Rüzgar Telefonu: Yas Tutmanın Evrensel Yolu

İnsanlar yaslarını nasıl yaşar? Yitirdiklerinin ardından duygularını nasıl paylaşır, hayata tekrar nasıl tutunurlar? Bizimki gibi acısını içine gömerek yaşamayı çok iyi bilen toplumlar bile gün gelir öyle büyük kayıplar yaşarlar ki bu ağır soruyla yüzleşiverirler. Çünkü bazen acılarımız öyle derindir ki nefes almaya devam edebilmek için bir şeyler yapmak zorunda hissederiz kendimizi; kaybımızın ardından sadece ağlamak yeterli gelmez.

Tıpkı yaşlı bahçıvan Itaru Sasaki gibi..

Kimdir Itaru Sasaki? Ölümcül bir kanser nedeniyle kuzenini yitiren ve yaşadığı derin acıyla başa çıkabilmek, yitirdiği canına seslenmek, duygularını anlatmak için bir yol arayan Japon bir bahçıvan. Sonra Sasaki'nin aklına bir yol gelir. Çok sevdiği bahçesine bir telefon kulübesi yerleştirmeye karar verir. Çünkü kuzeniyle iletişimini devam ettirmesinin tek yolu budur.

Sasaki’nin deyimiyle bu bir rüzgar telefonudur. Anlatacaklarını rüzgarın kanatlarında cennete taşıyacak, Sasaki'ye de hayata devam edebilmek için bir neden verecektir. Aslında hiçbir yere bağlı olmayan, hayali bir ankesörlü telefon olsa da Sasaki'ye yasını tutma ve hayata devm edebilme gücü verir.

Ancak hayat dünyanın her köşesinde zorluklarla doludur. Sadece bir yıl sonra Sasaki’nin yaşadığı kasaba olan Ötsuchi’de büyük bir tsunami meydana gelir. Ötsuchi’de 1200, bölgenin tamamında ise 15000 kişi hayatını kaybeder. Sasaki, rüzgar telefonunu bölgesindeki insanların paylaşımına açmaya karar verir. Yaşanan felakette aile üyelerini, arkadaşlarını kaybedenlere, yitirdikleri sevdiklerine rüzgar telefonuyla seslenebileceklerini söyler. O günden sonra rüzgar telefonu herkesin sıklıkla ziyaret ettiği bir yer olur. Aradan geçen yıllarda otuz binden fazla kişinin bu telefonu kullandığı düşünülmektedir.

7 Ocak 2017’de bölgede gerçekleşen büyük bir fırtına, Sasaki’nin rüzgar telefonuna zarar verir. Kasabalılar kulübeyi bir gece içinde el birliğiyle onarırlar. 2018’de kulübenin çok eskidiğini söyler Sasaki. Rüzgar telefonunun müdavimleri bir milyon yenden fazla bağış toplarlar; günler içinde daha sağlam bir alüminyum kulübe inşa edilir. Burası artık bir çeşit mabed, ülkedeki herkes için ölümlerin ardından tutulan yasların simgesidir.

Dünyaya Yayılmaya Başlar

Öte yandan rüzgar telefonunun ünü dalga dalga yayılmaktadır. Bir kaç yıl içinde dünyanın başka yerlerinde de insanlar kayıplarına seslenmek için rüzgar telefonunu kullanmak isterler. Kaliforniya Oakland’da Jordan Stern adlı bir sanatçı, Ghost Ship adlı sanat deposunda çıkan yangında hayatlarını haybeden 36 kişiyi anmak üzere bir rüzgar telefonu inşa eder.

2017’de İrlanda’da Altruchas adlı bir sanat kolektifi, geri dönüştürülmüş malzemelerden tasarlanmış bir rüzgar telefonu kurar. Ancak telefon kulübesi birkaç hafta sonra bilinmeyen nedenlerle kaldırılır.

2018 yılında Japonya’nın Aichi kentinde yaşayan bir karı koca, bu sefer kırmızıya boyanmış bir telefon kulübesi kurulur. “Deniz meltemi telefonu” (shiokaze no denwa) adı verilen bu telefon ise 2009 yılında, 18 yaşındayken intihar eden Kazuko’nun anısına yapılmıştır.

Son yıllarda rüzgar telefonlarının sayısı hızla artar. 2022 yılına gelindiğinde Kanada’dan, ABD'denin çok sayıda eyaletine kadar pek çok noktada incelikle tasarlanmış telefon kulübeleri kurulur. Öyle ki kaybettiklerine ulaşmak isteyenler için rüzgar telefonların dünya üzerindeki konumlarını gösteren bir web sitesi bile açılır. (www.mywindphone.com)

Kimbilir belki de çok yakın bir zamanda bizde de bir rüzgar telefonu kurulduğunun haberini alırız.