Varlık, Bilgi ve Bilinç: Kuantum Fiziği, Schrödinger’in Kedisi ve Gerçeklik Algısı
Evrenin bir bilinç tarafından şekillendirilme olasılığı üzerine bilimsel ve felsefi bir inceleme.

- Blog Yazısı
Kuantum fiziği, evreni anlamamızda devrim yaratan bir bilim dalıdır. Klasik fizik dünyasında nesneler belirli bir konumda ve hızda bulunur. Ancak kuantum dünyasında işler farklıdır: Parçacıklar aynı anda birden fazla durumda olabilir ve gözlem yapılana kadar belirli bir duruma sahip değildirler. Peki, bu durum gerçekliğin doğası hakkında ne söylüyor?
Schrödinger’in Kedisi: Hem Ölü Hem Diri Bir Kedi!
Avusturyalı fizikçi Erwin Schrödinger, 1935 yılında kuantum mekaniğinin garip doğasını vurgulamak için ünlü düşünce deneyini ortaya attı. Bu deneyde, bir kedi kapalı bir kutunun içinde bulunur. Kutunun içinde radyoaktif bir atom, bir detektör, bir zehirli gaz mekanizması ve kedi vardır. Eğer atom bozunursa detektör çalışır ve gaz açığa çıkar, kedi ölür. Atom bozunmazsa kedi hayatta kalır. Ancak kuantum mekaniği gereği, atomun bozunup bozunmadığını bilmiyorsak, kedi aynı anda hem ölü hem de diri olabilir.
Bu düşünce deneyi, kuantum süperpozisyonu kavramını anlatır. Gerçekten de, gözlem yapana kadar kedi hem ölü hem de diri midir? Yoksa biz gözlemlediğimizde mi bir duruma geçer?
Gözlemci Etkisi: Gerçekliği Biz mi Şekillendiriyoruz?
Kuantum fiziğinde gözlem yapmak, sistemin durumunu değiştirir. Bir parçacığın tam olarak nerede olduğunu ölçene kadar, o farklı yerlerde olabilme ihtimalini taşır. Bu, gözlemci etkisi olarak bilinir ve "Gözlem yapana kadar gerçeklik belirsiz midir?" sorusunu gündeme getirir.
Günlük hayatta bu kavram biraz garip görünebilir. Örneğin, bir odada bir sandalye olduğunu bilirsiniz çünkü ona bakabilirsiniz. Ama kuantum dünyasında, gözlemci bakmadan önce sandalyenin tam olarak nerede olduğunu bilemeyebiliriz. Peki, bu sadece küçük ölçeklerde mi geçerlidir, yoksa tüm evren gözlemciler tarafından mı şekillendiriliyor?
Kuantum Mekaniği ve Gerçeklik: Evren Biz Olmadan da Var mı?
Kuantum fiziği, varlık ve gerçeklik kavramlarını sorgulamamıza sebep oluyor. Bilim insanları bu konuda farklı görüşlere sahip:
Kopenhag Yorumu: Gözlem yapılana kadar bir parçacık süperpozisyondadır, yani tüm olasılıklar aynı anda gerçekleşir. Ancak gözlem yapıldığında sadece bir gerçeklik belirir.
Çoklu Dünyalar Yorumu: Gözlemci, bir durumu gözlemlediğinde evren farklı kollara ayrılır ve tüm olasılıklar gerçekleşir. Yani her olasılık farklı bir evrende yaşanır.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Bu iki yorum, gerçekliğin bağımsız mı yoksa gözlemle mi belirlendiği konusunda farklı bakış açıları sunuyor. Eğer her şey gözlemcinin etkisine bağlıysa, ilk gözlemci kimdi? Evrenin bir başlangıcı varsa, ilk gözlemci olmadan evren nasıl var oldu?
Kuantum Bilinci: Gerçekliği Yaratan Biz miyiz?
Kuantum mekaniği ile insan bilinci arasında bir bağlantı olup olmadığı uzun zamandır tartışılıyor. Bazı bilim insanları, insan beyninin kuantum seviyesinde çalıştığını ve bilincin kuantum süperpozisyonlarıyla bağlantılı olabileceğini düşünüyor.
Bu teoriye göre:
İnsan bilinci, tıpkı kuantum parçacıkları gibi birden fazla olasılığı değerlendirebilir.
Gözlem yaparak belirli bir gerçekliği seçiyoruz.
Kuantum mekaniği, evrenin sadece fiziksel değil, aynı zamanda bilinçle de bağlantılı olabileceğini gösteriyor olabilir.
Ancak bu konudaki araştırmalar hala net değil ve bilim dünyasında birçok farklı görüş var.
Sonuç: Bilgi, Bilinç ve Gerçeklik Üzerine Düşünmek
Kuantum mekaniği, gerçeklik algımızı kökten değiştirdi. Geleneksel fizik kurallarıyla açıklanamayan bu dünya, gerçekliği anlamamız için yeni yollar öneriyor. Ancak hala büyük sorular var:
Gerçeklik bağımsız mı, yoksa gözlemlediğimizde mi beliriyor?
Kuantum mekaniği bilinçle bağlantılı mı?
Evren biz olmadan da var mı?
Bu sorulara kesin bir yanıt veremiyoruz, ancak kuantum fiziği sayesinde evrenin doğasını anlamaya her geçen gün daha da yaklaşıyoruz.
Eğer gerçeklik, gözlemcinin etkisine bağlıysa, belki de gerçekliği anlamanın en iyi yolu, ona farklı açılardan bakmayı öğrenmektir.
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 02/05/2025 19:12:27 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/20096
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.