Mermer Nedir? Tanımı, Sınıflandırılması ve Tarihçesi Hakkında Bilgiler

Mermerin Tanımı

İnsanın yaşamına binlerce yıl önce giren mermer, eskiden sadece yapı taşı olarak kullanılırken, insanlık tarihi ve medeniyetin ilerlemesiyle birlikte süsleme, sanatsal tasarım, inşaat, dekorasyon amaçlı kullanılmaya devam etmiştir. Bugün ise günlük yaşamımızdaki önemini hala korumaktadır.

• Bilimsel Tanım

Mermer, kalker (CaCO3) ve dolomitik kalkerlerin (CaMg (CO3)2) ısı ve basınç altında başkalaşıma uğrayarak kristalleşmesi sonucu oluşmuş metamorfik bir kayaçtır. Başka bir deyişle mermer, kireçtaşının zamanla doğada meydan gelen ısı ve basınç etkisiyle kristalize olmuş şeklidir.^[1]

Kalsit kristallerinden oluşan mermerlerin kimyasal bileşimlerinde, büyük oranda kalsiyum karbonat, daha düşük oranlarda magnezyum karbonat ve silisyum dioksit ile pigment olarak da değişik metal oksitleri bulunmaktadır. Saf oldukları zaman yarı saydam ve beyaz renklidirler.

Mermerin yapısında karbonat dışı madde ve mineraller bulunur. Bu madde ve mineraller mermere özel bir renk katar ve çoğu zamanda dayanıklılığını arttırır.

Tek renkli mermere oldukça az rastlanır. Bu yüzden tamamen tek renkten oluşan mermerler oldukça değerli mermerlerdir.^[3]

İmrandoğaltaş

• Ticari Tanım

Ticari standartlara uygun boyutlarda blok verebilen, kesilip parlatılan veya yüzeyi işlenebilen ve taş özellikleri (malzeme özellikleri) kaplama taşı normlarına uygun olan her türden taş (tortul, magmatik ve metamorfik) ticari dilde mermer olarak bilinmektedir. Bu tanım uyarınca kalker, traverten, kumtaşı gibi tortul; mermer, kuvarsit, kayrak taşı gibi metamorfik; granit, siyenit, serpantin, andezit, bazalt gibi magmatik taşlar da mermer olarak isimlendirilmektedir. Ticari tanımlamada mermer sözcüğü taş türünü belirtmediği için bu eksikliği gidermek amacıyla taş adının sonuna mermer takısı eklenerek litolojik farklılık vurgulanmaya çalışılmaktadır.^[2]

Vogodesign

Mermerlerin Sınıflandırılması

Mermerlerin Mineralojik Yapılarına Göre Sınıflandırılması

Mermer, yerin değişik derinliklerinde, değişik sıcaklık ve basınç altında mineralojik, kimyasal ve yapısal değişiklikler sonucunda oluşmuştur. Buna göre mermeri mineralojik olarak; kristal boyutuna ve mineral bileşim oranlarına göre aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:

• Mineral Tane Boyutuna Göre

İnce Taneli< 1 mm

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Orta Taneli1 mm - 5 mm

İri Taneli> 5 mm

• Mermerlerin Mineral Bileşim ve Oranlarına Göre

Cinsi Diğer Mineraller Kalsit % Yapı-Doku

Mermer Mika, Opak, Kuvars 95 Masif- Taneli

Kalsit Klorit, Epidot, Mika, Lepidolit 60-70 Şist- Yönlü

Sopolen Flogopit, Tremalit, Diyopsit, Plajiyoklas, Giono 80 Şist-Yönlü

Skarn Epidot, Diyopsit, Granat, Olivin, Plajiyoklas 80-90 Masif-Taneli

Tureks

Mermerlerin Jeolojik Kökenlerine Göre Sınıflandırılması

Mermerler jeolojik olarak; metamorfik, sedimanter ve magmatik kökenli olmak üzere üç kısıma ayrılırlar.

• Metamorfik Kökenli Mermerler

Tam olarak kristalleşmiş yukarıdaki bilimsel mermer tanımına uygun mermerleri içerir. Renkleri genellikle beyaz ve açık gridir.

Gerçek Mermerler: Başkalaşım sonucu, kalker ve dolomitik kalkerlerin yenidenbkristalleşmesi ile meydana gelmiş mermerlerdir. Bileşimini %95 oranında kalsiyumbkarbonat oluşturmaktadır. Renkleri genellikle beyaz ve grimsidir. İçerdikleri yabancı maddelerin etkisiyle sarı, pembe ve siyah gibi değişik renklerde de olabilirler. Oldukça derinlerde şiddetli basınç ve sıcaklığın etkisiyle oluşmuş olup, sert bir kayaçtır.

Şistler: İnce taneli kil, sedimanter kaya şeyli ve bazen kuvars içerikli oluşumlar bu sınıfta yer almaktadır. Kayağan, arduvaz veya kayrak taşı adı verilen bu kayaç, tabaka ayrım düzeylerine paralel olacak şekilde düzlemlerden kolayca ayrılabilmekte ve genelde renkleri yeşil, gri veya siyaha yakın olmaktadır. Dış cephe kaplaması, dekorasyon ve yer döşemesi olarak kullanılmaktadır.

Efesusstone

• Sedimanter Kökenli Mermerler

Karbonatlı olanların yapılarında yalnız kalker (CaCO3) vardır. Kolay işlenebilmekte ve iyi cila kabul etmektedirler.

Agora Bilim Pazarı

Gezegenimiz ve Biz Seti (4 Kitap): Su Damlasının Macera Dolu Yolculuğu, Biz Çöp Değiliz, Görünmeyen Düşmanlarımız, İki Turnanın Dünya Seyahati

Bu seti alarak edineceğiniz kitaplar şöyle:

• Su Damlasının Macera Dolu Yolculuğu

Su damlası doğanın kendi döngüsü içinde oradan oraya savrulmaktadır. Önce soğuk bir yörede kar olarak toprağa düşmekte, eriyip toprağın derinliklerinde temizlenip yeryüzüne çıkmaktadır. Daha sonra yaramaz bir çocuğun su ihtiyacını gideren damlacık, onun vücudundan tekrar doğaya dönerken başından birçok macera geçmektedir. En son kendisini okyanusta bir damla olarak bulan bu su damlası orada da yeni maceralara hazırlanmaktadır.

• İki Turnanın Dünya Seyahati

Bir başka bilgiye ulaşana kadar, bildiğimiz evrendeki tek uygarlık bizlerin oluşturduğu uygarlık. Adına Dünya dediğimiz, aslında pek de büyük olmayan bu gezegende yaşıyor, insanı ayrıcalıklı kılan akıl sayesinde gezegeni değiştiriyoruz.

İyi hoş da, biz insanlar, çok hassas dengeler üzerine kurulu gezegenimizin geleceğini düşünüyor muyuz? Onu tanıyor, seviyor ve koruyor muyuz? Gerçekler bunu göstermiyor. Gezegenimizi hızla bir yok oluşa doğru sürüklüyoruz. Üstelik bunu, gidebileceğimiz bir başka gezegen olmadığını bilerek yapıyoruz. Eğer böyle giderse, açlık, susuzluk kapımızı çalacak, bir parça yeşil görmek için resimlere bakar olacağız. Gezegen hızla çölleşecek ve bizler yaptıklarımızdan pişman olacak zaman bile bulamayacağız.

Sizleri, iki meraklı turnanın gözünden gezegenimizde bir yolculuğa çıkarıyoruz. Gezegenimizi daha yakından tanımanız, onu daha çok sevmeniz ve korumak konusundaki duyarlılığınızı daha da ileriye götürmeniz için. Turnalarımız gördükleri karşısında çok şaşırıyorlar. Bakalım sizler ne düşüneceksiniz…

Haydi, takılın turnalarımızın peşine ve gezegeni dolaşmaya başlayın. Gördüklerinizi dönünce arkadaşlarınızla paylaşırsınız. İyi yolculuklar.

• Biz Çöp Değiliz

“Biz Çöp Değiliz” Gezegenemiz ve Biz Dizisi’nin ikinci kitabı. İki Turnanın Dünya Seyahati’nden sonra çevre sorunlarını irdeleyen, bu sorunlar karşısında daha aktif bir tavır almanın peşinde koşan, geleceğimizden ödünç aldığımız bu dünyayı bizden sonrakilere sorunsuz devretme peşinde olanların, çevre sorunları karşısında daha duyarlı ve bilinçli olan çocuklarımızın kitabı. Büyüklere ithaf olunur.

• Görünmeyen Düşmanlarımız – Virüsler Bakteriler Parazitler

Emre iki gündür ateşli bir halde bitkin yatıyor. Muhtemelen, kişisel temizliği konusunda yeterince özenli olmadığı için mikrop kapmış olmasının sonucu bu. Ailesi, ateşi düşmediği için endişeleniyor. Bunun nedeninin Covid-19 olup olmadığını öğrenmek için hastalık kontrol merkeziyle iletişime geçtiler. Emre’yi hasta yatağına düşüren neydi? Emre’ye Covid-19 bulaşmış olabilir mi? Emre’nin hikayesini, görünmeyen düşmanlarımız olan virüsler, bakteriler, parazitler hakkında şaşırtıcı şeyler öğrenerek okuyacaksınız.

Devamını Göster

₺800.00

Satın Al Tüm Ürünler

Kireçtaşları: Gerçek mermer olmadıkları halde, renk, sağlamlık ve kullanımlarındaki uygunluk nedeni ile dünya endüstrisinde geniş bir kullanım sahasına sahiptir. Bileşimleri kireçli ve dolomitli organik artıkların kimyasal çökmesivesasına göre oluşan bu tip kalkerler teknotik hareketler neticesi kristalleşir. Renkli olanları genellikle süs ve kaplama işlerinde kullanılır.

Traverten: Travertenler sıcak su kaynağının kireçtaşını eritmesi ve eriyen materyalleri bünyesine alarak, çatlak veya kırık hatlar boyunca uygun şartlar geliştikçe çökelmeleri sonucunda oluşmaktadırlar. Oluşumu sırasında içinde bulunan bitki sapı, kökü veya yapraklarının zamanla çürümesiyle yapısında boşluklar oluşur. Az boşluklu ve ağır olan travertenlerin üretim, işleme ve kesilmesinin kolay olması, fazla miktarda bulunması ve değişik renklerde bulunabilmesi nedeniyle kaplama işlerinde kullanılmaktadır.

Oniks Mermerleri: Soğuk bikarbonatlı maden sularının ağır ağır oluşturduğu kristalize, yoğun ve oldukça şeffaf olan mermer türüdür. Genellikle beyaz, kırmızı, sarı yeşil renkte olup, yarı saydamdırlar. Çok iyi cila tutup kolay işlenebilmektedir. İç dekorasyon, ziynet ve süs eşyası yapımında kullanılmaktadır.

Kumtaşı: Kumtaşı silisli veya kum taneciklerinin çökelmesi ve bunların çimentolanması ile oluşmuş sert bir kayaçtır. Grovak, arkoz gibi isimler almaktadır. Kumtaşları parlatılmadan dekoratif amaçlı kullanım alanı bulmaktadır. Özellikle ısıyıvbünyelerine kabul etmediklerinden dolayı iklimi sıcak olan ülkelerde tercih edilen bir mermerdir.

Qnaturalstone

Magmatik Kökenli Mermerler

Yerkabuğunun altındaki magmanın yeryüzüne çıkması veya yerkabuğuna sokulması sonucu oluşurlar. Sedimanter mermerlere oranlara çok daha dayanıklı olmakla beraber çıkarılması ve işlenmesi oldukça güçtür.

Diyabaz: Kimyasal olarak yapısında silis, mineral bileşenlerinde labradonit ve piroksen bulunan çok sert ve işlemesi güç bir kayaçtır. Yeşilin değişik tonlarında olabilmekte ve çok iyi cila kabul etmektedir. Heykelcilik ve dış kaplamalarda kullanılmaktadır.

Granit: Plutonik magmatik kökenli olup, asidik bileşimli bir kayaçtır. Bu özelliklerinden dolayı oldukça dayanıklıdır. Beyaz-gri tonlarda, gri-yeşil tonlarda ve kahverengi-kırmızı tonlarda değişik renklerde olabilirler. Normal bir mermere oranla iki kat daha serttir. Mimaride, dış cephe kaplamada ve yer döşemesinde kullanılmaktadır.

Serpantin: Desen olarak yılan derisine benzediği için Yunanca yılan anlamına gelen serpan sözcüğünden türemiştir. Blok verebilen serpantin genelde renginin çarpıcı ve yeşilin değişik tonlarında olması yanında desenleri ile de dikkat çekmektedir. Kullanım ve işleme açısından sert ve zor kesilmesine karşın iyi cila kabul etmektedir. Genelde dış cephe kaplaması, yer döşemesi ve süs eşyası yapımında kullanılır.

Siyenit: Granitlerden kuvarsın azalması ile ayrılan bu taşlar nadiren porfirik dokulu ince veya çok iri tanelidir. Binaların dış cephe kaplamasında kullanılır.

Andezit: Su emmeyen ve suda dağılmayan bir yapıya sahiptir. Sıkı dokulu ve koyu renklidir. Parke taşı, döşeme taşı, kaplama taşı yapımında ve yapılarda değişik amaçlı olarak mimari tasarımlarda ve tarihi yapılarda kullanılmaktadır.

Artaş

Mermerlerin Sertliklerine Göre Sınıflandırılması

Mermerlerin sahip oldukları sertlik düzeyine göre yapılan sınıflandırmadır. Çizilebilirlik esasına göre belirlenen ve en yaygın mineral sertlik özellik belirleme yöntemi Moh’ s skalasına göre belirlenen sertlik değeri mermerin kesilebilirlik, işlenebilirlik özellikleri yanında mermerin cila alma kapasitesini de etkileyen bir özelliktir.^[4]

Mermerlerin Ekonomik Yönden Sınıflandırılması

Mermer olarak kullanılan kayaçların, mineralojik yapısı ve dokusuna bakılmaksızın bilimsel tanımlar dışında yapılan sınıflandırmadır. Bu sınıflandırma kayaçların renk, desen, sertlik ve albenisi gibi özellikleri göz önüne alınarak yapılmaktadır. Uluslararası saptanmış bir kural ve bağlantısı olmadan mermer satıcıları ve mermer işleyicileri arasında kullanılır. Bu sınıflandırmada en büyük ölçü mermerin fiziksel yapısı ve cila alma yeteneğidir.^[3]

Wikipedia

Mermerin Tarihçesi

Milattan önceki devirlerde inşa edilmiş birçok eserde mermere rastlanmaktadır. Bu eserlerde kullanılan mermerlerin türleri çok çeşitli olmakla birlikte ebatlarının çok büyük olduğu dikkat çekmektedir. Tarihi, antik tapınaklarda, mermer heykel'lerde, saraylarda, Mısır firavun mezarlarında, piramitlerde, surlarda, kalelerde, stadyum ve açık hava tiyatrolarında mermere sıklıkla rastlanmaktadır.

Wikipedia

Türkiye'deki mermer yatakları ve ocaklarının pek çoğu milattan önce Romalılar, Bizanslılar ve Yunanlar tarafından işletilmiştir. Türkiye'deki mermer yataklarının büyük bir kısmı özellikle tarihi şöhreti olan Afyon-İsçehisar - Bacakale, Denizli - Honaz, Çal, Kaklık, Kocabaş, Gürlek, Sarayköy, İzmir- Efes, Kütahya - Altuntaş - Çalça, Bileceik - Gülümbe - Lümbe, Bursa - İznik, İzmit - Gebze, Ankara - Koçhisar, Yozgat - Akdağı, Niğde - Gümüşler başta olmak üzere tüm bölgelere yayılmış durumdadır.

Wikipedia

Anadolu'da hakimiyet sürmüş medeniyetler bu mermerin bir kısmını memleket dahilinde yapı ve eserlerde kullanmışken büyük bir kısmını da Avrupa'ya göndermişlerdir.^[5]