Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Beyin Sinyalleri, Yapay Zeka Kullanılarak Konuşmaya Dönüştürüldü!

Konuşamayan İnsanlar Gelecekte Beyin Sinyalleri Yoluyla Konuşabilir!

3 dakika
10,652
Beyin Sinyalleri, Yapay Zeka Kullanılarak Konuşmaya Dönüştürüldü! Vanity Fair
Evrim Ağacı Akademi: Yapay Zeka Uygulamaları Yazı Dizisi

Bu yazı, Yapay Zeka Uygulamaları yazı dizisinin 16. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Hayatlarımıza Giren 5 Yapay Zeka Ürünü: Sizin Yapay Zekanız Ne Kadar Zeki?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 5 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Podcast
6:53
50
  • İndir
  • Dış Sitelerde Paylaş
Tüm Reklamları Kapat

Nörobilimciler, konuşamayan insanların ses üretebilmesini sağlamak için beyin sinyallerini konuşmaya dönüştürebilen bir cihaz geliştirdiler.

Bu teknoloji, henüz laboratuvar dışında kullanılmak için yeterince hassas olmamasına karşın, çoğu anlaşılabilir olan cümleler sentezleyebilmekte. Yeni teknolojiyi geliştiren uzmanlar, konuşmayı deşifre etme cihazlarının detaylarını Nature dergisinde yayınladılar.

Atlanta, Georgia’da bulunan Emory Üniversitesi'nde bir nöromühendis olarak çalışan, makale yazarlarından Chethan Pandarinath şöyle diyor: 

Tüm Reklamları Kapat

Bilim insanları, yakın zamanda çoğunlukla tek heceden oluşan, kimi zaman 2 veya 3 heceden oluşabilen kelimeleri, beyin etkinliği kullanılarak sese dönüştürmek için yapay zekayı kullandılar. Ayrı ayrı kelimelerden, tam cümlelere geçiş için yapılan sıçrayış teknik açıdan oldukça zorluydu. Bu çalışmayı böylesine etkileyici kılan nedenlerden birisi de bu.

Hareketleri Haritalamak...

San Francisco’daki California Üniversitesi'nde bir beyin cerrahı ve çalışmanın öncüsü olan Edward Chang şöyle diyor: 

Konuşma yeteneğini kaybeden birçok insan, iletişim kurmak için farklı teknolojilerden faydalanıyor. Şu anda yaygın olan teknolojide, bir imleç kullanarak, harfleri ve bazı kelimeleri gösteren bir ekrandan tek tek seçim yapmak gerekiyor. Bu imleci kullanabilmek için çok küçük hareketler gerekiyor. Motor nöron hastalığı bulunan Stephen Hawking, bunu kullanan ünlü örneklerden biri. Kendisi, yanağındaki bir kas sayesinde hareket ettirilen bir imleç kullanmaktaydı. Bu tip cihazları kullanan insanlar kelimeleri harf harf yazarlar. Dolayısıyla bu cihazlar dakikada on adete kadar kelime üretilebilir ve çok yavaştır. Doğal konuşma ise dakikada ortalama 150 kelime içeriyor. Bunu, ses kutumuzun verimliliği sayesinde başarabiliyoruz.

Bu temelden yola çıkan Chang ve ekibi, kendi şifre çözücülerini oluştururken insanların ses kutusunu ve vokal yolağını modellemeye karar verdiler.  

Araştırmacılar, epilepsi tedavisinin bir parçası olarak beyinlerine elektrotlar yerleştirilmiş beş birey ile çalıştılar. Ekip ilk olarak, katılımcılar yüzlerce cümleyi yüksek sesle okudukları sırada oluşan beyin etkinliklerini kaydetti. Sonrasında Chang ve arkadaşları, bu kayıtları; dil, dudak, çene ve gırtlak hareketlerinin nasıl ses oluşturduğunu belirleyen ve önceki çalışmalardan gelen veriler ile birleştirdiler.

Ekip, bu verileri kullanarak bir derin öğrenme algoritması üzerine çalıştı ve sonrasında programı kendi deşifre cihazlarına dahil etti. Cihaz, beyin sinyallerini vokal bölgenin tahmin edilen hareketlerine dönüştürmekte ve bu hareketleri sentezlenmiş konuşma haline getirmekte. Chang şöyle diyor:

Tüm Reklamları Kapat

Sentezlenen 101 cümleyi dinleyen kişiler, ortalama olarak kelimelerin %70’ini anlayabildiler.

Siz de buradaki MP3 kaydını dinleyerek sesleri anlayıp anlayamadığınızı test edebilirsiniz. Ses kaydında ilk olarak üretilmek istenen cümle söyleniyor: "Ship building is a most fascinating process.", yani: "Gemi inşaatı baş döndürücü bir süreçtir". Sonrasında ise aynı cümle, düşünceler aracılığıyla üretiliyor ve ses dönüştürülüyor. Ses kaydının ikinci kısmında ise, bir diğer cümle söyleniyor: "The proof that you are seeking is not available in the books.", yani: "Aradığın kanıt, kitaplarda bulunmuyor.". Sonrasında bu cümle de, düşüncelerden üretiliyor.

Başka bir deneyde araştırmacılar, bir katılımcıdan cümleleri yüksek sesle okumasını ve ardından aynı cümleleri ağzını ses çıkarmadan hareket ettirerek taklit etmesini istedi. Chang, bu deneye ait şu yorumu yapıyor:

Bu testte oluşturulan cümlelerin kalitesi, sesli konuşma ile elde edilenlere göre daha düşüktü; ancak sonuçlar yine de umut verici.

Yukarıdaki videoda, vokal bölge hareketlerinin sesli okuma ve sessiz taklit ile nasıl şifrelendiği ve bu şifrelerin nasıl çözüldüğü anlatılıyor. Chang’in de ifade ettiği gibi, sessiz taklit sonrası yapılan deşifreden elde edilen kelimelerin anlaşılırlığının daha az olduğu görülüyor. 

Anlaşılabilir Gelecek

California’daki Diego Eyalet Üniversitesinde bir nörobilimci olan Stephanie Riès şöyle diyor:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Beyin faaliyetinin ses kutusundaki hareketlere göre haritalandırılıp, sonrasında bunları sese dönüştürerek elde edilen cümleler; beyin faaliyetlerini doğrudan sese dönüştürerek elde edilen cümlelere göre çok daha anlaşılır.

Seattle’daki Washington Üniversitesinde bir sinir mühendisi olan Amy Orsbon, çalışmaya dair düşüncelerini şöyle açıklamakta:

Yeni konuşma deşifre cihazının, bireylerin sadece düşündükleri kelimelerle çalışıp çalışmayacağı net değil. Çalışma, konuşma taklidi yapıldığında çalıştığını gerçekten güzel bir şekilde göstermekte. Ancak biri ağzını hareket ettirmediği zaman bu sistem nasıl işleyecek?

Chicago, Illinois’deki Northwestern Üniversitesi'nde bir nörolog olan Marc Slutzky de aynı fikirde ve deşifre cihazının performansının gelişmeye açık kapı bıraktığını ifade etmekte. Slutzky şöyle söylüyor:

Dinleyiciler, sentezlenen cümleleri anladıklarını göstermek için, onlara sunulan bir dizi kelime içinden sözcükler seçtiler. Ama onlara sunulan sözcük sayısı arttıkça, sentezlenen cümledeki kelimeleri tespit etme başarısı da düştü. Çalışma gerçekten çok önemli bir adım; ancak sentezlenen konuşmanın kolaylıkla anlaşılabilir olmasının önünde hala uzun bir yol bulunmakta.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Yapay Zeka Uygulamaları Yazı Dizisi

Bu yazı, Yapay Zeka Uygulamaları yazı dizisinin 16. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Hayatlarımıza Giren 5 Yapay Zeka Ürünü: Sizin Yapay Zekanız Ne Kadar Zeki?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
81
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Umut Verici! 15
  • Bilim Budur! 14
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 6
  • Muhteşem! 5
  • Tebrikler! 5
  • Merak Uyandırıcı! 5
  • İnanılmaz 2
  • Güldürdü 1
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: Nature | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 10/10/2024 08:17:22 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7775

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Teşhis
Deizm
Coğrafya
Gazetecilik
Canlı Cansız
Doğal
Ağız Sağlığı
Çalışma
Sinir Hücresi
Doktor
Venüs
Temel
Kurbağa
Kedi
Video
Jinekoloji
Genom
Santigrat Derece
Tekillik
Mantık Hatası
Sinir Sistemi
Asteroid
Hayatta Kalma
Bakteri
İnsan Türü
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
K. Selici, et al. Beyin Sinyalleri, Yapay Zeka Kullanılarak Konuşmaya Dönüştürüldü!. (30 Nisan 2019). Alındığı Tarih: 10 Ekim 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7775
Selici, K., Bakırcı, Ç. M. (2019, April 30). Beyin Sinyalleri, Yapay Zeka Kullanılarak Konuşmaya Dönüştürüldü!. Evrim Ağacı. Retrieved October 10, 2024. from https://evrimagaci.org/s/7775
K. Selici, et al. “Beyin Sinyalleri, Yapay Zeka Kullanılarak Konuşmaya Dönüştürüldü!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 30 Apr. 2019, https://evrimagaci.org/s/7775.
Selici, Kartal. Bakırcı, Çağrı Mert. “Beyin Sinyalleri, Yapay Zeka Kullanılarak Konuşmaya Dönüştürüldü!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, April 30, 2019. https://evrimagaci.org/s/7775.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close