Bikeshedding ve Önemsizlik Kanunu: Neden İnsanlar Küçük Meselelere Takılıp Kalırlar?

Önemsizlik kanunu olarak da bilinen bikeshedding, insanların küçük sorunları ele almak için görece büyük bir zaman, enerji ve diğer kaynakları harcadığı fenomenleri ifade eder.

Örneğin bikeshedding eyleminde bulunan bir şirket, küçük bir bisiklet kulübesinin (İng: "bikeshed") inşasını tartışmaya, ileri teknolojik bir tesisin inşasını tartışmaya kıyasla daha fazla zaman harcayabilir, zira bisiklet kulübesinin inşası bu şirketin daha kolay ele alabildiği ve anlayabildiği bir sorunu temsil etmektedir.

Bikeshedding kavramı, insanların dikkat etmesi gereken önemli sorunları gözardı ederek değerli kaynaklarını önemsiz konulara harcadığı durumların tespitinde rol oynar ve bu çerçevede hem bireysel üretkenlik, hem de grup verimliliği alanında önemli çıkarımlarda bulunur.

Makalemizde bikeshedding'i detaylı bir şekilde öğrenecek, insanları nasıl etkilediğine dair bazı örnekler görecek, neden insanların önemsiz sorunlara odaklanıp kaldığını keşfedecek ve pratikte bikeshedding sorunuyla nasıl mücadele edebileceğinizi öğreneceksiniz.

Andrea Piacquadio

Bikeshedding ve Önemsizlik Kanunu Örnekleri

Önemsizlik kanunu, Cyril Northcote Parkinson tarafından 1957 yılında kaleme alınan "Yönetimde Parkinson Yasası ve Diğer Çalışmalar" başlıklı bir kitapta ortaya atılmıştır.^[1] "Bikeshedding" kavramı ise bu kitapta yer alan önemsizlik kanununa ilişkin bir örnekten gelmektedir.

Bu örnekte hayal ürünü bir şirket komitesi üç sorunu tartışmakla görevlendirmektedir:

• Büyük bir reaktörün inşası.
• Küçük bir bisiklet kulübesinin inşası.
• Tekrarlanan toplantılar için yıllık ve küçük kahve bütçesi.

Reaktör konusu karmaşık bir konudur; komite üyelerinin yalnızca birkaçı konuyu anlayabilmekte ve rahatlıkla tartışabilmektedir. Bundan ötürü bütün konu iki buçuk dakika içinde onaylanır ve sıradaki gündem maddesine geçelir.

Ancak diğer komite üyeleri bir katkıda bulunduklarını hissetmek adına iyi anladıkları bir konuda kendilerini gösterme çabasına girişirler. Birçoğunun iyi anladığı konu, tabii ki bisiklet kulübesidir; çatısının alüminyumdan mı, galvanize demirden mi inşa edileceğini veya kulübenin inşaatının gerekli olup olmadığını tartışırlar.

Nihayetinde, 45 dakika ve kulübeye uygulanacak çeşitli tasarruflarla küçük bir kazancın elde edilmesinden sonra bir şeyleri başardıkları hissiyle tartışmayı kapatırlar. Böylelikle konu gündemin son ve en önemsiz olmakla beraber anlaşılması en kolay maddesine, yani yıllık kahve bütçesine gelir.

Reaktör çerçevesindeki sorunlara yönelik tartışmada komite üyelerinin hemen hemen hiçbiri bir şey anlamamıştır ve bu üyelerden ancak bazıları bisiklet kulübesinin inşası konusunda tartışılan materyaller arasındaki farkı bilmektedir. Halbuki kahveyi herkes bir raddeye kadar bilmekte ve anlamaktadır.

Bu sebeple de kahve konusunda sonu bitmez bir tartışmaya girilir; bir saat sonrasında toplantı sekreterinden daha fazla bilgi edinmesi ricasında bulunur ve kahve maddesi bir sonraki toplantıda konuşulmak üzere ertelenir.

Not: Önemsizlik kanununun tam ismi Parkinson Önemsizlik Kanunu'dur. Parkinson ismi aynı zamanda Parkinson Yasası olarak bilinen ve "yapılan iş, işin bitirilmesi için ayrılmış süreyi dolduracak şekilde genişler" şeklinde özetlenen bir başka kavram için de kullanılmaktadır. Dolayısıyla bu ikisi birbirine karıştırılmamalıdır.

Bikeshedding Kavramı Nasıl Popüler Olmuştur?

Bikeshedding, yazılım geliştirme gibi alanlarda sık karşılaşılan bir sorundur ve terim, Poul-Henning Kamp tarafından 1999 yılında açık kaynaklı bir işletim sistemi etrafında oluşturulan bir e-posta listesine gönderilen, insanların önemsiz sorunlar üzerine tartışma eğilimlerine cevaben yazılmış bir e-posta ile popülerliğini kazanmıştır.^{[2], [3]} Bu e-postada Kamp, ana argümanı olarak şu ifadelerde bulunmuştur:^[4]

...bir bisiklet kulübesi yapabiliyor olmanız diğer insanların yapmak istediği bir bisiklet kulübesinin rengini sevmemeniz sebebiyle onları engelleyebileceğiniz anlamına gelmiyor. Bu her küçük özellik üzerine tartışmamanız gerektiğinin altını çizen bir metafor. Bundan daha iyisiniz, yapmayın.

Buna bağlı olarak insanlar, bazen "bikeshed" (Tr: "bisiklet kulübesi") terimini çok dikkat çeken ve önemsiz olmasına rağmen hakkında çok tartışılan küçük sorunları ifade etmek için kullanır.

Önemsizlik Kanununun Varyasyonları

Önemsizlik kanununun temel aldığı kavram, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli şekillerde formüle edilmiştir:

• "Şirketler önemsiz konulara orantısız ağırlık verirler."
• "Gündemin herhangi bir maddesi için harcanan zaman, ilgili para miktarıyla ters orantılı olacaktır."
• "Bir değişimin yarattığı gürültü miktarı, değişimin karmaşıklığı ile ters orantılıdır."

Ayrıca, bu temel kavram ilgili atasözlerinde de karşımıza çıkmaktadır Bunun bir örneği "herhangi bir anlaşmazlıkta duyguların yoğunluğu, söz konusu meselelerin değeriyle ters orantılıdır" atasözünü temel alan Sayre kanunudur. Bu kanun, akademik politikanın konu aldığı risklerin çok düşük olması sebebiyle genellikle çok vahşi bir hal aldığını fade eder.

Yan Krukov

Neden İnsanlar Önemsiz Sorunlara Odaklanırlar?

İnsanların önemsiz konulara odaklanıp daha önemli olanları ihmal etmelerinin çeşitli nedenleri olmakla birlikte yaygın nedenler şunlardır:

• Önemsiz bir konu, anlaşılması ve hakkında fikir yürütülmesi daha kolay bir konudur.
• Önemsiz meseleyi çözmek için daha az zaman, çaba veya para gerekir.
• Önemli sorun, kararları alan kimselerin daha fazla sorumluluk almasını gerektirecektir.
• Önemli sorundan sorumlu kişilerin zaten işlerini yapmış ve meseleyi değerlendirmiş olmaları gerektiği varsayılır.

Not: Benzer köklere sahip ilgili bir kavram da erken optimizasyondur. Erken optimizasyon, insanların gereğinden erken bir aşamada projeyi daha verimli/mükemmel hale getirmeye çalışma çabasıdır.

Bikeshedding'den Nasıl Kaçınabiliriz?

Bikeshedding'den kaçınmak için yapmanız gereken ilk şey, kendiniz de dahil olmak üzere insanların genellikle daha önemli sorunları ihmal ederek küçük sorunlara odaklanmaya eğilimli olduğu gerçeğini aklınızda tutmaktır. Ardından içinde bulunduğunuz durumda bir sorun teşkil eden veya gelecekte bir sorun teşkil edecek unsurları belirlemeye çalışmalı ve bu sorunları çözmek için gereken çabayı göstermelisiniz. Böylelikle hem bikeshedding'den kaçınır, hem de sorunları daha çıkmadan çözebilirsiniz.

Örneğin, iş yerinde bir toplantı düzenlemek üzereyseniz ve insanların tartışmalı olduğu bilinen küçük bir konuya gereksiz yere odaklanarak bikeshedding yapacağını düşünüyorsanız toplantı programında bu konunun tartışılması için yalnızca küçük bir süre ayırabilir ve bu sürenin sonunda ekibinizden bir karara varmalarını isteyebilirsiniz.

Benzer bir şekilde, diyelim ki iş yerinde yaklaşan bir toplantıdan siz sorumlusunuz ve gündemdeki maddelerden birinin tartışılması gereken en önemli ama aynı zamanda anlaşılması en zor madde olduğunu biliyorsunuz. Bu konunun üstünkörü konuşulup geçilmemesini sağlamak için konuyu tartışmaya uzun bir süre ayırabilir ve bu sürenin belki de bir kısmını katılımcıların konuyu ve sorunları anlaması için değerlendirebilirsiniz.

Bikeshedding'den kaçınmaya çalışırken ne zaman bikeshedding yaşanacak sorusu kadar neden bikeshedding yaşanıyor sorusuna da odaklanmanız gerekir. Böylelikle mevcut soruna yönelik çözümünüzü uyarlayabilir ve bikeshedding'den daha etkili bir şekilde kaçınabilirsiniz.

Örneğin bir komitede bulunan iki kişinin birbirini sevmediğini biliyorsanız ve bu iki kişinin basit bir sorun hakkında tartışacağını düşünüyorsanız, sorunu bu iki kişinin de bulunmadığı veya iki kişiden yalnızca birinin bulunduğu bir zaman aralığında tartışmayı tercih edebilirsiniz.

Son olarak bikeshedding yapıp yapmadığınızdan emin değilseniz kendinize basit bir soru sorabilirsiniz: "Karşı karşıya olduğumuz soruna gerçekten bu kadar kaynak (zaman, para, vb.) ayırmalı mıyız?"

Agora Bilim Pazarı

Dikkat Tacirleri

Geçtiğimiz yüzyılda dikkat tacirliği endüstrisi, envaiçeşit oyalama ve şaşırtma yöntemiyle, uyanık olduğumuz her dakikayı bizden çalar hale geldi ve bu amacında da başarılı oldu. Dikkat tacirlerinin bu başarısı dikkati dağınık bir topluma bağlı, zira doğamız gereği dikkatimiz dağınıkken satılmak istenen şeye kolayca rıza gösteriyoruz. Kitap okumak, bir enstrüman çalmak ya da yalnızca derin düşüncelere dalmak gibi konsantrasyon gerektiren durumlar dikkat tacirlerinin arzu ettiği durumlar değil; onlar daha çok açık hava ilanlarına bakmamızı, araya reklamların girdiği kısa televizyon programlarını izlememizi ya da “90’larda Playboy tarafından geri çevrilen ünlüler” sekmesini tıklamamızı istiyorlar.

Reklamcılığın Madison Bulvarı öncesi döneminden mobil internet sitelerinin artışına, e- postanın doğduğu günden dikkatin Google ve Facebook’un tekeline geçtiği güne, Ed Sullivan’dan Oprah Winfrey, Kim Kardashian ve Donald Trump gibi marka olmuş günümüz simalarına kadar geçen sürede “Dikkat Ticareti” dediğimiz en temel iş modeli tahtını
korumaya devam ediyor. Tim Wu, Dikkat Tacirleri kitabında, bu iş modeline karşı bağışıklık kazanabilmek adına kumandanın icadından Apple’ın reklam kovucu son sürümüne kadar türlü girişimlerde bulunulduğunu dile getiriyor, ne var ki sektör her zaman bir yolunu bulup kendine yeni kapılar açmayı başarıyor.

Bu kitap, dikkat tacirlerinin tarihini anlatırken, bir yandan da elde ettikleri zaferlerle insanların hayatını nasıl şekillendirdiğini anlamanıza yardım edecek. Dikkat tacirlerinin zihnimize girmek adına doğamızı bilişsel, toplumsal, siyasal ve daha birçok yönden kökünden değiştirdiğine tanık olacaksınız.

Devamını Göster

₺300.00

Satın Al Tüm Ürünler

Bu sorunun cevabı "hayır" ise, yani kaynaklarınızın başka bir alana tahsis edilmesi daha iyi olacaksa, bu kaynakları bu başka alana kaydırmak için elinizden geleni yapın. Tersine, cevap "evet" ise kaynaklarınızı bu soruna harcamaya devam edebilir veya sorunun çözümüne yönelik harcadığınız kaynakları artırabilirsiniz.

Ancak mevcut durumu değiştirmeye çalışmadan önce, mevcut kaynak tahsisi verimsiz olsa bile, herhangi bir değişikliğin sebep olacağı maliyetin, işleri akışına bırakmanın maliyetinden daha yüksek olup olmayacağını da kendinize sormalısınız.

Miguel Á. Padriñán

Önemsizlik Kanunu Hakkında Akılda Tutulması Gerekenler

Önemsizlik kanununa ilişkin en önemli uyarı, kanunun mutlak bir gerçeği ifade etmediği; genel bir gözlem niteliğinde olduğudur. Yani hem küçük hem de büyük sorunların önem derecesiyle orantılı olarak hak ettikleri ilgiyi gördükleri durumlar da kesinlikle vardır.

Bununla beraber sorunların genellikle önemini yitirdiği, dolayısıyla orantısız bir dikkat çekmek yerine hızla çözüldüğü veya tamamen gözardı edildiği bir nokta da vardır. Ancak bu noktanın nerede olduğu veya bir sorunun orantısız dikkat çekmek için ne kadar küçük olması gerektiği sorunun doğasına ve sorunu ele alan insanlara bağlıdır.

Özet ve Sonuçlar

• Bikeshedding (önemsizlik kanunu olarak da bilinir), insanların nispeten önemsiz konularla uğraşarak büyük miktarda zaman, enerji ve benzeri diğer kaynakları harcadıkları bir olgudur.
• 'Bikeshedding' terimi, karmaşık bir inşaat projesini kısa bir tartışma sonucu onaylayan, ancak bundan çok daha uzun bir süreyi önemsiz bir bisiklet kulübesinin inşasını tartışarak geçiren bir şirket komitesini konu alan bir hikayeden gelmektedir.
• Bikeshedding önemli bir kavramdır; insanların değerli kaynaklarını önemsiz konulara harcarken dikkatlerini gerektiren önemli konuları ihmal ettikleri durumların tespit edilmesine yardımcı olabilir.
• İnsanlar kavramasının daha olması, daha az kaynakla çözülebilmesi ve daha az sorumluluk almalarını gerektirdiği için önemsiz sorunlara odaklanma eğilimindedir.
• İnsanların bikeshedding'den kaçınmalarını sağlamak için bu davranışın ortaya çıkabileceği durumları belirlemeli, kendinize bunun altında yatan nedenlerin neler olduğunu sormalı ve ardından bununla başa çıkmanızı sağlayacak, küçük sorunlara az zaman ayırmak gibi çözümler üretmelisiniz.