Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Anne Yumurtasındaki Metabolitlerin Bir Kalıtım Faktörü Gibi Davranarak Çocuğunun Metabolik Gelişimini Belirlediğini Gösterdik!

3 dakika
5,153
Anne Yumurtasındaki Metabolitlerin Bir Kalıtım Faktörü Gibi Davranarak Çocuğunun Metabolik Gelişimini Belirlediğini Gösterdik!
Tüm Reklamları Kapat

Diyabet, obezite gibi metabolik hastalıklar anneden çocuğa geçiyor olabilir mi? Neden açlıkla mücadele eden toplumların çocukları da hastalıklarla boğuşuyor? Bu, sadece sosyolojik bir problem mi, yoksa işin biyolojik bir temeli de olabilir mi? Gelin, bu soruların cevabına birlikte göz atalım.

Annedeki metabolik problemler ve beslenme düzenindeki değişiklikler, çocukların gelişim sürecinde ve yetişkinlik dönemlerinde sağlıklarını önemli derecede etkiliyor ve hastalıkların artmasına sebep oluyor. İkinci Dünya Savaşı sırasında Hollanda Açlık Kışı'nı yaşayan kadınların çocuklarının obezite ve diyabet oranı, normalden 3 kat daha fazla. Bunların yanı sıra, açlık yaşayan bu kadınlar, kalp ve damar hastalıkları ve kanser gibi hastalıkları daha çok taşıyan çocuklar dünyaya getirdiler. Benzer şekilde, daha önceden C. elegans türü solucanlarda, Drosophila cinsi meyve sineklerinde ve memelilerde yapılan araştırmalar, ebeveynlerin metabolik durumunun bozulmasının olumsuz etkilerinin sonraki nesillere de yansıdığı gösterdi.

Bugüne dek bu konunun sebeplerini aydınlatmak amacıyla oldukça fazla araştırma yapıldı ve bu bireylerin DNA analizleri ve epigenetik (DNA dizisinden kaynaklanmayan) farklılıkları incelendi. Ne var ki, embriyo oluşumu öncesinde, yumurta oluşumu sırasında yaşanan epigenetik değişimler aracılığıyla "genom sıfırlanması" yaşandığı için, yumurta hücrelerindeki kromatinlerin (uzun DNA iplikçiklerinin) metabolizma kaynaklı olarak nasıl değişebildiği bir türlü keşfedilemedi.

Tüm Reklamları Kapat

İşte biz, makalemizde, DNA'nın değil de anne yumurtasının mitokondri metabolizmasındaki değişikliklerin ve üretilen ara ürünlerin (metabolitlerin), çocuğun metabolizmasını etkilediğini gösterdik.[1]

Yumurta Oluşumu, Gelecek Nesilleri Değiştiriyor!

Bugüne kadar yapılan çalışmalarda, yumurta hücrelerinin durgun doğası incelenmemişti ve bu nedenle de yavrulardaki metabolik yeniden programlanmanın biyokimyasal altyapısı keşfedilememişti. Elbette bu çalışmaların yapılmamış olmasının nedeni, özellikle de durgun yumurtaların in vivo olarak elde edilmesindeki teknolojik zorluklardı.

Biz ise, kendi laboratuvarımızda, Drosophila cinsi meyve sineklerinin yumurta oluşumunu manipüle ederek bol miktarda durgun oosit (yumurta) elde edebiliyoruz ve bu sayede bunların biyokimyasal karakterizasyonunu yaparak fizyolojilerini aydınlatabiliyoruz. Aynı zamanda laboratuvarımızda, memeli ve insan hücre sistemlerinden de veriler elde edebiliyoruz ve böylece farklı canlılardan elde edilen bulguları bir arada değerlendirebiliyoruz.

İşte meyve sineklerini (ve spesifik olaraksa bu sineklerin durgun yumurtalarını) kullanarak yaptığımız bu araştırmada, metabolik olarak bozukluk yaşayan annelerin yumurtalarında "mitokondri solunumu duraklaması" olayının normale göre daha erken yaşandığını tespit ettik. Bu erken duraklama, yumurtada biriktirilmesi gereken metabolik ara ürünlerin (NAD+) yeterince depolanamamasına sebep oluyor. Yumurtadaki bu değişiklikler, embriyoya yansıyor ve embriyoların önemli fonksiyonlarının askıya alınmasına neden oluyor. Örneğin epigenetik bir olay olan histon modifikasyonları farklılaşıyor, embriyonik dönemde bağırsakların oluşumu hızlanıyor ve bağırsağındaki yağ metabolizması hızlanıyor.

Tüm Reklamları Kapat

Tüm bu değişiklikler, çocukların küçüklükten itibaren kilo almalarına, insülin dirençlerinin artmasına sebep oluyor. Bunun en önemli sonuçlarından biri şu: Metabolik ürünler (metabolitler), adeta bir kalıtım materyali gibi davranarak soy hattındaki metabolizmanın çalışma biçimini etkileyebiliyor!

Peki tüm bu negatif görünen etkilerin evrimsel sebebi ne olabilir? Metabolizmaları "bozuk" olarak nitelendirilebilecek çocuklar, aslında hepimizden daha dayanıklı! Onlar kıtlık sırasında bağırsaklarındaki değişiklikleri kullanarak açlıkla çok daha sağlıklı biçimde savaşıyorlar. Kısacası, annelerinin yaşadığı problemler, çocuklarının fizyolojilerini değiştirerek onları daha zorlu bir ortama hazırlıyor!

Bu, evrimsel açıdan oldukça makul bir beklenti: Evrimsel süreçte hayatta kalma ve üreme mücadelesi sonucunda o anda ortama en uyumlu bireyler seçiliyor olabilir; fakat bireyler birbirleriyle evrimsel olarak rekabet ettiğinden, kendi soy hatlarını var olan stres unsurlarına karşı bir şekilde uyarabilen nesiller, uzun vadede diğerlerine üstün gelecektir. Her nesilde mutlaka aktarılan genlerin nasıl çalışacağını etkileyen ortam koşulları yoluyla gelecek nesilleri uyarmak, evrimsel süreç açısından son derece mantıklıdır. Bu çalışmamızın, metabolitler yoluyla olan epigenetik düzenlemeler sahasında yeni araştırma sahaları açacağını umuyoruz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
42
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Bu yazımızda sözü edilen akademik makalenin yöntemi veya sonuçları ile ilgili bir sorunuz veya sorununuz mu var? Aşağıda, akademik makalenin yazarlarının iletişim adreslerini bulabilirsiniz.

Evrim Ağacı sadece bilimsel bir çalışmayı duyurmak ile mükelleftir; araştırmayı, araştırmacıları veya araştırmanın sonuçlarını savunmaz. Akademik bir makalenin sonuçlarını geçersiz kılmanın ana yöntemi, orijinal çalışmanın yöntemi, sonuçları veya tartışması ile ilgili hatalı noktaları tespit etmek ve bunu hakemli dergilerde yayınlamaktır. Bu yapılacak olursa, Evrim Ağacı o çalışmaları da memnuniyetle duyuracak ve/veya bu çalışmayı güncelleyecektir.

Makalenin Yazışmadan Sorumlu Yazarı:

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 23
  • Bilim Budur! 11
  • İnanılmaz 6
  • Muhteşem! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Güldürdü 1
  • Umut Verici! 1
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • ^ H. Hocaoglu, et al. (2021). Heritable Shifts In Redox Metabolites During Mitochondrial Quiescence Reprogramme Progeny Metabolism. Nature Metabolism, sf: 1259-1274. doi: 10.1038/s42255-021-00450-3. | Arşiv Bağlantısı
  • C. Zimmer. The Famine Ended 70 Years Ago, But Dutch Genes Still Bear Scars.. (31 Ocak 2018). Alındığı Tarih: 6 Şubat 2018. Alındığı Yer: The New York Times | Arşiv Bağlantısı
  • S. Zhu, et al. (2021). Oocyte Metabolites Are Heritable Factors That Drive Metabolic Reprogramming Of The Progeny. Nature Metabolism, sf: 1148-1149. doi: 10.1038/s42255-021-00447-y. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 12/12/2024 10:40:20 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11255

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Kilometre
Hamilelik
Korku
Vücut
Enfeksiyon
Kafatası
Habercilik
Parçacık
Mikrop
Siyaset
Elektrik
Epistemik
Botanik
Endokrin Sistemi
Evrimsel Antropoloji
Mikroevrim
Deprem
Güve
Yiyecek
Risk
Sürüngen
Matematik
Klinik Mikrobiyoloji
Psikoterapi
Çağ
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
H. Hocaoglu, et al. Anne Yumurtasındaki Metabolitlerin Bir Kalıtım Faktörü Gibi Davranarak Çocuğunun Metabolik Gelişimini Belirlediğini Gösterdik!. (25 Aralık 2021). Alındığı Tarih: 12 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/11255
Hocaoglu, H., Bakırcı, Ç. M. (2021, December 25). Anne Yumurtasındaki Metabolitlerin Bir Kalıtım Faktörü Gibi Davranarak Çocuğunun Metabolik Gelişimini Belirlediğini Gösterdik!. Evrim Ağacı. Retrieved December 12, 2024. from https://evrimagaci.org/s/11255
H. Hocaoglu, et al. “Anne Yumurtasındaki Metabolitlerin Bir Kalıtım Faktörü Gibi Davranarak Çocuğunun Metabolik Gelişimini Belirlediğini Gösterdik!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 25 Dec. 2021, https://evrimagaci.org/s/11255.
Hocaoglu, Helin. Bakırcı, Çağrı Mert. “Anne Yumurtasındaki Metabolitlerin Bir Kalıtım Faktörü Gibi Davranarak Çocuğunun Metabolik Gelişimini Belirlediğini Gösterdik!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, December 25, 2021. https://evrimagaci.org/s/11255.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close