Balon Balıkları (Pufferfish): İnsanlar, Zehirli Bir Balığı Nasıl Yiyorlar?

Besinler, her zaman besleyici oldukları için tüketilmek zorunda değillerdir. Bazen insanlar sadece lezzetini beğendikleri için veya inançları doğrultusunda tüketiminin tehlikeli olduğunu bildikleri besinleri yer veya bazı diğer besinleri tüketmekten uzak dururlar.

Bu besinlerden biri de balık türüne aittir ve ölümcül olabilecek kadar tehlikeli olduğu bilinmesine karşın 2019 yılında yapılan bir habere göre Japonya'da yılda 10.000 ton bu balık ailesinden tüketilmektedir. Gelin balon balıklarına ve insanlar tarafından nasıl tüketildiklerine biraz daha yakından bakalım.

Pufferfish (Balon Balıkları) Ailesi Nedir?

Balon balıkları ailesi ya da bilimsel adlarıyla Tetraodontidae familyası, üst sınıf olarak Tetraodontiformes takımına ait bir ailedir. Bu ailede en az 200 türde ve 29 cinste balon balığı bulunur. Ailenin bu bilimsel adı ve bu takıma ait olmasındaki temel neden, aile üyelerinin karaciğerlerinde barındırdıkları tetrodotoksin adlı zehirli kimyasaldır.

Ailenin ''balon balıkları'' olarak adlandırılmasının nedeni ise kendilerini şişirerek daha büyük görünme özelliklerinden gelir. Biyologlar, bu özelliğin onların yavaşlıklarını ve bir anlamda sakarca yüzüşlerini telafi etme amacıyla evrimleştiğini düşünüyorlar. Çünkü bu hantal özellikleri onları yırtıcılar karşında savunmasız hale getiriyor ve midelerinin elastikliğini kullanarak kendileri şişirmeleri ve dikenli vücutlarını ön plana çıkarmaları, yırtıcıları kendilerine saldırmamaları konusunda uyarıyor.

Scitech Europa

Balon Balıklarının Zehirleri Ne Kadar Güçlüdür?

Tetrodotoksin (TTX) kimyasalı, balon balıkları ailesinin neredeyse tüm üyelerinde bulunur ve karaciğerlerinde depolanır. Herhangi bir etki yüzünden karaciğerlerinin yaralanması sonucu tetrodotoksin bütün vücutlarına yayılır ve kendisini yiyen canlıyı zehirler. Tetrodotoksinin etkilerini buradaki yazımızda daha detaylı bir şekilde incelemiştik.

Ancak kısaca belirtmekte fayda var: Tetrodotoksin, siyanürden 1200 kat daha zehirleyicidir. Siyanürün gaz ya da siyanür tuzu olarak bulunmasına bağlı olarak öldürücü dozu değişmesine rağmen, vücutta kilogram başına 2,5 mg siyanür bulunması ölümcüldür.

The Daily Meal

Hiç hafife alınmayacak bir kimyasal olmasına rağmen, tetrodotoksin içeren balon balıkları dünyanın birçok yerinde insanlar tarafından tüketilmektedir. Balon balıklarının daha çok tropikal astropikal sularda bulunmasından dolayı bu balıkların tüketimi özellikle Japonya'da yaygındır.

Japon mutfağında yaygın olarak kullanılan balon balığı türü kaplan balon balığı ya da ''torafugu'' olarak bilinen Takifugu rubripes'dir. Japon Hükümeti, balon balığı hazırlama konusunda tedbiri elden bırakmıyor ve ancak 2 yılda alınabilen bir ''balon balığı hazırlama'' lisansının üstüne, en az 3 yıl hazırlama tecrübesi bulunanların bu yemeği servis etmesine izin veriyor. Aşağıdaki videoda bir fugu balığının hazırlanıp servis edilmesini görebilirsiniz. Yalnız uyarmış olalım; aşağıdaki görüntüler kimileriniz için rahatsız edici olabilir.

Balon balıkları, yiyenlerin tanımlayamadığı eşsiz lezzeti ve yaşattığı adrenalin hissiyle mutfaklarda kendine yer bulmaya devam ediyor. Hazırlanması çok dikkat gerektirdiğinden ve nadir olarak servis edildiğinden oldukça yüksek fiyatlara alıcı buluyor.