyguladığı bir uygulamadır.

_{6- Spor Yapın}

Düzenli spor yapmak zihninizi zinde tutmanın yanı sıra formda kalmanıza da yardımcı olabilir. Araştırmalara göre, düzenli spor yapanların beyinlerindeki düşünme ve hafıza bölgeleri daha büyük. Spor yapmanın stresi azaltması da beyne katkı sağlıyor.

_{7- Video Oyunu Oynayın}

Bu listedeki en şaşırdığınız madde bu olabilir. Genelde video oyunlarının beynimizin çalışma şeklini olumsuz etkilediği düşünülür ama tam tersine, bilgisayarınız veya konsolunuzdaki sanal bir dünyada vakit geçirmenin bazı bilişsel faydaları olabilir. Araştırmacılar, aksiyon odaklı video oyunları oynamanın ( Çoğumuzun oynadığı Pubg, Valorant, Cs:Go gibi FPS oyunları dahil) durumları analiz etme ve hızlı karar verme yeteneğimizi arttırdığını, ayrıca şekilleri ve renkleri algılama yeteneğimizi geliştirdiğini keşfettiler.

_{8- Roman Okuyun}

Kafanızı bir ders kitabına gömmek Kristal zekanızı geliştirip yeni bilgiler edinmenizi sağlar. Kurgu eserler (roman vb.) okumanınsa duygusal zekanızı geliştirdiği düşünülüyor. Ayrıntılar, imalar ve metaforlarla dolu kitaplara kendinizi kaptırmak, gerçek hayatta o olayı yaşasaydınız beyninizde uyarılacak olan bölgeleri uyarıyor.

_{9- Enstrüman Çalmayı Öğrenin}

Müzik aleti çalmayı öğrenirken sadece yeni bir beceri edinmiş olmuyorsunuz; Beynin neredeyse tüm bölgeleri çalışıyor, dil becerileri ve bilişsel beceriler de gelişiyor

_{10- Yeşil Çay için}

Bir fincan yeşil çay beynimizde ne fark yaratabilir ki? Experimental Gerontology adlı dergide yayımlanan uzun vadeli bir çalışmada, yeşil çayda bulunan kateşin bileşiğinin (C15H14O6) seberal atrofiyi ( beyin hücrelerinin kaybını) azaltabileceği bulundu.

''Zeka Hapı'' Modafinil İşe Yarıyor Mu?

İster bir sınava çalışıyor ister önemli bir sunum hazırlıyor olun, ''zeka hapı'' kullanmak mükemmel bir çözüm gibi görünebilir. 2014 yılında, etkin maddesi modafinil olan bir ilaç haberlere konu oldu. Beyin performansını arttırdığı öne sürülen bu ilaç, kişiyi uyanık kalmaya teşvik ediyor. Ancak araştırmalar, modafilinin bilişsel işlevleri iyileştirmediğini, hatta deneklerin tepki vermesini yavaşlattığını gösterdi.