SKOLASTİK DÜŞÜNCE NEDİR?DOGMATİK MİDİR?

Merhabalar,ben Ömer. Bu yazımızda skolastisizmden bahsedeceğiz. Skolastisizm nedir,dogmatik bir düşünce midir gibi soruları ele alacağız.Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki malesef ülkemizde yanlış kullanılan pek çok akademik terim bulunmaktadır. Türkiyede tarih aslında geçmişle değil, bugünle alakalı bir uğraş;birçoğumuz tarih kitaplarını günümüzün sıkıntılarını anlamlandırmak ve çözmek için okuyoruz.Yine bugünün siyasi ve ideolojik kavgalarında haklı çıkmak için tarihin orasınının burasınının bükülebildiğini, buna bazen meslekten insanların da katıldığını ifade etmek gerek. Yani tarih ve tarihi kavramlar bugüne ders olması amacıyla eğilip bükülebilmektedir.Bunlardan biri günümüz bilim insanları, entelektüelleri ve kanaat önderleri tarafından yanlış kullanılan skolastisizm kelimesidir. Skolastisizm,bize ortaokul ve lisedeki tarih derslerinde ortaçağ avrupasındaki halkın kilisenin öğretilerini dogmatik bir şekilde, sorgulamadan alması şeklinde öğretilmiştir. Hâlbuki işin içini biraz oyduğumuzda tam tersi olduğunu görmekteyiz. Ortaçağ avrupası, bize okullarda çok karanlık yıllar,kilise ve enginizasyon ise öcü gibi gösterilmektedir. Ortaçağ avrupası için Avrupa'nın en aydın dönemi demek elbette yanlış olacaktır fakat bu kadar karanlık olmasıyla yaftalamak da bizce bir haksızlık olacaktır. Ortaçağ avrupasındaki bir tür öğretim sistemi olan Skolastisizm de bu yaftanın bir parçası haline gelmiştir. Skolastisizm,zannedildiği gibi dogmatik bir bilgi alımı değil, kilise kitaplarının tamamlanma sistemidir.Dinin her alanda ağır bastığı doğrudur fakat Skolastisizm sanıldığı gibi dogmatik değildir,konuları işlerken dogmalara başvurmaz. Sistem şöyle işler:Kilise herhangi bir Aristo eserini çevirmek istiyor diyelim.Belirli bir aforizma alır ve aforizmaları teker teker birleştirerek tümevarım yapar ve metni ortaya çıkarır.Mesela herhangi bir felsefi sorun ele alınıyor,bu konu ile alakalı Aristonun fikirleri ele alınır,İncile bakılır, Aquianas'in fikirleri ele alınır ve bir tür tümevarımsal diyalektik ortaya çıkarılır. Yani skolastisizm aslında zannedildiği gibi dogmatik,aptalca bir bilgi alımından ziyade bir öğrenim şeklidir. Zaten skolastisizm kelimesini kökeni okul anlamına gelen "Schole" kelimesinden gelmektedir. Rönesansta ise bu bilgi alım biçimi eleştirilecek ve başka bir metod olan hümanizm oluşacaktır. Keza o da başka bir yazının konusudur:)))

Not:Bu yazıda 4 tane kaynak kullanılmıştır fakat Emrah Safa Gürkan'ın "Bunu Herkes Bilir" kitabı ana kaynak olarak kullanılmış ve birkaç yerde bu kitaptan alıntıda bulunulmuştur. Dilerseniz bakabilirsiniz:)

^{[1], [2], [3], [4]}