GASLİGHTİNG

Gaslighting nedir?

Psikolojik bir terim olan “Gaslighting” kelimesinin Türkçe'de tam bir karşılığı bulunmamaktadır. Gaslighting, bir kişiyi, kendi akıl sağlığını veya gerçekliğini sorgulayacak derecede psikolojik olarak manipüle etmek olarak tanımlanmaktadır.

“Gaslighting” kelimesinin hikayesi ise bir hayli ilginç. Gaslighting, 1930'larda oynanan bir tiyatro oyunundan geliyor. Senaryoya göre Jack, eşi Bella'yı manipüle etmek için her gün gaz lambasının ışığını biraz kısıyor. Eşi "Bu lambanın ışığı azaldı mı?" diye sorduğunda ise sert bir şekilde karşılık verip kadını aşağılıyor. Sonuç olarak Bella'nın kendisine olan güvenini yitirmesini hedefliyor. İşte bu nedenle yapılan bu duygusal manipülasyonun adı “Gaslighting” oluyor.

Gaslighting uygulayan kişiler nasıl bir tutum sergiler?

Yapılan araştırmalara göre gaslighting uygulayan kişilerin çoğu, karşı tarafa zarar veren davranışlarının farkındadır. Bununla da yetinmeyip diğer insanların hayatları üzerinde kontrol sahibi olmayı ve dengesizlik yaratmayı amaçlamaktadırlar.

Gaslighting uygulayan kişiler genellikle şu cümleleri kullanıyor:

"Senin problemlerin var."

"Sen çıldırmışsın."

"Fazla alıngansın."

"Gereksiz tepki veriyorsun."

"Seninle ilgili bir sorun var."

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

"Her şeyi fazla dramatize ediyorsun."

"Böyle bir şey asla yaşanmadı, uyduruyorsun."

Gaslighting'e maruz kalındığı nasıl anlaşılır?

Gaslighting uygulayan kişi karşıdaki kişiye kendi gerçekliğini sorgulatır. Bu durum kişinin kendisinden şüphe etmesine yol açarak benlik algısında zayıflığa neden olur. Manipülasyonun şiddeti arttıkça manipüle edilen kişi, aklını kaçırdığını hissedebilir. Gaslighting nedeniyle kişi, kendini eksik ve zayıf hisseder.

Her zaman özür dileyen konumundaysanız,

"Fazla hassas" olmakla eleştiriliyor, kendini bundan dolayı suçlu hissediyorsanız,

Duyulmadığınızı ve çaresiz olduğunuzu düşünüyorsanız,

Duygularınız görmezden geliniyor ve karşınızdaki kişiden sık sık "Sen çıldırmışsın.” "Bunları uyduruyorsun." cümlelerini duyuyorsanız,

Karşınızdakinin davranışı nedeniyle kendinizi sürekli sorguluyorsanız,

Yaptığınız her şeyin yanlış olduğunu hissediyorsanız,

İlişkinizin içinde kendinizi sıklıkla gergin ve güvensiz hissediyorsanız,

Gerçekte kim olduğunuzu unutmaya başladığınızı hissediyorsanız,

Yolunda gitmeyen durumun tek sebebini kendiniz olarak görüyorsanız Gaslighting'e maruz kalıyor olabilirsiniz.

Agora Bilim Pazarı

Durdurulamayan İnsanlık 2

HER ŞEY NEDEN BU KADAR ADALETSİZ?
Tarih kitapları krallar, kraliçeler ve komutanların hikâyeleriyle dolu. Peki tüm bu insanlar nereden çıktı? Bazı insanlar saraylarda yaşayıp herkese emirler yağdırırken bazılarının niçin o sarayları temizlemek ve emirlere itaat etmek zorunda olduğunu merak ettiniz mi hiç? Sapiens kitabıyla tüm dünyada satış rekorları kıran tarihçi yazar Yuval Noah Harari genç okurlara yönelik serisinin ikinci kitabında on bin yıl önce gerçekleşen devrimin bugün bile hayatımızı nasıl etkilediğini anlatıyor. Her şeyin hangi noktada yanlış gitmeye başladığını ama hatalarımızı düzeltmek için hâlâ şansımız olduğunu gösteriyor.
Buğday yetiştirmeye dair masum bir çabanın kıtlıklara, açlığa ve savaşlara nasıl yol açtığını keşfediyoruz. Eski çağların dâhilerinin yazıyı nasıl bulduğunu ve neden vergi ödemek zorunda olduğumuzu öğreniyoruz. İki geveze iskeletle, altın küpeli timsahla ve milyonlarca mutsuz tavukla tanışıyoruz. Ayrıca insanların bitki ve hayvanları kontrol etmeyi öğrenmesinin, bizi nasıl birbirimizi kontrol etmeye yönelttiğini anlıyoruz. Durdurulamayan İnsanlık: Dünya Neden Adil Değil büyük bir şeffaflık ve mizahla harmanlanan gerçek bir hikâye. Dünyamızın nasıl şekillendiğini, neden bazı insanların her şeyi varken diğerlerinin hiçbir şeyi olmadığını merak edenler için destansı bir macera.

Devamını Göster

₺313.00

Satın Al Tüm Ürünler

Gaslighting ile nasıl mücadele edilir?

Gaslighting’e uğrayan kişiye öncelikle, sağlıklı ilişkilerin nasıl olması gerektiğinin hatırlatılması çok önemli. Böylece kişinin gerçeklikle teması sağlanır. Unutmayın ki sağlıklı ilişkiler; saygı, güven, dürüstlük, açık iletişim temellidir.Gaslighting’e maruz kalındığının fark edildiğinde yapılacak ikinci ve en önemli adım Gaslighting uygulayan kişiyle ilişkiyi sonlandırmak.

Gaslighting uygulayan kişiyle iletişimin koparılması sonucunda, kişi gündelik yaşamına adapte olmakta zorluk yaşıyorsa psikolojik destek almayı ihmal etmemelidir.