Çizgili kasların kasılma mekanizması

Çizgili kas nedir?

Çizgili kaslar, insan vücudunun isteği doğrultusunda çalışan kaslardır. Ölen çizgili kas hücreleri kendini yenileyemez, bu hücrelerin kendini yenileme kabiliyeti yoktur. Yapılan düzenli egzersiz ile güçlenip büyüyebilmektedirler. Çizgili kaslar hızlı kasılabilir ve çabuk yorulurlar. Laktik asit fermantasyonu, çizgili kaslarda gerçekleşir. Bu fermantasyon sonucu yorgunluk hissi oluşur ve karbondioksit açığa çıkmamaktadır.

Çizgili kasların kasılma mekanizması

Kasların kasılabilmesi için gereken minimum uyarı şiddetine eşik değeri denir. Eşik değerini geçen bütün uyarılar impuls oluşturur. Kaslar eşik şiddeti altındaki hiçbir uyarıya tepki vermez.

1)Kas kasılma mekanizması

Çizgili kasların kasılma mekanizması, İngiliz bilim insanı H.E. Huxley tarafından ileri sürülen model ile açıklanır. Çizgili kas kasılırken; Z bandı çizgileri yakınlaşır, I bandının boyu kısalır, aktin ve miyozin ipliklerinin boyu değişmez, A bandının boyu değişmez, H bandı daralır, kasın boyu kısalır ve genişliği artar. En önemli ve dikkat edilmesi gereken şey şudur ki, kas kasılırken kasın hacmi ve kütlesi değişmez.

2)Kas gevşemesi mekanizması

Z bandı birbirinden uzaklaşır, sarkomerin boyu uzar, I bandının boyu uzar, aktin ve miyozin ipliklerinin boyu değişmez, H bandı ortaya çıkar, A bandı boyu değişmez, kasın boyu uzar ve genişliği azalır, kasın kasılma mekanizmasında olduğu gibi kasın hacmi ve kütlesi değişmemektedir.

Kas kasılırken; ATP, kreatin fosfat, glikojen, glikoz+oksijen azalır. Kas kasılırken ADP+Pi, kreatin, karbondioksit+su molekülü, ısı ve laktik asit artar.

Kas-iskelet ilişkisi

Tendonlar, kaslar ve kemikler arasında hareketi sağlayan önemli bir bağ dokudur. Ligament ise kemikleri başka bir kemiğe bağlayan fibröz dokudur. Kasların çekme özelliği olmasına rağmen itme gibi bir özelliği bulunmamaktadır. Bu neticede vücuttaki kaslar çift şekilde bulunur ve birbirine antagonist şekilde hareket eder. Antagonist kaslar birbirlerine karşın zıt çalışan kaslardır.

Rigor mortis

Kasılmış bir kasın ATP yetersizliğinden ötürü geri gevşeyemeyişidir. Ölüm gibi durumlarda birkaç saat içinde bütün ATP tükenmektedir ve kasın geri gevşeyebilmesi için ATP molekülü bulunmaz.